Cookies op websites van de FNV

De FNV gebruikt functionele en analytische cookies die noodzakelijk zijn om de websites zo goed mogelijk te laten functioneren. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens en hier is geen toestemming voor nodig. Daarnaast maken we gebruik van marketing cookies om de website op jouw voorkeuren af te stemmen. Hiervoor kun je onderstaand toestemming geven. Je kunt je instellingen altijd weer wijzigen op de pagina over de cookies.

Functionele & analytische cookies: Cookies die nodig zijn om te zorgen dat de website naar behoren werkt en om analyse uit te voeren

Marketing cookies

:

Deze cookies gebruiken we om de website op jouw voorkeur af te stemmen.
Alle cookies accepteren
Grip op werk, inkomen en ontwikkeling

Arbeidscontract

Een nieuwe baan, daar hoort een contract bij. Nog even je handtekening zetten en dan kun je aan de slag. Maar voordat je die handtekening zet, kan het geen kwaad om even goed te kijken wat er allemaal in staat.

Wanneer een contract?

Je hebt een contract of arbeidsovereenkomst als jij persoonlijk verplicht bent om tegen betaling werk uit te voeren voor je werkgever. De werkgever is in deze relatie de 'baas’. De afspraken die je met je werkgever maakt zijn op papier vastgelegd. Deze afspraken mogen nooit slechter zijn (wel beter!) dan wat er in de wet of in de cao staat.

  • De naam en woonplaats van jou en je werkgever.
  • De plaats(en) waar je werkt.
  • Je functie of de aard van je werk.
  • De datum waarop je in dienst bent gekomen.
  • Bij een tijdelijk contract: de looptijd van je contract.
  • De uren die je werkt: per dag of per week.
  • De hoogte van je loon en wanneer je salaris wordt uitbetaald.
  • Het aantal vakantiedagen die je krijgt en hoe dat wordt berekend.
  • Je opzegtermijn en die van je werkgever, of de manier waarop deze wordt berekend.
  • Of je gaat meedoen aan een pensioenregeling.
  • Of er een cao van toepassing is en zo ja, welke.
  • Of het een uitzendovereenkomst is.
  • Als je langer dan 1 maand uitgezonden wordt naar het buitenland: bijzonderheden over je arbeidsvoorwaarden.
Meer over arbeidsovereenkomst op Rijksoverheid.nl

Zet de afspraken op papier

Een arbeidsovereenkomst, met jouw handtekening en die van je werkgever, is niet verplicht. Ook mondelinge afspraken zijn geldig. Jouw werkgever is wel verplicht om de afspraken die hij met jou maakt op papier te zetten. Jij hoort een kopie daarvan te krijgen. 

Krijg jij de afspraken niet op papier? Schrijf zelf op welke afspraken jullie gemaakt hebben en zet daar je handtekening onder. En vraag jouw werkgever om dat ook te ondertekenen. Als je werkgever deze informatie niet schriftelijk wil geven of als de informatie niet klopt, dan is hij aansprakelijk voor de eventueel daardoor veroorzaakte schade.

Beding in je contract

In je arbeidscontract kan een beding staan. Er zijn verschillende soorten. Meestal is het een bijzondere afspraak of voorwaarde in je contract. Hieronder staan de meest voorkomende:

Het kan zijn dat je met je werkgever een relatiebeding hebt afgesproken. Daarin staat dat je niet mag gaan werken voor een klant van je huidige werkgever. Ook niet als je dienstverband bij die werkgever is afgelopen. Een relatiebeding moet altijd schriftelijk zijn.

In een relatiebeding staat meestal:

  • Een verbod om voor een bepaalde tijd, bepaalde relaties (met naam genoemd) van je (vorige) werkgever te benaderen. Laat hem duidelijk omschrijven wat een ‘relatie’ is. Dit om misverstanden te voorkomen.
  • Een verbod om op welke wijze dan ook werk te doen voor relaties van je (vorige) werkgever.

Relatiebeding in je contract

Een relatiebeding mag wel in een contract voor onbepaalde tijd staan, maar niet in een tijdelijke contract. Behalve als je werkgever een zogenoemd zwaarwegend bedrijfsbelang heeft.

Overtreden relatiebeding

Heb je een relatiebeding in je contract en ga je toch voor een klant van je (vorige) werkgever werken? Dan overtreed je het relatiebeding. Hij kan je dan een boete geven. Dat moet dan wel vooraf zijn afgesproken. Net als de hoogte van de boete.

In veel vaste contracten staat een concurrentiebeding. Je mag dan niet zo maar hetzelfde werk gaan doen als zelfstandig ondernemer. Of bij een andere werkgever gaan werken. Het maakt ook niet uit of je contract afgelopen is, je ontslag neemt of dat je ontslagen wordt. Meestal geldt het concurrentiebeding voor een bepaalde periode en een bepaalde regio. Als je een andere baan wilt kan dit lastig zijn.  

In een concurrentiebeding staan meestal afspraken over

  • Het soort werkzaamheden.
  • Type werkgever (bijvoorbeeld een directe concurrent).
  • Plaats (bijvoorbeeld de regio waarbinnen het geding geldt).
  • Tijd (bijvoorbeeld: niet binnen 1 jaar).

Overige regels voor een concurrentiebeding

  • Het moet altijd in je arbeidsovereenkomst of contract staan.
  • Jij moet tenminste 18 jaar zijn om een concurrentiebeding af te kunnen sluiten.
  • Bij overtreding krijg je een boete.
  • Een concurrentiebeding kan niet in een tijdelijk contract staan.

Ga niet zomaar akkoord met een concurrentiebeding

Vraag je werkgever om het beding uit je contract te halen. Kan dat niet? Ga niet zomaar akkoord. Kijk eerst goed of de inhoud redelijk is. Welke werkzaamheden vallen eronder? Gaat het om een te grote regio of een te hoge boete? Onderhandel dan met je werkgever over aanpassing van de tekst.

Je werkgever mag niet zomaar de arbeidsvoorwaarden van je contract aanpassen. Dat zijn de afspraken over bijvoorbeeld je loon of vakantiedagen. Maar er is een uitzondering. Als er in je arbeidsovereenkomst een eenzijdig wijzigingsbeding staat, dan mag je werkgever dat wel doen. Hij heeft daar geen toestemming van jou voor nodig, maar daar zijn wel voorwaarden voor.

Eenzijdig wijzigingsbeding gebruiken

Je werkgever mag jouw arbeidsvoorwaarden alleen aanpassen als hij een ‘zwaarwichtig belang’ heeft. Bijvoorbeeld als het heel slecht gaat met het bedrijf waar je werkt. Alleen dan kan hij het eenzijdig wijzigingsbeding gebruiken.

Je kunt met je werkgever een boetebeding afspreken. Je spreekt dan af dat je werkgever je in bepaalde situaties een boete kan geven. In je contract moet staan wanneer hij dat mag doen.

Je krijgt een boete als je bijvoorbeeld

  • Vertrouwelijke informatie van het bedrijf doorgeeft aan een ander.
  • Als je gaat werken voor een klant van je (voormalige) werkgever.
  • Regels van het bedrijf hebt overtreden, bijvoorbeeld over veiligheid of pauzetijden.

Wat er in het boetebeding moet staan

Er moet precies staan in welke gevallen je werkgever je een boete mag geven. En wat de hoogte van de boete dan is. En waar het geld heen gaat. De boete mag je baas of iemand anders geen voordeel opleveren.

Boetebeding in je cao

In je cao kunnen standaardregels staan voor een boetebeding. Kijk in je cao of dit bij jou het geval is. 

Je mag niet zomaar informatie van je werkgever doorgeven aan een ander. Om er voor te zorgen dat jij dat niet doet kan je werkgever een geheimhoudingsbeding in je contract zetten. Daarin staat dan dat het verboden is vertrouwelijke of concurrentiegevoelige gegevens van het bedrijf te delen. Niet als je er werkt, maar ook niet als je er niet meer werkt. 

Boete of ontslag bij overtreden

Houd je je niet aan de geheimhouding dan kan je werkgever je een boete opleggen. Dit heet ook wel een boeteclausule. Ook kan je werkgever je om die reden willen ontslaan. Maar dat moet wel via de kantonrechter.

Uit dienst

Ben je al uit dienst en geef je vertrouwelijke informatie door, bijvoorbeeld aan je nieuwe werkgever? Dan kan je eerdere werkgever toch nog vragen een schadevergoeding of boete te betalen.

Contract zonder geheimhoudingsbeding

Ook zonder geheimhoudingsbeding moet je sommige informatie uit je bedrijf voor je houden. Als je weet dat het delen van een bedrijfsgeheim nadelig is voor je werkgever, dan mag je dit niet doen. Doe je dat toch, dan zit je fout en kan je werkgever je om een schadevergoeding vragen.

Je werkgever betaalt een opleiding, cursus of studie voor je. Als jij snel daarna bij het bedrijf weggaat, dan wil je werkgever (een deel van) de studiekosten terug. Want hij heeft geld in je gestoken en kan geen gebruik meer maken van je kennis. Afspraken hierover staan in een studiekostenbeding. Een studiekostenbeding heet ook wel studiekostenregeling of studiekostenovereenkomst. 

Inhoud van een studiekostenbeding

  • Er staat in wanneer je moet terugbetalen, bijvoorbeeld als je met de studie stopt of als je meteen na je studie bij een ander bedrijf gaat werken.
  • Tot hoe lang na je studie je nog geld moet terugbetalen.
  • Er staat in hoeveel je moet betalen.

Deze afspraken moet je werkgever op papier zetten en het moet ondertekend zijn door jou.

Studiekosten in je cao

In je cao kunnen standaardregels staan voor een studiekostenbeding. Kijk in je cao of dit bij jou het geval is.

Werk jij al langere tijd meer uren dan in je contract staat? 

Dan kun je je werkgever vragen om het aantal uren aan te passen. Doe je dat niet, dan mis je mogelijk loon als je ziek wordt en bouw je minder verlofuren op.

Heb je in de afgelopen 13 weken steeds meer uren gewerkt dan in je contract staat? Dan ontstaat een rechtsvermoeden dat je arbeidsomvang (het aantal uren in je contract) eigenlijk het gemiddelde aantal uren van de afgelopen 13 weken moet zijn. Je werkgever moet dan de uren in je contract aanpassen naar dat gemiddelde aantal uren.

Het kan zijn dat je werkgever je urenclaim weerlegt. Bijvoorbeeld omdat er van tevoren duidelijk is aangegeven dat de extra uren die je hebt gewerkt maar voor een bepaalde ingeperkte periode zijn. Bijvoorbeeld bij vervanging van een zwangere collega.

Wat moet je dan doen om die uren te claimen? Stuur je werkgever een brief of mail waarin staat dat je de afgelopen periode steeds meer hebt gewerkt dan het aantal uren in je arbeidsovereenkomst. En vraag of hij je contract wil aanpassen naar het gemiddelde aantal uren.

Je kunt dat doen door onze voorbeeldbrief in te vullen en op te sturen.

Download de voorbeeldbrief

Meer over dit onderwerp

Kom je er niet uit met je werkgever?

Neem contact met ons op bij vragen of problemen over je werk. Wij helpen je graag!

Contact Bel 088 - 368 0 368

Veelgestelde vragen

Je mag vanaf 16 jaar zelf je arbeidsovereenkomst tekenen. Ben je jonger, dan heb je toestemming nodig van je ouders of je voogd. Zij moeten dan ook hun handtekening onder je contract zetten.

Hebben zij dit nog niet gedaan als jij 4 weken of langer werkt, dan mag je baas ervan uitgaan dat zij stilzwijgend toestemming hebben gegeven.

Je ouders bepalen tot je 16e mee welke werkzaamheden jij mag verrichten. Dat laten zij dan vastleggen in je contract.

Je mag ander (betaald) werk doen naast je baan, als je hiervoor toestemming hebt van je werkgever. Hij kan het je ook verbieden.

Je baas kan zo’n verbod op nevenwerkzaamheden (een zogeheten nevenwerkzaamhedenbeding) opnemen in je arbeidsovereenkomst. Een verbod tot nevenwerkzaamheden mag in iedere arbeidsovereenkomst opgenomen worden, maar het mag niet onredelijk bezwarend zijn. Dat betekent dat een voorwaarde te veel alleen in het voordeel is van de werkgever. 

Een belangrijke reden van je werkgever om een verbod voor nevenwerk op te leggen, is dat hij niet wil dat je uitgeput op je werk verschijnt, omdat je er iets naast doet.

Houd je je niet aan het verbod, dan kun je een boete krijgen. Of in het ergste geval: kun je ontslagen worden.

Nee, wij raden het af om een ontbindende voorwaarde af te spreken in je arbeidsovereenkomst. Dat betekent dat je met je werkgever afspreekt dat je contract automatisch eindigt als een bepaalde voorwaarde zich voordoet. Bijvoorbeeld als je een bepaalde opleiding niet haalt. Dan wordt jouw arbeidsovereenkomst beëindigd. 

Wij raden het af, omdat er veel onduidelijk is over de geldigheid van een ontbindende voorwaarde en het zorgt voor onzekerheid bij de werknemer.

Een ontbindende voorwaarde moet voldoen aan de volgende eisen:

  • Het mag niet in strijd zijn met het ontslagrecht.
  • Het mag niet afhankelijk zijn van het persoonlijke oordeel van jou of je baas.
  • Het moet voor iedereen duidelijk zijn wat er onder wordt verstaan. 

Houd je werkgever zich niet aan de regels van de ontbindende voorwaarde, dan kan hij je arbeidsovereenkomst niet beëindigen. Dat betekent dat je loon en werk van je baas kan vorderen, ook over de periode na de ongeldige beëindiging.

Ja. Bij overlijden eindigt automatisch de arbeidsovereenkomst. Dit geldt zowel voor een contract voor bepaalde, als voor onbepaalde tijd. Jouw nabestaanden hebben recht op een overlijdensuitkering. Dit is je volle maandloon. In je cao staat of je nabestaanden recht hebben op een langere uitkering.

Word lid en krijg direct advies!

Als lid van de FNV krijg je juridisch advies en bijstand als er iets speelt op je werk. Zo sta je nooit alleen.
Daarnaast krijg je als lid nog veel meer voordelen:

  • Persoonlijk advies over werk en loopbaan
  • Hulp bij letselschade en beroepsziekte
  • Hulp bij je belastingaangifte
  • Korting met je ledenpas bij o.a. Kras, Ben en Univé
  • Invloed op je arbeidsvoorwaarden
  • Een goede cao voor jouw sector
Word lid Ik wil meer informatie per post ontvangen

Wij helpen je graag

Bij al je vragen over werk, inkomen en lidmaatschap.