Wanneer een contract?
Je hebt een contract of arbeidsovereenkomst als jij persoonlijk verplicht bent om tegen betaling werk uit te voeren voor je werkgever. De werkgever is in deze relatie de 'baas’. De afspraken die je met je werkgever maakt zijn op papier vastgelegd. Deze afspraken mogen nooit slechter zijn (wel beter!) dan wat er in de wet of in de cao staat.
- De naam en woonplaats van jou en je werkgever.
- De plaats(en) waar je werkt.
- Je functie of de aard van je werk.
- De datum waarop je in dienst bent gekomen.
- Bij een tijdelijk contract: de looptijd van je contract.
- De uren die je werkt: per dag of per week.
- De hoogte van je loon en wanneer je salaris wordt uitbetaald.
- Het aantal vakantiedagen die je krijgt en hoe dat wordt berekend.
- Je opzegtermijn en die van je werkgever, of de manier waarop deze wordt berekend.
- Of je gaat meedoen aan een pensioenregeling.
- Of er een cao van toepassing is en zo ja, welke.
- Of het een uitzendovereenkomst is.
- Als je langer dan 1 maand uitgezonden wordt naar het buitenland: bijzonderheden over je arbeidsvoorwaarden.
Zet de afspraken op papier
Een arbeidsovereenkomst, met jouw handtekening en die van je werkgever, is niet verplicht. Ook mondelinge afspraken zijn geldig. Jouw werkgever is wel verplicht om de afspraken die hij met jou maakt op papier te zetten. Jij hoort een kopie daarvan te krijgen.
Krijg jij de afspraken niet op papier? Schrijf zelf op welke afspraken jullie gemaakt hebben en zet daar je handtekening onder. En vraag jouw werkgever om dat ook te ondertekenen. Als je werkgever deze informatie niet schriftelijk wil geven of als de informatie niet klopt, dan is hij aansprakelijk voor de eventueel daardoor veroorzaakte schade.
Ga het gesprek aan over een vast contract
Verschillende soorten arbeidscontracten bieden een verschillende mate van zekerheid. Veel werkgevers starten tegenwoordig met een tijdelijk contract dat later omgezet kan worden in een vast contract. Een vast contract is een arbeidsovereenkomst zonder einddatum, tijdsduur of reden waarom het contract eindigt. Maar mogelijk krijg je ook te maken met andere contractvormen, zoals een min-max contract, nulurencontract of een oproepcontract.
Heb je momenteel een tijdelijk contract, dan kun je het gesprek aangaan met je werkgever over jouw kansen op een vast contract. Download onze uitgebreide toolkit waarin we je tips en argumenten geven waarmee je jouw werkgever kunt overtuigen om jou een vast contract te geven.
Download de toolkit
Beding in je contract
In je arbeidscontract kan een beding staan. Er zijn verschillende soorten. Meestal is het een bijzondere afspraak of voorwaarde in je contract. Hieronder staan de meest voorkomende:
Het kan zijn dat je met je werkgever een relatiebeding hebt afgesproken. Daarin staat dat je niet mag gaan werken voor een klant van je huidige werkgever. Ook niet als je dienstverband bij die werkgever is afgelopen. Een relatiebeding moet altijd schriftelijk zijn.
In een relatiebeding staat meestal:
- Een verbod om voor een bepaalde tijd, bepaalde relaties (met naam genoemd) van je (vorige) werkgever te benaderen. Laat hem duidelijk omschrijven wat een ‘relatie’ is. Dit om misverstanden te voorkomen.
- Een verbod om op welke wijze dan ook werk te doen voor relaties van je (vorige) werkgever.
Relatiebeding in je contract
Een relatiebeding mag wel in een contract voor onbepaalde tijd staan, maar niet in een tijdelijke contract. Behalve als je werkgever een zogenoemd zwaarwegend bedrijfsbelang heeft.
Overtreden relatiebeding
Heb je een relatiebeding in je contract en ga je toch voor een klant van je (vorige) werkgever werken? Dan overtreed je het relatiebeding. Hij kan je dan een boete geven. Dat moet dan wel vooraf zijn afgesproken. Net als de hoogte van de boete.
In veel vaste contracten staat een concurrentiebeding. Je mag dan niet zo maar hetzelfde werk gaan doen als zelfstandig ondernemer. Of bij een andere werkgever gaan werken. Het maakt ook niet uit of je contract afgelopen is, je ontslag neemt of dat je ontslagen wordt. Meestal geldt het concurrentiebeding voor een bepaalde periode en een bepaalde regio. Als je een andere baan wilt kan dit lastig zijn.
In een concurrentiebeding staan meestal afspraken over
- Het soort werkzaamheden.
- Type werkgever (bijvoorbeeld een directe concurrent).
- Plaats (bijvoorbeeld de regio waarbinnen het geding geldt).
- Tijd (bijvoorbeeld: niet binnen 1 jaar).
Overige regels voor een concurrentiebeding
- Het moet altijd in je arbeidsovereenkomst of contract staan.
- Jij moet tenminste 18 jaar zijn om een concurrentiebeding af te kunnen sluiten.
- Bij overtreding krijg je een boete.
- Een concurrentiebeding kan niet in een tijdelijk contract staan.
Ga niet zomaar akkoord met een concurrentiebeding
Vraag je werkgever om het beding uit je contract te halen. Kan dat niet? Ga niet zomaar akkoord. Kijk eerst goed of de inhoud redelijk is. Welke werkzaamheden vallen eronder? Gaat het om een te grote regio of een te hoge boete? Onderhandel dan met je werkgever over aanpassing van de tekst.
Je werkgever mag niet zomaar de arbeidsvoorwaarden van je contract aanpassen. Dat zijn de afspraken over bijvoorbeeld je loon of vakantiedagen. Maar er is een uitzondering. Als er in je arbeidsovereenkomst een eenzijdig wijzigingsbeding staat, dan mag je werkgever dat wel doen. Hij heeft daar geen toestemming van jou voor nodig, maar daar zijn wel voorwaarden voor.
Eenzijdig wijzigingsbeding gebruiken
Je werkgever mag jouw arbeidsvoorwaarden alleen aanpassen als hij een ‘zwaarwichtig belang’ heeft. Bijvoorbeeld als het heel slecht gaat met het bedrijf waar je werkt. Alleen dan kan hij het eenzijdig wijzigingsbeding gebruiken.
Je kunt met je werkgever een boetebeding afspreken. Je spreekt dan af dat je werkgever je in bepaalde situaties een boete kan geven. In je contract moet staan wanneer hij dat mag doen.
Je krijgt een boete als je bijvoorbeeld
- Vertrouwelijke informatie van het bedrijf doorgeeft aan een ander.
- Als je gaat werken voor een klant van je (voormalige) werkgever.
- Regels van het bedrijf hebt overtreden, bijvoorbeeld over veiligheid of pauzetijden.
Wat er in het boetebeding moet staan
Er moet precies staan in welke gevallen je werkgever je een boete mag geven. En wat de hoogte van de boete dan is. En waar het geld heen gaat. De boete mag je baas of iemand anders geen voordeel opleveren.
Boetebeding in je cao
In je cao kunnen standaardregels staan voor een boetebeding. Kijk in je cao of dit bij jou het geval is.
Je mag niet zomaar informatie van je werkgever doorgeven aan een ander. Om er voor te zorgen dat jij dat niet doet kan je werkgever een geheimhoudingsbeding in je contract zetten. Daarin staat dan dat het verboden is vertrouwelijke of concurrentiegevoelige gegevens van het bedrijf te delen. Niet als je er werkt, maar ook niet als je er niet meer werkt.
Boete of ontslag bij overtreden
Houd je je niet aan de geheimhouding dan kan je werkgever je een boete opleggen. Dit heet ook wel een boeteclausule. Ook kan je werkgever je om die reden willen ontslaan. Maar dat moet wel via de kantonrechter.
Uit dienst
Ben je al uit dienst en geef je vertrouwelijke informatie door, bijvoorbeeld aan je nieuwe werkgever? Dan kan je eerdere werkgever toch nog vragen een schadevergoeding of boete te betalen.
Contract zonder geheimhoudingsbeding
Ook zonder geheimhoudingsbeding moet je sommige informatie uit je bedrijf voor je houden. Als je weet dat het delen van een bedrijfsgeheim nadelig is voor je werkgever, dan mag je dit niet doen. Doe je dat toch, dan zit je fout en kan je werkgever je om een schadevergoeding vragen.
Je werkgever betaalt een opleiding, cursus of studie voor je. Als jij snel daarna bij het bedrijf weggaat, dan wil je werkgever (een deel van) de studiekosten terug. Want hij heeft geld in je gestoken en kan geen gebruik meer maken van je kennis. Afspraken hierover staan in een studiekostenbeding. Een studiekostenbeding heet ook wel studiekostenregeling of studiekostenovereenkomst.
Inhoud van een studiekostenbeding
- Er staat in wanneer je moet terugbetalen, bijvoorbeeld als je met de studie stopt of als je meteen na je studie bij een ander bedrijf gaat werken.
- Tot hoe lang na je studie je nog geld moet terugbetalen.
- Er staat in hoeveel je moet betalen.
Deze afspraken moet je werkgever op papier zetten en het moet ondertekend zijn door jou.
Studiekosten in je cao
In je cao kunnen standaardregels staan voor een studiekostenbeding. Kijk in je cao of dit bij jou het geval is.
Werk jij al langere tijd meer uren dan in je contract staat?
Dan kun je je werkgever vragen om het aantal uren aan te passen. Doe je dat niet, dan mis je mogelijk loon als je ziek wordt en bouw je minder verlofuren op.
Heb je in de afgelopen 13 weken steeds meer uren gewerkt dan in je contract staat? Dan ontstaat een rechtsvermoeden dat je arbeidsomvang (het aantal uren in je contract) eigenlijk het gemiddelde aantal uren van de afgelopen 13 weken moet zijn. Je werkgever moet dan de uren in je contract aanpassen naar dat gemiddelde aantal uren.
Het kan zijn dat je werkgever je urenclaim weerlegt. Bijvoorbeeld omdat er van tevoren duidelijk is aangegeven dat de extra uren die je hebt gewerkt maar voor een bepaalde ingeperkte periode zijn. Bijvoorbeeld bij vervanging van een zwangere collega.
Wat moet je dan doen om die uren te claimen? Stuur je werkgever een brief of mail waarin staat dat je de afgelopen periode steeds meer hebt gewerkt dan het aantal uren in je arbeidsovereenkomst. En vraag of hij je contract wil aanpassen naar het gemiddelde aantal uren.
Je kunt dat doen door onze voorbeeldbrief in te vullen en op te sturen.
Download de voorbeeldbrief
Ook interessant voor jou
