Wat is werkdruk?
We spreken van werkdruk wanneer de balans tussen de werkbelasting en de belastbaarheid van de werknemer is verstoord. Een te hoge werkdruk kan werkstress veroorzaken, wat vervolgens kan leiden tot ziekteverzuim en langdurig uitvallen door het krijgen van een burn-out. Wanneer je als werknemer langdurig te maken hebt met hoge werkdruk ervaar je niet alleen een hoge mate van stress, maar kun je ook gedemotiveerd raken om je taken uit te voeren.
Jouw mening over werkdruk telt!
De werkdruk in een aantal sectoren is onacceptabel hoog en hier moet verandering in komen. Geef je mening over de werkdruk binnen jouw organisatie en wat er volgens jou aan gedaan kan worden. Door in 2 minuten 5 korte vragen te beantwoorden, help je mee om werkdruk binnen jouw sector op de kaart te zetten. Uiteraard blijven alle antwoorden anoniem.
Naar de vragenlijst
Het verschil tussen werkdruk en werkstress
De termen werkdruk en werkstress worden vaak door elkaar gebruikt. Werkdruk heeft betrekking op de taakeisen binnen je werk. Hierin zijn twee factoren te onderscheiden: kwalitatieve en kwantitatieve taakeisen. Onder kwalitatieve taakeisen valt de moeilijkheidsgraad en emotionele belasting van het werk. Kwantitatieve taakeisen hebben betrekking op werktempo en de omvang van het werk. Wanneer je langdurig te maken hebt met hoge werkdruk, jan je werkstress krijgen. Dit kan vervolgens leiden tot lichamelijke of psychische klachten waardoor je niet meer in staat bent om je werk goed uit te voeren.
Wat zijn de oorzaken van werkdruk?
Een hoge werkdruk treedt dus op als de taakeisen te hoog zijn. Hier zijn verschillende oorzaken voor. Ga bij jezelf na wat in jouw geval mogelijke redenen zijn waardoor je werkdruk ervaart.
- Je krijgt te weinig tijd voor het uitvoeren van opdrachten en/of taken.
- Doordat je te veel taken krijgt, is het niet mogelijk om je werk binnen de tijd af te krijgen.
- De taken sluiten niet aan op jouw ervaring of opleidingsniveau.
- Je hebt te maken met (te) zware verantwoordelijkheden.
- De situatie op je werk is (een lange tijd) hectisch.
- Je hebt te weinig inspraak in hoe je het werk uitvoert.
- Er is onduidelijkheid over wat er van je wordt verwacht.
- Je vindt het moeilijk om ‘nee’ te zeggen tegen verzoeken van leidinggevende of collega’s.
- Je bent (te) perfectionistisch in de taken die je uitvoert.
- Er spelen privéproblemen die veel van jouw tijd en aandacht opeisen en je krijgt geen ruimte om (zorg of calamiteiten)verlof op te nemen.
Wil je weten hoe hoog jouw werkdruk is?
Breng jouw werkdruk snel in kaart met onze korte werkdruktest. De test is volledig anoniem en geeft je een indicatie van je werkdruk.
Werkdruk sneltest doen
Wat zijn de gevolgen van werkdruk?
Te hoge werkdruk kan leiden tot werkstress. Als werkstress langdurig aanhoudt kan dat gezondheidsklachten veroorzaken. Hierbij valt te denken aan klachten als hoofdpijn, (over)vermoeidheid, slaapproblemen, nek- of rugklachten en somberheid. Ook kan langdurige werkstress leiden tot hart- en vaatziekten en het krijgen van een burn-out.
Vermoed jij burn-outklachten bij jezelf, je partner, vriend(in) of collega?
Onze experts van Veilig en Gezond Werken hebben de meest voorkomende werkgerelateerde burn-out klachten op een rij gezet in een checklist. Ook vind je hier tips over welke vervolgstappen je kunt zetten om jezelf of een ander te helpen.
Factoren die werkdruk kunnen verminderen
Taakeisen die worden gesteld kunnen werkdruk verhogen, maar er zijn ook factoren die de werkdruk kunnen terugdringen. Hierbij kun je denken aan factoren als:
- Mogen (mee)beslissen over jouw werkinhoud en de manier waarop je het werk uitvoert.
- Meer autonomie om je eigen tijd in te delen. Denk aan de volgorde van taken uitvoeren, momenten waarop je pauze kunt nemen of verlof op kan nemen.
- Minder taken of meer collega's.
- Het werk anders organiseren (bijvoorbeeld minder protocollen of een beter functioneel ICT systeem).
- Steun van collega’s en je leidinggevende bij de uitvoering van je werk.
Werkdruk verlagen: wat kun je er zelf aan doen?
Zorgt de hoge mate van werkdruk ervoor dat je werkstress ervaart en daardoor niet meer goed kunt functioneren? Dan kan het helpen om het probleem kenbaar te maken bij je werkgever. Wij begrijpen dat dit lastig is. Maar door het vroegtijdig bespreekbaar te maken, kun je mogelijk voorkomen dat het tot een nare situatie leidt voor zowel jou als je werkgever. Met de onderstaande tips helpen wij je zodat je goed voorbereid het gesprek ingaat.
- Wacht niet te lang met een gesprek
Voel je dat de werkdruk toeneemt? Vraag om een gesprek met je leidinggevende. Stel dat niet uit tot een volgend functioneringsgesprek. De kans is dan groot dat de problemen zich opstapelen.
- Voer het gesprek op een rustig moment
Neem de tijd om je probleem te bespreken. Plan een afspraak in met je leidinggevende zodat je hem of haar niet overvalt. Zo heb jij ook de tijd om je voor te bereiden en kunnen jullie echt naar elkaar luisteren.
- Bereid je goed voor: wat wil je bereiken?
Bedenk vooraf wat je met het gesprek wilt bereiken. Zoek je vooral begrip en een luisterend oor, of zijn er concrete maatregelen nodig om de situatie te verbeteren? Weet je zelf al mogelijke oplossingen? Schrijf dit voor jezelf op.
- Verplaats je in je werkgever: welke bezwaren kan hij of zij hebben?
Bedenk dat te hoge werkdruk ook een probleem is voor je werkgever. Jij krijgt je werk niet af en je wordt er uiteindelijk ziek door. Je werkgever is wettelijk verplicht om problemen met werkdruk op te lossen. Maak duidelijk dat je een oplossing zoekt die voor jullie beiden werkt.
- Maak concrete afspraken om werkdruk te verminderen
Wat gaan jullie eraan doen, wie doet wat en wanneer? Laat je niet afschepen met 'het heeft mijn aandacht'. Spreek af dat jullie na een tijd samen kijken of de situatie verbeterd is. Maak dit ook concreet door een datum af te spreken. Trek eerder aan de bel wanneer dat nodig is.
- Pak samen met je collega's hoge werkdruk aan
Samen sta je sterker. Ga daarom met collega’s in gesprek over werkdruk en hoe jullie dit probleem samen kunnen aanpakken. Je kunt hierbij gebruik maken van de werkdrukbox van de FNV, die je gratis kunt aanvragen. De werkdrukbox bevat handvatten die je helpen om samen met je collega’s werkdruk aan te pakken.
Werkdrukbox gratis aanvragen
Volgens de Arbowet (artikel 3, lid 2) moet je werkgever ervoor zorgen dat de psychosociale arbeidsbelasting op je werk niet te hoog wordt. Dat kan komen door te hoge werkdruk, maar ook door agressie, intimidatie en seksuele intimidatie op je werk. Volgens de wet is je werkgever verplicht de volgende maatregelen nemen:
- Het risico op hoge werkdruk in kaart brengen en te hoge werkdruk voorkomen.
- Een plan van aanpak opstellen om problemen met te hoge werkdruk tegen te gaan.
- Jou en je collega’s vertellen welke maatregelen er zijn om te hoge werkdruk te voorkomen.
Doet je werkgever dit niet, of onvoldoende? Dan overtreedt hij de wet. De Inspectie SZW (Arbeidsinspectie) controleert dit.
