Wat is een burn-out?
Een burn-out is het gevolg van een langdurige periode van stress en overspanning. Langdurige stress en spanning zorgt ervoor dat je fysieke en mentale energiereserves als het ware “opgebrand” raken. Problemen op je werk die veel spanning veroorzaken kunnen hier bijvoorbeeld aanleiding voor geven. In het begin werk je bijvoorbeeld door deze vermoeidheid en spanning heen, maar na een tijd lukt dat je niet meer. Alledaagse taken lijken een immense opgave. Je hebt het gevoel dat je voortdurend in een te hoge versnelling staat. Wanneer deze klachten langer dan een half jaar aanhouden, heb je mogelijk te maken met een burn-out.
Burn-out klachten: dit zijn ze
Een burn-out heeft geen eenduidig ziekteverloop. Burn-out symptomen kunnen van persoon tot persoon verschillen. Vaak heb je al een half jaar of langer last van zowel lichamelijke als psychische klachten. Hieronder kun je veelvoorkomende burn-out verschijnselen vinden.
Veelvoorkomende voorbeelden van lichamelijke klachten van een burn-out zijn:
- Je uitgeput en oververmoeid voelen
- Onrustig of nauwelijks kunnen slapen
- Hoofdpijn
- Duizeligheid
- Pijn in je borst
- Hartkloppingen
- Maagklachten of buikpijn
Veelvoorkomende voorbeelden van psychische klachten van een burn-out zijn:
- Je voelt je geestelijk vermoeid, waardoor je je moeilijk kunt concentreren en/of dingen kunt onthouden.
- Je wordt 's ochtends vermoeid wakker.
- Je ziet op tegen een werkdag.
- Je praat cynisch over je werk.
- Je zelfvertrouwen wordt minder (verlies aan gevoel van competentie).
- Je bent snel prikkelbaar (geïrriteerd of boos).
- Je kunt slecht tegen drukte of lawaai.
- Je begint gemakkelijk te huilen.
- Je piekert veel over je werk.
- Je hebt last van een opgejaagd gevoel.
- Je voelt je machteloos, alsof je geen grip hebt op jouw situatie.
- Het lukt je niet om dagelijkse bezigheden zoals je werk of sociale leven bij te benen.
Oorzaak burn-out
Een burn-out ontstaat door langdurige stress en spanning. Deze stress en spanning kun je ervaren op verschillende vlakken, zowel op het werk als in je privéleven. Als je de precieze reden hiervoor weet, kan dit je helpen om (ergere) klachten te voorkomen en je burn-out symptomen vroeg te herkennen. Vaak zijn er meerdere oorzaken aan te wijzen.
Een te hoge werkdruk die je over een lange periode ervaart, kan leiden tot werkstress en je op een gegeven moment te veel worden.
Voorbeelden van oorzaken gerelateerd aan werk(omstandigheden) zijn:
- Je krijgt te weinig tijd voor het uitvoeren van opdrachten of taken.
- De taken sluiten niet aan op jouw ervaring of opleidingsniveau.
- Je hebt te weinig inspraak in hoe je het werk uitvoert.
- Er is onduidelijkheid over wat er van je wordt verwacht.
- Er is onduidelijkheid over het toekomstperspectief van jouw functie.
- Je hebt een conflict met je leidinggevende of een collega.
- Weinig kunnen pauzeren tussen het werken door.
- Moeilijk of geen verlof kunnen opnemen.
- Pesten, intimidatie en discriminatie op de werkvloer.
- Je hebt te maken met (te) zware verantwoordelijkheden.
- De situatie op je werk is (een lange tijd) hectisch.
Wanneer loop je extra risico op een burn-out?
Iedereen kan een burn-out krijgen. Daar hoef je je niet voor te schamen. Er is een aantal factoren die de kans op het krijgen van een burn-out verhogen. Je loopt mogelijk extra kans op een burn-out wanneer:
- Je in het verleden situaties hebt meegemaakt die je veel spanning geven.
- Je al eens overspannen bent geweest door bijvoorbeeld werk- of privéomstandigheden.
- Je vaak ziek bent geweest in het afgelopen jaar.
- Je niet goed weet hoe je dingen moet regelen en wie je daarbij kan helpen.
- Je weinig steun krijgt van je omgeving.
- Je het aanpakken of oplossen van problemen liever uit de weg gaat (conflict vermijdend).
- Je moeilijk of geen nee kunt zeggen.
Overspannen of burn-out?
Tussen overspannen zijn en een burn-out hebben zitten een aantal belangrijke verschillen, bijvoorbeeld in de duur van de klachten en de symptomen. Ben je overspannen, dan heb je te maken met een voorstadium van burn-out. De klachten bestaan meestal korter dan een half jaar. Wie overspannen is, kan op doorzettingsvermogen of adrenaline nog een tijdje door. Is het een burn-out, dan zijn de klachten zo groot dat dit niet meer lukt.
Lees hier meer over overspannen zijn.
Wat te doen bij een burn-out?
Vermoed je dat je te maken hebt met een burn-out? Neem contact op met je bedrijfsarts. In de Arbowet staat dat de werkgever ervoor moet zorgen dat de werknemer de bedrijfsarts kan raadplegen als hij of zij vragen heeft over de gezondheid in relatie tot werk, óók als hij of zij (nog) niet verzuimt. Een ‘open spreekuur’ kan dus preventief worden aangevraagd en is volledig anoniem en gratis. De werkgever ontvangt hier geen terugkoppeling van. De bedrijfsarts bekijkt wat er nodig is om de situatie op het werk te verbeteren, zodat de klachten niet verergeren.
Wordt een burn-outbehandeling vergoed?
De behandeling van een burn-out door een psycholoog wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar. Je dient de behandeling voor een burn-out zelf te bekostigen. Vaak zijn werkgevers bereid (mee) te betalen, wanneer de oorzaak werk gerelateerd is of je in je werk belemmert. Kom je er niet uit met je werkgever en heb je hulp nodig? De FNV kan je helpen! Wij zoeken voor je uit of we je werkgever hiervoor aansprakelijk kunnen stellen, zodat jij de behandeling vergoed krijgt. Heb je hier vragen over? Neem dan contact op met het Arbo-Adviespunt. Neem contact op met het Arbo-adviespunt.
- Zelf kun je ook een aantal dingen doen om te herstellen van je burn-out:
- Zorg voor structuur in je dag: op tijd opstaan, op vaste momenten eten en op tijd naar bed.
- Zorg voor een goede balans tussen bezig zijn en ontspannen.
- Probeer voldoende te slapen.
- Probeer voldoende te bewegen.
- Pak de problemen aan die voor spanning zorgen.
Informatie ziekte en re-integratie op maat
Geef je datum van ziekmelding door en wij voorzien je van informatie op de belangrijke momenten in je ziekteproces in een periode van (maximaal) twee jaar.
