Wanneer ben ik arbeidsongeschikt?
Arbeidsongeschikt betekent dat je door ziekte niet in staat bent om je eigen werk (volledig en in volle omvang) uit te voeren. Het kan zo zijn dat je wel deels je werk kunt doen in aangepaste vorm of dat je ander werk kunt doen. Hoe je dan prettig aan het werk blijft en wie jou daarbij kan helpen, lees je in ons stappenplan 'Deels arbeidsongeschikt en prettig aan het werk blijven'.
Voorbeeld
Een tekstschrijver werkt voornamelijk met zijn handen. Als hij zijn arm breekt, is hij niet meer in staat om zijn werk te doen. Maar als hij zijn been breekt, is het een ander verhaal. In dat geval is de tekstschrijver wel ziek (hij loopt met krukken of zit in een rolstoel), maar niet arbeidsongeschikt voor het werk wat hij doet. Typen gaat namelijk nog prima.
Houd hier dus rekening mee als je denkt dat je arbeidsongeschikt bent. Ga na wat je klachten zijn en of je nog in staat bent om jouw werkzaamheden uit te voeren. Lukt dat niet? Dan wordt er tijdens je re-integratieproces gekeken naar passend werk dat je nog wel kunt doen. Dit kan bijvoorbeeld je eigen werk in aagepaste vorm of voor minder uren zijn, of ander werk. Zowel je werkgever als de arbo-arts gebruiken deze volgorde als uitgangspunt.
Krijg ik doorbetaald als ik ziek ben?
Als je ziek bent, moet je werkgever de eerste twee jaar je loon doorbetalen. Je krijgt minimaal 70% van je brutoloon. In je cao of contract kan een hoger percentage staan, bijvoorbeeld 100% in het eerste jaar en 70% in het tweede jaar. Werk je deels, dan kan dit ook invloed hebben op de hoogte van je loon. In de brochure 'Ziekte en inkomen' geven we antwoord op al jouw vragen over ziekte, salaris en financiële regelingen waar je mogelijk aanspraak op maakt.
Wanneer krijg ik een ziektewetuitkering?
Loopt je contract af terwijl je nog ziek bent, dan kom je vanaf dat moment in aanmerking voor een Ziektewetuitkering. Ben je een uitzend-, oproep- of invalkracht? Ook dan krijg je soms een Ziektewetuitkering, zodat je toch een inkomen hebt als je ziek bent.
WIA-uitkering
Ben je arbeidsongeschikt verklaard voor 35% of meer, dan kom je in aanmerking voor de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). De WIA is de opvolger van de vroegere WAO (Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering). Dit stelsel is strenger dan de WAO en daardoor voor minder mensen toegankelijk. Er wordt ook gekeken naar wat er in de eerste twee jaar van de ziekte is gebeurd. Daarom is het nog belangrijker geworden om de voorschriften van de Wet verbetering poortwachter (Wvp) goed na te leven en alles op alles te zetten voor een succesvolle re-integratie. Je leest meer over re-integratie in ons E-book 'Langdurig ziek'.
Vaak wordt meer dan de helft van de werknemers met een WIA-beoordeling ontslagen, omdat er geen passende werkzaamheden voorhanden zijn. Ook van de groep die minder dan 35% arbeidsongeschikt is, wordt een deel ontslagen indien geen passende werkzaamheden voorhanden zijn.
In de WIA is er een duidelijk onderscheid tussen volledig en gedeeltelijk arbeidsongeschikten. Daarom zijn er twee arbeidsongeschiktheidsuitkeringen:
- De WGA: Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschiktenregeling voor gedeeltelijk en volledig arbeidsongeschikten met uitzicht op herstelmogelijkheden. De uitkering bedraagt de eerste twee maanden globaal 75% van het laatstverdiende loon, daarna is dat globaal 70%. De duur van deze uitkering is afhankelijk van je leeftijd op de eerste WGA-dag en het arbeidsverleden. De uitkering duurt minimaal twee jaar. En je bouwt vakantiegeld op.
- De IVA: Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten voor mensen die minstens 80% arbeidsongeschikt zijn met geen of geringe kans op herstel. De uitkering bedraagt globaal 75% van het laatstverdiende loon.
Het is ook mogelijk om eerder een aanvraag voor een WIA-uitkering te doen. Dat kan alleen als al vroeg blijkt dat je duurzaam en volledig arbeidsongeschikt bent en daarom een vervroegde IVA-uitkering moet krijgen. Wij raden aan om zulke voorstellen te laten controleren en niet zomaar akkoord te gaan.
WIA-uitkering en werken
Als je werkt en gedeeltelijk arbeidsongeschikt bent, ontvang je naast je salaris een WIA-uitkering van 70% van het vroegere loon. Houd er rekening mee dat de inkomsten met de uitkering worden verrekend, maar dat werken vaak nog steeds loont. Als je meer verdient dan 65% van je WIA-maandloon kan UWV de uitkering ook beëindigen.
FNV-begeleiding
De regelgeving en de procedure rond de WIA is ingewikkeld. Daarom helpt de FNV leden met advies en juridische ondersteuning. Hiervoor heeft de FNV juristen. Ook kunnen we helpen bij het aanvragen van een WIA-uitkering of kunnen we je begeleiden bij de WIA-keuring. Hiervoor kun je aankloppen bij onze WIA-begeleiders.
WAO-uitkering
De WAO is op 29 december 2005 vervangen door de WIA. Als je al een WAO-uitkering hebt, dan blijf je in de WAO.
Arbeidsongeschikt en werken
Als jij arbeidsongeschikt verklaard bent, dan moeten jij en je werkgever er alles aan doen om de re-integratie te laten slagen. Dat betekent dat je werkt aan je herstel en zorgt dat je inzetbaar bent voor passend werk en jij ook (verplicht) meewerkt. Passend werk kan zijn in je huidige functie, maar ook binnen een andere functie binnen het bedrijf. Het is zelfs mogelijk om aan de slag te gaan bij een andere werkgever. Aangepast werk moet passen bij de beperkingen die zijn ontstaan na de ziekte. De Arbodienst of een re-integratiebedrijf kan hierbij ondersteunen.
Arbeidsongeschikt en pensioen
Arbeidsongeschiktheid heeft gevolgen voor je pensioen. Houd daarbij rekening met de volgende zaken:
- WIA-uitkering en pensioen: bij veel pensioenregelingen is er de mogelijkheid om premievrij pensioen op te bouwen nadat er sprake is van afkeuring door arbeidsongeschiktheid. Je komt hiervoor in aanmerking als je een WIA-uitkering krijgt toegekend. Vaak wordt de premievrije voortzetting automatisch toegekend omdat de pensioenuitvoerder is geïnformeerd door het UWV.
Bij sommige regelingen moet je de arbeidsongeschiktheid zelf melden om het toegekend te krijgen. Neem bij arbeidsongeschiktheid altijd contact op met je pensioenuitvoerder (pensioenfonds of verzekeraar) en vraag wat voor jou geldt. Een toegekend recht op premievrije voortzetting is niet direct zichtbaar op www.mijnpensioenoverzicht.nl. Dat is pas later te zien als er een eventueel premievrij recht is toegekend. De WIA-uitkering stopt als je de AOW-leeftijd bereikt. Zolang je in Nederland woont, gaat de opbouw van AOW wel door. - Arbeidsongeschiktheidspensioen: soms krijg je van je pensioenuitvoerder een aanvulling op je WIA-uitkering. Dit heet het arbeidsongeschiktheidspensioen- of invaliditeitspensioen. Vraag bij je pensioenuitvoerder na of jij hier recht op hebt als je arbeidsongeschikt raakt.
Arbeidsongeschiktheid zelfstandige
Als zelfstandig ondernemer ben je niet automatisch verzekerd voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid. Raak je volledig arbeidsongeschikt als zelfstandige, dan valt je inkomen helemaal weg. Je moet dan zelf voor je inkomen zorgen, totdat je recht hebt op AOW en/of pensioen. Als zelfstandig ondernemer bepaal je zelf of en hoe jij je wil verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Je kunt bijvoorbeeld geld opzij zetten, een verzekering afsluiten of deelnemen aan een broodfonds.
Informatie ziekte en re-integratie op maat
Geef je datum van ziekmelding door en wij voorzien je van informatie op de belangrijke momenten in je ziekteproces in een periode van (maximaal) twee jaar.
