Transitie nieuwe pensioenregelingen PFZW

Het huidige pensioenstelsel komt uit de jaren ’50 van de vorige eeuw. In de meeste gezinnen was de man de kostwinner en bleef hij 40 jaar bij dezelfde baas in dienst. Er is sindsdien veel veranderd. De opbouw van de bevolking, de economie en de arbeidsmarkt zijn anders dan vroeger. Mensen werken niet meer hun hele leven bij één baas. Ze veranderen vaker van baan of werken een tijdje voor zichzelf. Mensen worden ook steeds ouder en genieten dus langer van hun pensioen. Het is belangrijk dat het pensioenstelsel daarmee rekening houdt. Daarom heeft het kabinet samen met werknemers- en werkgeversorganisaties een pensioenakkoord gesloten. Daarin staan nieuwe afspraken over pensioenen en de AOW. Het vernieuwde pensioenstelsel moet uiterlijk ingaan op 1 januari 2027 binnen alle sectoren.

Vanaf uiterlijk 2027 bestaan er dus alleen nog maar premieregelingen. Werknemers- en werkgeversorganisaties in de sectoren Zorg & Welzijn en Sport & Bewegen, zijn gezamenlijk eigenaar van de pensioenregeling van PFZW. Zij kiezen uiteindelijk voor een van beide regelingen. Beide regelingen hebben voor- en nadelen. Dus deze organisaties moeten goed nadenken over hun keuze die ze maken in 2022. De onderhandeling en besluitvorming vindt plaats in de Commissie Arbeidsvoorwaarde Pensioen (CAP). Die bestaat uit 12 vertegenwoordigers van werknemers- en werkgeversverenigingen en het bestuur van PFZW. De FNV heeft als grootste betrokken vakbond drie zetels in de CAP. 

De huidige pensioenregeling van PFZW is een uitkeringsregeling. In zo’n regeling zijn afspraken gemaakt over de hoogte die het pensioen kan bereiken. De financiële gezondheid van het pensioenfonds (de dekkingsgraad) bepaalt daarbij of de pensioenen worden verhoogd (indexering) of verlaagd. Om de pensioenen waar te kunnen maken, moeten pensioenfondsen nu veel reserves in kas houden. Dit zorgde er de afgelopen jaren voor dat de pensioenen niet konden meegroeien met de stijgende prijzen. Ook dreigden pensioenen soms zelfs omlaag te gaan.

Straks stappen alle pensioenfondsen over naar de zogenaamde premieregeling. Daarin zijn afspraken gemaakt over de hoogte van de premie, niet over de hoogte van de pensioenen. Deze premie wordt belegd, net als nu. De hoogte van je toekomstige pensioen hangt directer af van de resultaten van de beleggingen dan nu het geval is. Het is dan duidelijker dat pensioenfondsen geen garanties kunnen geven over de hoogte van het uiteindelijke pensioen. Dit is afgesproken in het pensioenakkoord. De verwachting is dat dit voor iedereen een beter pensioen oplevert, omdat pensioenfondsen minder reserves in kas hoeven te houden.

Bij de solidaire premieregeling heeft iedereen een eigen deel van een gezamenlijke pensioenpot die gezamenlijk belegd is. De waarde van de pensioenpot kan wisselen en hangt af van de beleggingsresultaten. Er zijn daarbij manieren bedacht om al te grote tegenvallers te voorkomen. In de flexibele premieregeling heeft iedereen een eigen pensioenpotje. Het pensioenfonds bewaakt en belegt dat potje en gaat daarbij uit van meer rendement en risico’s voor jongeren dan voor ouderen. Er is een zekere mate van beleggingsvrijheid, want iedereen kan kiezen hoeveel risico zij wil nemen bij het beleggen. Verder kunnen gepensioneerden kiezen tussen een vast pensioen of een pensioen dat zich aanpast aan de economische situatie.

De FNV moet, samen met de andere vertegenwoordigers in de CAP, naast de keuze voor de juiste regeling ook een beslissing nemen hoe om te gaan met bestaande pensioenaanspraken en rechten van de deelnemers. Het wel of niet invaren. Invaren betekent dat het huidige pensioenvermogen ondergebracht wordt in de nieuwe pensioenregeling. Ofwel het collectief omzetten van de bestaande pensioenen en pensioenaanspraken naar de nieuwe regeling waarbij er geen individueel bezwaarrecht geldt. In de (concept)wet wordt invaren als standaard gezien. Pensioenfondsen kunnen hier alleen gemotiveerd van afwijken.

Als we niet kiezen voor invaren, krijgt PFZW er feitelijk een tweede pensioenregeling bij. Dat betekent dat de deelnemers met twee soorten opbouw te maken krijgen: de bestaande opbouw in de huidige pensioenregeling en de nieuwe opbouw in de solidaire premieregeling. De huidige gepensioneerden moeten hun eigen ‘boontjes gaan doppen’, want er is geen mogelijkheid meer om risico’s te blijven delen tussen jongeren en ouderen. Naast administratieve en communicatieve last wordt een dergelijke tweeledige regeling ook duurder. Maar uiteindelijk moet er op inhoudelijke gronden en in het belang van de deelnemers en de FNV-achterban een besluit genomen worden.