Werkomstandigheden tijdens je zwangerschap

Als je werkt met gevaarlijke stoffen, moet je natuurlijk altijd voorzichtig zijn. Helemaal als je zwanger bent (of wilt worden) of als je borstvoeding geeft. In verschillende beroepen kun je in contact komen met gevaarlijke stoffen. Bijvoorbeeld als je werkt in de schoonmaak, de metaal, de chemie en in de agrarische sector. Maar ook wanneer je werkt als schilder, verpleegkundige, apothekersassistente of kapster.

Denk je dat je met gevaarlijke stoffen werkt? Overleg dan met een arts of verloskundige of het werk dat je doet schadelijk kan zijn voor je (on)geboren kind. Is dat het geval? Vraag dan je werkgever voor ander werk waardoor je niet meer blootgesteld wordt aan stoffen of ziekteverwekkers die de gezondheid van je (on)geboren kind kunnen aantasten. Zolang je zwanger bent of borstvoeding geeft, is het verboden om hiermee in aanraking te komen. Vanwege de ernst van het gevaar, moeten risicovolle werkzaamheden ook per direct beëindigd worden. Het is aan je werkgever om het werk vervolgens tijdelijk aan te passen.

Let op: je werkgever moet zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. Hij is verantwoordelijk voor de maatregelen die de veiligheid en gezondheid van jou en je baby beschermen. Binnen twee weken nadat je hebt verteld dat je zwanger bent, moet je werkgever je informeren over de risico’s die je op je werk loopt. Ook moet hij maatregelen nemen om deze te voorkomen.

In de agrarische sector wordt veel gewerkt met bestrijdingsmiddelen. Sommige van die stoffen kunnen risico's met zich meebrengen voor je vruchtbaarheid, je zwangerschap en je ongeboren kind. Zorg dus dat je, als het even kan, niet met deze stoffen werkt. Als het echt niet anders kan, bescherm jezelf dan. Overleg met je werkgever of je werkzaamheden tijdelijk aangepast kunnen worden, en neem bij vragen over mogelijke gezondheidsrisico’s contact op met een arts of bedrijfsarts.

Hard geluid kan schadelijk zijn voor het kind in je buik. Zorg daarom dat je niet te maken krijgt met geluid dat harder is dan 80 decibel. Als jij merkt dat je op je werk harder moet praten om iemand naast je te verstaan, dan is het geluidsniveau waarschijnlijk te hoog. Je hebt dan recht op een risicobeoordeling en zo nodig op aanpassing van je werkplek of werkzaamheden. Werknemers in de (metaal)industrie, kinderopvang, zwembaden en varkenshouderij krijgen al snel te maken met te hard geluid. Merk je dat je last hebt van harde geluiden op je werk of maak je je zorgen over de impact ervan? Trek dan aan de bel bij je leidinggevende of raadpleeg een (bedrijfs)arts.

Zogeheten ioniserende straling kan risico’s opleveren voor de ontwikkeling van je ongeboren kind. Deze straling komt voor in röntgenkamers, ziekenhuizen, laboratoria en kerncentrales. Een zwangere vrouw kan wel blijven werken met de ioniserende straling, maar de dosis moet zo laag mogelijk zijn: niet meer dan 1mSv. Het werken met computers levert minder bezwaren op. Uit onderzoek is tot nu toe nog steeds niet gebleken dat straling van computers schadelijk zou zijn voor moeder en/of kind. 

Als je bij je werk het risico loopt op blootstelling aan meer dan 1 millisievert (mSv) ioniserende straling, is je werkgever verplicht om je werk aan te passen of je tijdelijk ander, veilig werk aan te bieden. Als het niet mogelijk is om geschikte werkzaamheden te vinden waarbij je veilig kunt werken, hoef je niet te werken en behoud je recht op doorbetaling van je loon.

In bepaalde beroepen kun je te maken krijgen met trillingen. Wees daar voorzichtig mee, net als met schokken. Ze kunnen ervoor zorgen dat je last krijgt van rugklachten. Ook zijn ze slecht voor het kind in je buik. Er bestaat ook zoiets als een ultrasone trillingsbron. In verschillende medische apparatuur zoals laserapparaten en tandartsboren vind je ultrasone trillingsbronnen. Het vervelende van ultrageluid is dat je het niet hoort, maar dat geluid kan wel tot schade leiden als je ermee in aanraking komt. Heb je het idee dat jij of je kind schade ervaart door trillingen? Vraag dan advies aan een (bedrijfs)arts. Op basis daarvan kun je je werkgever verzoeken om aangepast werk.

Langere tijd werken onder (tijds)druk, ook wel werkdruk genoemd, is nooit gezond. Als je zwanger bent, moet je extra voorzichtig zijn. In stressvolle situaties maakt je lijf allerlei extra hormonen die invloed kunnen hebben op jou en je ongeboren kind. Bespreek in zo’n geval met je leidinggevende de situatie en kijk of het werk anders georganiseerd kan worden. Of dat werk- en rusttijden aangepast kunnen worden, bijvoorbeeld door een extra pauze te nemen.