Geld en loon in de kraamzorg
Waar staan we nu?
De afgelopen tijd is er veel gezegd en geschreven over de financiële situatie in de kraamzorg. Ons eerdere bericht was bedoeld als stevig signaal: de FNV vindt dat er snel iets moet gebeuren voor kraamverzorgenden. De kraamzorg zit nu ruim een jaar zonder cao! We hebben begrepen dat ons eerdere bericht veel heeft losgemaakt, ook bij werkgevers. Dat signaal hebben we opgepikt.
Verduidelijking
We willen met dit bericht het hele financiële plaatje schetsen, zodat het duidelijk is waar we staan en waarom we zeggen dat er wél ruimte is om arbeidsvoorwaarden te verbeteren. Lees hier ons eerdere bericht.
Hoe werkt de bekostiging?
Kraamzorg wordt betaald door zorgverzekeraars. Daarnaast geldt er voor cliënten een eigen bijdrage. De prijs die zorgverzekeraars betalen, het tarief, wordt jaarlijks vastgesteld door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en geldt als maximum. Bij het vaststellen van dat tarief wordt gekeken naar de zogenoemde Overheidsbijdrage Arbeidskostenontwikkeling (OVA). Deze OVA wordt door het ministerie van VWS berekend en is bedoeld om loon- en prijsstijgingen (inflatie) in de zorg te compenseren. Voor 2025 is die OVA 5,18%.
De tijdelijke 10% loonsverhoging
In 2024 bleek uit onderzoek van werkgeversorganisatie Bo Geboortezorg en Zorgverzekeraars Nederland dat de lonen van kraamverzorgenden zo’n 10% achterliepen op de VVT en kinderopvang.
Vakbonden trokken aan de bel. Vervolgens hebben de werkgevers met de zorgverzekeraars een convenant gesloten. Daarin is afgesproken dat zorgverzekeraars tot 1 januari 2026 10% extra betalen voor de eerste 33 uur kraamzorg. Dankzij deze afspraak, waar werkgevers hard voor hebben gewerkt, kon in 2024 de loonkloof deels worden gedicht.
Concreet kreeg je in 2024:
- 1 januari: +3,5%
- 1 april: +3,5%
- 1 juni: +3%
Lopen we nu weer achter?
Tot 30 juni 2025 lagen de lonen in de kraamzorg gelijk aan (of vanaf periodiek 8 zelfs iets voor op) de VVT. Maar per 1 juli 2025 kreeg de VVT er 4% bij en daarmee loopt de kraamzorg nu weer achter.
Tot 30 juni 2025 was dit de situatie. De bovenste tabel is de kraamzorg, de onderste de VVT:
Nieuw tarief vanaf 2026
De NZa bekijkt periodiek of de tarieven in de zorg nog kostendekkend zijn. Uit dat onderzoek is gebleken dat het tarief in de kraamzorg omhoog moet. Per 1 januari 2026 wordt het daarom met 16,2% verhoogd.
- 10% daarvan is nodig om de tijdelijke loonsverhoging van de zorgverzekeraars blijvend te maken.
- Er blijft dus 6,2% over om te investeren, bijvoorbeeld in loonsverhoging.
Wat betekent dit voor jou?
- 2025: De OVA-ruimte over 2025 is 5,18%. Met deze OVA is er ruimte om de lonen te verhogen. Om gelijk te lopen met de VVT is per 1 juli 2025 4% nodig.
- 2026: Met het nieuwe tarief is er structurele dekking voor de huidige lonen én ruimte om verder te groeien. Om gelijk te lopen met de VVT is per 1 juli 2026 3,5% nodig (de VVT-cao loopt tot 1 september 2026).
Wat de FNV wil
Nu het duidelijk is dat er financiële mogelijkheden zijn, vertrouwen wij erop dat we samen met werkgevers snel tot goede afspraken kunnen komen. We willen constructief en in openheid werken aan een cao, zodat kraamverzorgenden krijgen wat ze verdienen:
- Goede arbeidsvoorwaarden en waardering voor hun werk.
- Betere werktijden en eerlijke wachtdiensten.
- Zekerheid over hun inkomen.
De volgende cao-onderhandelingsronde staat gepland op maandag 8 september.
