Lopende zaken bij NS

Waar ging het ook alweer over? FNV Spoor kreeg signalen dat teammanagers via de mail geïnstrueerd werden om de adviezen van arbo-artsen bij ziekte minder leidend te laten zijn en meer te sturen op het gedrag van de zieke medewerker. Teammanagers werden aangespoord meer de regie te nemen in het stadium voordat de bedrijfsarts betrokken is. FNV Spoor heeft NS daarop aangesproken. NS heeft aangegeven echt te snappen dat de mail ongenuanceerd overkomt en het jammer te vinden dat de indruk wordt gewekt dat management slechts één instrument uit het Falke & Verbaan rapport inzet, terwijl dat niet hun insteek is. Zie hier de volledige schriftelijke reactie van NS. Wij zijn tevreden met de reactie van NS. NS erkent dat verzuimbegeleiding veel meer kanten heeft en dat drukken op de zieke werknemers niet de manier is. NS heeft aangegeven het met onze kritiek eens te zijn en zal deze ook ter meenemen in het verder uitwerken van hun verzuimbeleid.

NS is gestart met de voorbereiding van de tijdelijke inzet van de treinassistenten HRN en de treinassistenten HSL – die ook al praktijkdagen op de trein lopen - en zet inmiddels beveiligingsassistenten in. Deze laatste worden in diensten van 6 uur ingezet op de treinen van donderdag tot en met zaterdag na 22.00 uur. Doorgaans werkt men dan zo’n 4 uur ter beveiliging van de Hoofdconducteur (Hc) op de trein. De resterende 2 uur dient men zichtbaar op de stations te surveilleren. Dit ter beveiliging van iedereen op de stations.  

Waarom was dit ook alweer noodzakelijk? 

Doordat NS jaren vanuit rendementsdenken op kosten heeft gestuurd, kwam NS er veel te laat achter dat ze te weinig Hc’s hadden om het met de OR en vakbonden afgesproken inzetmodel de dienstregeling uit te voeren. Daarvoor heeft FNV Spoor al jaren gewaarschuwd. Onze inzet “De Basis moet op Orde” en “stop de Krimp” herinneren ons daaraan. Helaas streden we daarin toen alleen en heeft NS zichzelf in deze situatie gebracht. Overigens heeft het sturen op kosten door de hele NS-organisatie heen voor onderbezetting gezorgd. Opsommen van functies is zelfs niet te doen. Maar deze tijdelijke noodmaatregelen gaan expliciet over de Hc. 

Werkdruk verlagen, verdere afschaling voorkomen 

Doel van deze tijdelijke noodmaatregelen, is de aanwezige capaciteit Hc zo in te kunnen zetten dat de werkdruk onder de Hc verlaagd wordt en verdere afschaling wordt voorkomen. En beide zijn belangrijk.  

Werkdruk 

NS vraagt teveel van haar Hc. Zowel door de volle diensten en het vele bijsturen, maar ook met betrekking tot werk en privé balans. Men kan nauwelijks meer snipperverlof opnemen. Dat moet echt beter om zo ook het hoge ziekteverzuim terug te dringen en de Hc weer (meer) plezier in het werk te laten krijgen. Dat is vorige zomer door waarnemend president-directeur Bert Groenewegen ook erkend. 

Voorkomen afschalen 

Ook deze is belangrijk. De huidige afgeschaalde dienstregeling van NS ligt soms dicht op de kritische ondergrens van de HRN-concessie. Als NS nog verder moet afschalen, omdat de OR en vakbonden en dus het personeel vasthoudt aan alle huidige afspraken, is de kans groot dat in de Tweede Kamer er een discussie komt. Of in de nieuwe HRN-concessie (2025-2035) wel afspraken moeten komen om op iedere trein minimaal één, of afhankelijk van de situatie en interne afspraken binnen NS (Beketreinen, veiligheidsafspraken en bakkennorm) meerdere Hc op de trein te willen. Want veel politici willen liever meer treinen, dan op iedere trein Hc’s. Zelfs reizigersvereniging Rover kijkt er op die manier naar.  

Effecten implementatie tijdelijke noodmaatregel: onregelmatigheidstoeslag 

Nu de treinbeveiligers worden ingezet, zien we de effecten voor de Hc. Mensen worden met name op de donderdag tot en met zaterdagavond uit hun rooster gehaald. Dat is een logisch gevolg van deze noodmaatregel. Daardoor ontvangt men dus minder ORT. Dat wordt als de impact groot is deels gecompenseerd door de cao-afspraak TVI (art. 82 Vermindering inkomen bij ander werk) en voor 55+ers de GIOW-regeling (art. 83 Garantieregeling Inkomensvermindering van Oudere Werknemers). NS heeft van een collega vakbond de dringende oproep gekregen dit verlies volledig te compenseren. NS stelt zich op het standpunt dat de verlaging ORT inherent is aan het feit dat mensen minder op ORT kennende tijden werken. FNV Spoor erkent dat voor deze terugval in ORT deze cao-afspraken van toepassing zijn. Deze cao-afspraak geldt overigens altijd al voor alle werknemers die in zo’n situatie komen. Denk bijvoorbeeld ook aan de servicemedewerkers die te maken kregen met andere roosters en bij de “standaard” wijzigingen van de roosters. Als vakbond zijn wij gebonden aan de cao, zowel de goede cao-afspraken als de afspraken die volgens ons en onze leden best beter mogen. Dat dienen we dan aan de cao-tafel binnen te halen. Buiten deze aanpassing van roosters waarbij veel reservediensten (of beschikbare) in vaste roosters zijn aangebracht werken er ook op diverse standplaatsen een groot aantal werknemers in een reserve rooster waarbij zij niet de mogelijkheid hebben om in een vast rooster te komen. Ook voor hun wil FNV Spoor zich inspannen om tot duidelijkheid over de balans werk/privé te komen. Al ligt dit vaak aan lokale afspraken tussen NS en de lokale onderdeelcommissies (oc's), waardoor onze invloed minder is.

Beschikbare diensten/werk en privé balans 

Nu Hc voor met name de diensten op donderdagavond tot en met zaterdagavond uit de diensten zijn gehaald, heeft men voor die diensten veel beschikbare diensten teruggekregen. Dat betekent dat mensen pas op de donderdagse weekindeling weten wat voor diensten men die week erop moeten werken. Als dat een enkele dienst is, is dat voor veel werknemers prima met de thuissituatie te managen. Maar dit zijn voor veel Hc’s erg veel diensten, waardoor veel zij moeilijk vooraf privé kunnen plannen. Dat is een slechte zaak. FNV Spoor heeft de directie opgeroepen zich in te spannen om hier een breed gedragen oplossing voor te bedenken. NS erkent ook deze kritiek van ons en van de andere bonden en heeft toegezegd te zoeken naar oplossingen. Over 2 weken komt NS daarop terug. 

We hebben NS oproepen (nog) beter te communiceren. Ook over de cijfers instroom van de treinassistenten en beveiligers en om hoeveel diensten dat gaat. Zodat men ook ziet dat hopelijk heel snel de positieve effecten in afname werkdruk en meer ruimte voor verlof ervaren worden.  

Hoe gaat de samenwerking op de trein? 

N.a.v. onze nieuwsbrief van 27 februari over de start van de tijdelijke inzet treinassistenten en de beveiligingsassistenten zijn diverse verhalen binnengekomen. Zo blijkt dat het meestal goed gaat en dat “kantoorpersoneel” en Hc al een prettige modus op de trein weten te vinden. De kritische noot die wij ontvangen, zit vooral in de werkafspraken en faciliteiten of beter: het nog ontbreken ervan bij de externe beveiligingsassistenten en externe HSL-treinassistenten. Dit gaat van het niet hebben van een NS-passagepas en niet kunnen legitimeren, het niet hebben van de juiste kleding en middelen. Tot aan hoe men zich tijdens de vertrekprocedure moet opstellen en hoe de beveiliger zich moet gedragen/opstellen als de Hc een uitstel van betaling aan het uitschrijven is. Ook hierover hebben we NS opgeroepen (nog) beter te communiceren.  

Het boekje komt eraan. Wat bij de vorige cao niet lukte, gaan we nu wel regelen met elkaar. Dit is een zorgvuldig proces en moet goed gebeuren, maar we zitten op schema. Straks dus een goed en belangrijk naslagwerk waarin iedereen zijn (cao) rechten kan vinden. 

Het lijkt nog vroeg, maar het is voor FNV Spoor alweer het moment om ons voor te bereiden op de volgende cao-onderhandelingen bij NS. De huidige cao loopt tot en met 31 december 2023. Dat betekent dat vermoedelijk na de zomer de cao-onderhandelingen met NS beginnen.  

Voordat we met NS aan tafel gaan, moet er nog wel het één en ander gebeuren. Zo moet de FNV Spoor Bedrijfsafdeling/NS de cao-commissie formeel installeren. Moeten we samen met de nieuw geïnstalleerde cao-commissie onder andere onze geroemde digitale cao-enquête met actuele vragen gaan invullen. En moet tijdig onze cao-voorstellenbrief met breed gedragen voorstellen gereed zijn. Een geweldig mooi proces waar we graag tijdig aan beginnen. Zodat iedereen de kans krijgt de enquête in te vullen. Uiteraard is de mening van de FNV Spoor leden doorslaggevend. Dus wil je echt invloed en ben je nog geen FNV Spoor lid? Sluit je dan nu aan bij FNV Spoor. De vakbond voor alle medewerkers, op, aan en rond het spoor. 

Op dinsdag 28 februari was het dan zover. Samen met vakbondsleden uit onder andere België, Frankrijk, Oostenrijk, Italië en Duitsland nam FNV Spoor met zo’n 40 leden uit het hele land deel aan de demonstratie in Brussel. Deze organiseerde wij samen met onze zusterorganisatie en Europese koepel van Vervoersvakbonden de ETF. Met deze actie wil FNV Spoor voorkomen dat het Nederlands Hoofdrailnet in de toekomst nog verder moet worden opgedeeld en jullie straks niet meer voor NS werken maar voor een andere vervoerder. Deze strijd is nog niet gestreden en hier zullen we scherp op moeten blijven. Kijk hier voor meer achtergrondinformatie.

We hebben een mooi beeldkrantje uitgebracht over deze demonstratie. Deze wordt nu door onze kaderleden verspreid. Heb je zelf nog geen papieren versie? Vraag dan één van de FNV Spoor kaderleden om het krantje. Kijk hier voor de digitale versie. Daarin onder andere de linkjes naar de speeches van 2 FNV Spoor kaderleden.  

Waarom is FNV Spoor internationaal actief? 

In Brussel worden besluiten over het spoor genomen die direct invloed hebben op het Nederlands Spoorpersoneel. Denk aan Spoorweg- en sociale veiligheid en de positie van het spoorpersoneel. Dus of en hoe het personeel ook in de toekomst hun brood in de sector kunnen blijven verdienen. Daar moeten wij ons in het belang van onze leden mee bemoeien. Dat doen we samen met vakbonden uit andere lidstaten en de The European Transport Workers' Federation (The ETF).