Cookies op websites van de FNV

De FNV gebruikt functionele en analytische cookies die noodzakelijk zijn om de websites zo goed mogelijk te laten functioneren. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens en hier is geen toestemming voor nodig. Daarnaast maken we gebruik van marketing cookies om de website op jouw voorkeuren af te stemmen. Hiervoor kun je onderstaand toestemming geven. Je kunt je instellingen altijd weer wijzigen op de pagina over de cookies.

Functionele & analytische cookies: Cookies die nodig zijn om te zorgen dat de website naar behoren werkt en om analyse uit te voeren

Marketing cookies

:

Deze cookies gebruiken we om de website op jouw voorkeur af te stemmen.
Alle cookies accepteren

Rol or bij snelle roosterveranderingen

Juist in tijden van corona

Redactie
Door Redactie 14 april 2020

Corona houdt heel Nederland in zijn greep. Niet alleen privé, maar ook op het werk verandert er veel in korte tijd. Werknemers moeten vakantiedagen opnemen en andere bedrijven moeten helemaal sluiten. Veel bedrijven passen ook de roosters aan. De or heeft als taak dat dit de werknemer niet teveel belast. Maar tegelijkertijd moet de or ook niet voor vertraging zorgen: het gaat om de toekomst van de organisatie. Volg daarom onze checklist.

Nieuwe roosters

Door corona zijn er zieken. En meer zieken is minder werknemers voor op de vloer. Veel bedrijven passen daarom hun roosters aan. Maar bij elke wijziging van een werk- en rusttijdenregeling heeft de or een instemmingsrecht (art 27 WOR), tenzij de cao anders bepaalt. Als bestaande roosterregels en –afspraken uit de bedrijfsregeling of cao opnieuw tegen het licht gehouden moeten worden, kan dit alleen na overleg met de werkgever, de vakbonden en or.

Versnelde procedure

Nu kost een instemmingsprocedure meestal veel tijd. Tijd die er juist nu niet is. Het gaat immers over de werkgelegenheid en het toekomst van de organisatie. Je hoeft dus niet bij alle wijzigingen instemmingsrecht te claimen. Bij hoge uitzondering en als aan alle voorwaarden is voldaan, kun je er wel voor kiezen een uitzonderingsprocedure af te spreken: de werkgever informeert de or regelmatig en alle betrokken partijen, dus ook achterban, worden in deze procedure betrokken. Vergeet niet een einddatum over deze periode af te spreken. Bekijk de checklist voor alle voorwaarden.

Raadplegen achterban

Het contact met de achterban is juist nu belangrijk. Een verandering in het rooster is een ingrijpende gebeurtenis: lichamelijk én sociaal. Zorg dus dat de werkgever een zorgvuldige procedure in acht neemt rondom alle beslissingen. 

Checklist verandering van roosters door corona

Wil de werkgever in jouw organisatie de roosters veranderen? Volg dan onderstaand stappenplan bedoeld voor vakbonds- en or-leden. Op die manier kun je onder meer bepalen hoe noodzakelijk de wijziging is, of er alternatieven zijn en wanneer je moet controleren of alles werkt zoals iedereen gepland had.  

  • Nut: wat is precies het doel van de roosterverandering? Is het in verband met minder of juist meer werkaanbod? Of moeten de werktijden gespreid worden ivm de contactbeperkingen op de werkvloer?  
  • Noodzaak: kan de werkgever de noodzaak aantonen? Moeten deze maatregelen écht genomen worden? Heeft het bedrijf daadwerkelijk last van de crisis? En is dit te onderbouwen met informatie en cijfers?

  • Zijn er andere (slimmere) manieren om de doelstellingen (bv contactbeperkingen) uit te voeren?
  • Is er een alternatief dat minder (fysiek/sociaal) belastend is?
  • Kan de productiecapaciteit van het bedrijf ook op andere manieren aangepast worden?
  • Is er een andere inzetbaarheid van de werknemers denkbaar? Bijvoorbeeld bijscholen of tijdelijk ander werk laten verrichten binnen of buiten de organisatie?
  • Is de arbeid ook op andere manieren gezonder en socialer te maken? 

Zet alle aspecten op een rij voor die van belang zijn bij de verandering van de roosters. Bekijk welke regels van toepassing zijn. Besef: nood breekt geen wet noch cao! De regels over bijvoorbeeld de besluitvorming (overleg tussen werkgever, vakbond, or, betrokken werknemers) gelden nog steeds.

  • Bedrijfsextern: zoals wetgeving m.b.t. werktijden (ATW en WOR), de afspraken in de cao en bedrijfsregelingen, etc. 
  • Bedrijfsintern: zoals de ploegensterkte, reservebezettingen, de organisatie van het werk, de kwaliteit en de bezettingsgraad van de machines, de logistiek, etc
  • Fysieke en sociaal: welke gevolgen heeft het nieuwe roosters op de werknemers. 

De coronamaatregelen kunnen ook gevolgen hebben voor bepaalde arbeidsvoorwaarden. Of doorwerking hebben in andere regelingen. Sla de cao en bedrijfsregeling er op na wie (or en vakbond) welke rol heeft bij:  

  • Toeslagen (ploegen en overwerk)
  • Plus- en minurensysteem
  • Werk- en rusttijden, ADV
  • Ploegensterkte/(her)bezetting.
  • Vakantie en verlof
  • Mededelingstermijn van het rooster
  • Voorzieningen: kantinefaciliteiten, veiligheid, personeelsvervoer en communicatie.

  • Als de tijd het toelaat: stel versneld een or-commissie werktijden samen met daarin or-leden en werknemers van de betreffende afdeling. Zij maken afspraken over de te volgen procedure in het kader van de tijdelijke invoering of verandering van (ploegendienst)roosters. Geen tijd? Dan kan de or het wel alleen. Alle hens aan dek!
  • Maak afspraken over de frequentie (bijvoorbeeld1 x per week) en wijze van communicatie dat de or geïnformeerd wordt door de werkgever over de voortgang van de crisis en de genomen maatregelen. De werkgever moet frequent toetsen wat de impact is van de tijdelijke maatregel en dit kortsluiten met de or en aangeven welke bijstelling plaatsvinden. Ook dienen er afspraken gemaakt te worden over de frequentie en wijze van informeren en betrekken van de werknemers.
  • Maak afspraken over een versnelde instemmingsprocedure als aan alle formele voorwaarden is voldaan (te nemen besluit, gevolgen, maatregelen en allemaal goed onderbouwd). Besprek ook onder welke voorwaarden de or (bij wijze van hoge uitzondering) van instemmingsaanvraag af ziet. 

Het informeren en raadplegen van de werknemers is van groot belang. De maatregelen kunnen immers verstrekkende gevolgen hebben voor de werknemer. Infomeer hen tijdig over:

  • Over de redenen van de maatregel.
  • Over de (rand)voorwaarden en tijdelijkheid van het besluit
  • Over de keuze van een rooster incl. de fysieke, sociale en arbeidsvoorwaardelijke gevolgen. 

De te nemen maatregelen die samenhangen met corona zijn allemaal tijdelijk. Zorg dus voor goede afspraken over:  

  • De planning incl. concrete einddatum (dus niet ‘zolang de crisis duurt’). Onder welke voorwaarden kan een eventuele verlenging plaatsvinden? En wat is dan de rol van de or? Bijvoorbeeld ‘na overleg/ instemming or’.
  • De (tussentijdse) evaluatie en evt. bijstellingen 
  • De controle op naleving van afspraken.

Heb je nog vragen? Neem dan contact op met je vakbondsbestuurder. 

Meer nieuws

17-03-2023

Compensatie zorgmedewerkers met Long Covid
31-01-2023

Minister, kom met longcovid-regeling, zeker nu Eerste Kamer dat ook wil
31-01-2023

Werknemers kunnen sleutelrol spelen in klimaatbeleid bedrijven
16-12-2022

Minister Helder kan dagvaarding tegemoet zien inzake zorgmedewerkers met long covid

Wij helpen je graag

Bij al je vragen over werk, inkomen en lidmaatschap.