De FNV is geschokt maar niet verrast door de conclusies van het vandaag gepubliceerde rapport over de werksituatie binnen de zogeheten reguliere integrale beoordelingsteams (RIB-teams) van de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) in Rotterdam. Deze bevestigen de ernstige signalen die de vakbond eind 2023 ontving van medewerkers over een onveilig werkklimaat, gebrekkige aansturing en een cultuur van uitsluiting.
Jasper de Jong, bestuurder FNV Rijk: ‘Wij roepen de UHT op zo snel mogelijk aan de slag te gaan met de aanbevelingen uit het rapport en deze volledig uit te voeren. Daarnaast moet de organisatie investeren in goede leidinggevenden, met kennis van arbeidsrecht en verbindend vermogen. Zorg voor een veilige, transparante en rechtvaardige werkomgeving voor alle werknemers. Herstel begint bij mensen, niet bij cijfers.'
De RIB-teams zijn begin 2020 opgezet om te beoordelen in hoeverre bij mensen onterecht toeslagen zijn stopgezet op basis van profilering (de Toeslagenaffaire). In maart 2024 deed de FNV bij het ministerie van Financiën van verschillende misstanden binnen enkele RIB-teams in Rotterdam.
Het rapport toont aan dat kwaliteitscontroles werden misbruikt om medewerkers te controleren op hun functioneren in plaats van om te leren en verbeteren. Mensen werden afgerekend op fouten, contracten zouden niet worden verlengd, kwaliteitscontroles gebruikt als een stok om mee te slaan. Ook blijkt dat leidinggevenden vaak niet wisten of iemand werknemer of zzp’er was, een fundamenteel verschil met grote gevolgen voor rechten en plichten.
De Jong: ‘Wat we hier zien, is een organisatie die vanaf de start onder politieke druk is gezet, zonder de kans te krijgen een stabiele basis op te bouwen. Mensen mochten geen fouten maken. Dat is funest gebleken, voor de medewerkers én voor de herstelopdracht.’
De FNV spreekt van een ‘ziekmakende cultuur’ waarin over medewerkers werd geroddeld in plaats van dat er met hen werd gesproken. De vakbond maakt zich grote zorgen over het welzijn van medewerkers en de structurele oorzaken van deze misstanden.
Hoewel er inmiddels verbeteringen zijn doorgevoerd – mede dankzij aandringen van de FNV op vaste aanstellingen – is dat volgens de vakbond niet voldoende. Tot slot waarschuwt de FNV dat ook bij toekomstige hersteloperaties – zoals bij de Belastingdienst, DUO en UWV – eerst een solide basis moet worden gelegd, voordat productie-eisen worden opgelegd.