1 op 5 werknemers in publieke sector wil binnen eén jaar vertrekken

De personeelstekorten in de publieke sectoren dreigen verder op te lopen, 1 op de 5 wil de sector binnen een jaar verlaten.

Dit is vandaag te lezen in het onderzoeksrapport van de Algemene Centrale van Overheidspersoneel (ACOP), een samenwerkingsverband van de vakbonden FNV, AOb, NPB, AFMP en MARVER.

Van de ruim 11.000 werknemers die de gezamenlijke enquête van de bonden invulde, wil 1 op de 5 de publieke sector binnen een jaar verlaten. Als belangrijkste redenen worden genoemd: een te laag loon (22.4%), te hoge werkdruk (22,2%), te weinig doorgroeimogelijkheden (11,7%), slechte werk privé balans (11,3%), te weinig autonomie (8,1%) en onprettige werksfeer (6,7%).

‘Er is de laatste decennia roofbouw gepleegd op de publieke sector’, zegt Bas van Weegberg, voorzitter van de ACOP en lid van het Dagelijks Bestuur FNV. ‘Veel van onze publieke voorzieningen zijn naar de markt gebracht of over de schutting geflikkerd naar gemeenten. Met de loze belofte dat het goedkoper en beter zou worden. In de werknemers die de publieke taken moeten uitvoeren, werd niet geïnvesteerd. Zoals de SER in 2022 concludeerde: 'Te lang is vertrouwd op de intrinsieke motivatie van werknemers in publiek gefinancierde sectoren als het onderwijs, de zorg, de veiligheid en het openbaar bestuur’. Werknemers en burgers betalen nu de prijs met hoge werkdruk en lange wachtlijsten. Dat moet anders!’

De bonden willen een masterplan voor de publieke sector en doen twee aanbevelingen:

·        Verbeter de kwaliteit van werk

·        Zorg voor minder marktwerking in publieke sector

Kwaliteit van werk moet beter

Van Weegberg: ‘Betere kwaliteit van werk gaat over een inflatiebestendig loon, maar ook over het verlagen van de werkdruk en het vergroten van de sociale veiligheid en professionele autonomie van werknemers. 61% van de ondervraagden zegt ‘dagelijks last te hebben van het personeelstekort’. En waarom moet een thuiszorgmedewerker elke 5 minuten opschrijven wat hij / zij heeft gedaan?’

Minder marktprikkels 

Ook de marktwerking zorgt voor grote problemen volgens de respondenten: tweederde van hen wil dat dit wordt teruggedrongen in de publieke sector. Zo schrijft een van de respondenten, werkzaam in de jeugdzorg: ‘Organisaties kiezen door de marktwerking de krenten uit de pap en de jeugd die het hardst hulp nodig heeft, valt overal tussendoor.’

Van Weegberg: 'We moeten voorkomen dat meer mensen de publieke sector verlaten. De dienstverlening aan de burger moet worden verbeterd en het vertrouwen in de politiek hersteld. Investeren in de publieke sector levert ook geld op. De belastingdienst loopt nu miljarden euro’s mis vanwege het personeelstekort.

Publieke sector essentieel 

Er werken ruim 3 miljoen mensen in de publieke sector. Zij werken in het onderwijs, de zorg, het openbaar bestuur, bij defensie, de politie, de rechterlijke macht of de publieke omroep. Hun werk is essentieel voor onze veiligheid, democratie en bestaanszekerheid. Maar ook om de grote uitdagingen van deze tijd, zoals de woningnood en de energietransitie het hoofd te bieden.

Lees hier het volledige rapport, inclusief de aanbevelingen per sector.

Zie ook: De toekomst is publiek