Nachtwerk voor zorgprofessionals moet erkend worden als zwaar werk

FNV Zorg & Welzijn wil dat nachtwerken in de zorg erkend wordt als zwaar werk, met alles wat daarbij hoort. De vakbond doet deze oproep voorafgaand aan de eerste Week van de Nachtwerker van 26 tot en met 31 oktober. De vakbond wil dat er beleid komt waardoor nachtwerk niet de norm is, maar uitzondering.

Elise Merlijn, bestuurder FNV Zorg & Welzijn: ‘Goed dat er met deze week aandacht is voor het zware werk dat zorgwerkers in de nacht verrichten. Maar nachtwerk vraagt om: structurele waardering, betere arbeidsvoorwaarden en een fundamentele herziening van hoe we omgaan met onregelmatige diensten.’

Structurele waardering nodig

Merlijn: ‘Nachtwerk is geen romantisch beeld van toewijding, het is keiharde realiteit voor de medewerkers in de zorg. Het tast het bioritme aan, verhoogt het risico op chronische ziektes en wringt zich tussen werk en privé. Toch blijft structurele waardering uit.’

Korte hersteltijd is niet stoer

Joan van Zon, operatieassistent in het Elkerliek ziekenhuis en actief vakbondslid: ‘Werken in de nacht is niet vanzelfsprekend en vraag om serieuze waardering en erkenning door onze werkgevers. Als zorgprofessionals moeten we bewust zijn van de fysieke risico’s die het werken in de nacht met zich meebrengt. Een korte hersteltijd en dan weer snel aan het werk is niet stoer maar heel onverstandig.’

Afschuiven verantwoordelijkheid

In de Week van de Nachtwerker worden tal van webinars gehouden over slaap, beweging en voeding. Die zijn goedbedoeld, maar ze schuiven de verantwoordelijkheid af op de individuele werknemer. Merlijn: ‘Alsof de sloopmachine van nachtwerk een vrijwillige keuze is, in plaats van een noodzakelijke dienst waarvoor je ingeroosterd wordt. Werkgevers en overheid moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Nachtwerk moet erkend worden als zwaar werk, met alles wat daarbij hoort. En werkgevers moeten investeren in rustruimtes, zorgen voor gezonde maaltijden in de nacht en stoppen met het maken van roosters die zorgprofessionals uitputten.’ 

Hersteltijd en meer zeggenschap

Een goed rooster is meer dan een Excel-planning. Het is een instrument voor gezondheid, autonomie en werkplezier. FNV Zorg & Welzijn pleit al jaren voor meer zeggenschap van zorgprofessionals over hun werktijden. Merlijn: ‘Dat betekent roosters die rekening houden met hersteltijd en levensfase.’ Meer zeggenschap over werktijden vergroot ook de kans dat zorgprofessionals de zorg niet verlaten of vaste dienst verruilen voor zzp-schap.

Concrete verbeteringen

De vakbond pleit voor hogere toeslagen voor onregelmatig werk, beleid voor herstel, preventieve gezondheidschecks en roosters die niet uitputten maar ondersteunen. Merlijn: ‘Wie ’s nachts werkt verdient bescherming, perspectief, en waardering.’

1,2 miljoen Nederlanders

Ruim 1,2 miljoen Nederlanders werken regelmatig ’s nachts. In de zorg zijn dit met name verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en ondersteunend personeel.