Grote zorgen onder personeel verpleeg- en thuiszorg

Het werk in de verpleeghuizen wordt steeds zwaarder en het werk moet met steeds minder collega’s gedaan worden. De kwaliteit van de zorg staat onder druk. Ook de veiligheid van werknemers, en mensen die zorg nodig hebben, staat onder druk. Dat komt naar voren uit een onderzoek onder zorgpersoneel van FNV in samenwerking met RTL Nieuws. In totaal hebben bijna 2.300 werknemers die werken in de verpleeg- of thuiszorg de enquête ingevuld.

Het zijn gevolgen van de steeds verder oplopende wachtlijsten in de ouderenzorg. Bert de Haas, bestuurder FNV Zorg & Welzijn: ‘Ouderen die zorg nodig hebben blijven steeds langer thuis wonen. Deels door overheidsbeleid, maar ook omdat ze langer moeten wachten op een plek in een verpleeghuis. Als ze wel eenmaal aan de beurt zijn, hebben ze vaak meer en ook andere (complexere) zorg nodig.’ 269 respondenten geven aan dat hierdoor onveilige situaties ontstaan. Daarbij gaat het zowel om de thuissituatie als binnen het verpleeghuis.

Praktijkvoorbeelden

Een van de respondenten vertelt dat het voorkomt dat er één op één beveiliging wordt ingeschakeld omdat iemand heel agressief was. En dat een bewoner opschrijft welke zorgmedewerker hem wat ‘aandoet’. Wat leidt tot agressiever gedrag en het uiten van bedreigingen van de betreffende bewoner tegen de medewerker.

Gevolgen overheidsbeleid

Sinds 2015 is het overheidsbeleid erop gericht om de zorgvrager zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Daarbij worden de verpleeghuisplekken niet uitgebreid, terwijl de zorgvraag wel toeneemt. 65% van de respondenten noemt het beleid van de overheid als belangrijkste reden voor de toename van de wachtlijsten*. De Haas: ‘Mede door de lange wachtlijsten wordt de urgentie groter. Mensen die in het verpleeghuis komen zijn er slechter aan toe en de samenstelling van de groepen is ook minder divers. Daardoor wordt het werk zwaarder.’

Problemen groter door personeelstekort

Ongeveer de helft van de respondenten geeft aan dat het tekort aan personeel het probleem nog groter maakt. Zo is er te weinig tijd om goede zorg te leveren en staat de kwaliteit ook onder druk. De Haas: ‘Daarmee breng je de veiligheid van zowel de cliënten als het personeel in gevaar.’ Ook staat de kwaliteit van de zorg onder druk doordat er voor de complexere zorg meer en andere expertise nodig is. De Haas: ‘Personeel is daar niet altijd voor opgeleid, maar voelen zich verantwoordelijk voor de cliënten en laten hen niet in de steek.’

Oplossingen

Helaas is er niet één oplossing. De Haas: ‘Er moet voldoende personeel zijn om de zorgvraag aan te kunnen. Dus kijk naar de bezetting, één zorgmedewerker in de nacht die verantwoordelijk is voor dertig cliënten, dat is vragen om moeilijkheden. Zorg dat je het aantrekkelijk maakt om in de zorg te (blijven) werken, dat doe je met onder meer een beter salaris. En personeel moet extra worden opgeleid voor specifieke zorgvraag zoals dementie.’

*) in 2008 stonden er 8.000 mensen op de wachtlijst voor een plek in een verpleeghuis, op 1 oktober 2022 waren dat er bijna 22.000 (bron ActiZ)