Dit kabinet kijkt te gretig naar de miljarden in het Arbeidsongeschiktheidsfonds (AOF) om dekking te vinden voor dingen die helemaal niets met arbeidsongeschiktheid te maken hebben. Tegelijkertijd zegt het geen geld te hebben om de problemen in ‘s lands grootste arbeidsongeschiktheidsverzekering, de WIA, op te lossen. Dat schrijft de FNV-vicevoorzitter Kitty Jong in het voorwoord van boekje ‘Het falende vangnet. Hoe de WIA weer beter wordt’.
Kitty Jong: “Zo keihard als we in Nederland omgaan met arbeidsongeschikten mag gewoon niet. Daarnaast is de uitvoering van de WIA een puinhoop. Dit kabinet zegt de problemen te onderkennen maar handelt er niet naar. De problemen in de WIA moeten worden opgelost en de UWV-gedupeerden moeten worden gecompenseerd. In tegenstelling tot wat het kabinet beweert, is daar meer dan genoeg geld voor, er staat 40 miljard klaar in het Arbeidsongeschiktheidsfonds.”
Jaarlijks blijft er zo’n 5 miljard over in het fonds voor arbeidsongeschiktheid terwijl er enorme misstanden en grote uitvoeringsproblemen met de WIA zijn. Grote groepen arbeidsongeschikten lijden dagelijks onder het keiharde WIA-regime. Veel mensen hebben het financieel zwaar en een aanzienlijk deel komt zelfs onder het bestaansminimum. Volgens de FNV zijn die problemen prima op te lossen met het geld dat nu jaarlijks overblijft en de reserves die inmiddels in het fonds zijn opgebouwd. Ook de problemen die zijn ontstaan door de rekenfouten van het UWV zijn op te lossen: “Ruimhartig zelfs en dat is ook nodig”, zegt Jong daarover.
Bij de vakbond bestaat de vrees dat de huidige problemen bij het UWV door de politiek worden misbruikt om onder het mom van een ‘versimpeling’ fiks te bezuinigen op het WIA-stelsel. Volgens de FNV is dat helemaal onwenselijk en bovendien niet nodig. Jong: “Als je voor minder dan 35% arbeidsongeschikt bent, kom je vaak helemaal niet meer aan het werk maar krijg je geen WIA-uitkering. Ook gedeeltelijk zieke 60+’ers komen nauwelijks aan het werk. Dat levert hele schrijnende situaties op. Dus de grens waarop je geen uitkering meer krijgt moet omlaag naar 15% en de keuringseisen voor 60+ers moeten versoepeld. Dan gaat de druk op de keuringsartsen ook omlaag dat is prima te dekken uit de miljarden die jaarlijks overblijven.”
Jong: “Niemand denkt van tevoren dat hij arbeidsongeschikt wordt, maar je zult maar kanker krijgen of een ongeluk en daarna niet meer kunnen werken. Dan heb je in Nederland in veel gevallen een groot probleem. En dat probleem is er niet omdat er geen geld is, maar omdat de regels keihard en onrechtvaardig zijn en er wordt beknibbeld op de uitvoering. Dit kabinet pest zieke mensen en dat moet maar eens afgelopen zijn.”
In de begroting zien we al de eerste tekenen dat overheid zijn ogen heeft laten vallen op het Arbeidsongeschiktheidsfonds, maar niet voor het oplossen van de problemen bij het UWV en van zieke werknemers die daar voor hun inkomen van afhankelijk zijn. Geld dat is opgebracht door werkgevers en werknemers voor een Arbeidsongeschiktheidsverzekering, de WIA. Als grootste belangenbehartiger van arbeidsongeschikten gaat de FNV daar wat Jong betreft voor liggen: “Nederland zou massaal de straat op moeten hierover. Het gaat hier om geld van alle werknemers voor als we door ziekte of ongelukken arbeidsongeschikt worden. We zouden het van geen enkele brandverzekeraar pikken als die maar zelden zouden uitkeren en de premie aan andere dingen zouden uitgeven. Dat moeten we hier ook niet willen.”