'Dit is een prachtige uitspraak’, zegt Albert Kuiper van FNV Metaal. Hij is blij, want na jaren van procederen is scheepswerf Veka uit Lemmer door de rechter eindelijk op zijn vingers getikt voor het onderbetalen van tientallen Roemeense uitzendkrachten.
‘Er zijn grenzen en die geeft de rechter nu gelukkig ook aan. We zien op te veel scheepswerven hoe ze Nederlandse werknemers vervangen door Oost-Europeanen, die ze vervolgens vreselijk uitbuiten. Die mannen werken onder zware omstandigheden, maken extreem lange dagen voor veel te weinig geld.’
De FNV schakelde vijf jaar geleden de Inspectie SZW (van het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid) in om de praktijken van de scheepswerf aan het IJsselmeer te onderzoeken. Die concludeerde dat Veka een zogeheten postbus-bv inhuurde, die via een trits uitzendbureaus Roemenen voor een schijntje liet werken als lassers, plaatwerkers en voormannen. Zij kregen hun overuren niet uitbetaald en een groot deel van hun loon bestond uit een netto vergoeding, waarover geen belasting werd afgedragen.
Met een stapel dikke inspectierapporten onder de arm sleepte de FNV de scheepswerf van voormalig Quote 500-miljonair Peter Versluis voor de rechter. De vakbond eiste een verbod op de schijnconstructies en nabetaling voor de werknemers. De rechter concludeert nu dat uit de rapporten inderdaad blijkt dat Veka een ‘constructie (had) opgetuigd [..] waarmee toepassing van de Nederlandse arbeidsvoorwaarden kon worden vermeden’.
Hoewel de rechter oordeelt dat Veka verantwoordelijk is voor de onderbetaling en zegt dat het bedrijf een schadevergoeding moet betalen aan de vakbond hoeft de scheepsbouwer de Roemenen niet na te betalen. Kuiper: ‘De Nederlandse wet is wat dit betreft echt gebrekkig. Ook al is onderbetaling nu bewezen, de lassers moeten Veka nu persoonlijk voor de rechter dagen om hun loon te krijgen.’
Voor Nederlandse uitzendkrachten is dat vaak al een brug te ver, aldus Kuiper, laat staan voor de Roemenen. Daarom wil de FNV dat de wet wordt aangepast, zodat vakbonden loon kunnen vorderen voor groepen werknemers. ‘Het gaat hier bij Veka alleen al om miljoenen aan achterstallig loon. Wij willen mensen kunnen beschermen tegen de intimidatie en sancties, en dit soort kwaadwillende werkgevers echt kunnen aanpakken.’