Sociale Veiligheid en leiderschap bij de Rijkssector

De Rijkssector is met 150.000 medewerkers één van de grootste werkgevers in het land met een enorme diversiteit aan mensen en functies. Wat bij alle diversiteit verbindt, is de behoefte aan een veilige werksituatie. Altijd en overal. De arbeidsomstandigheden moeten goed zijn.

Verplichte risico-inventarisatie en evaluatie

De Arbeidsomstandighedenwet verplicht iedere organisatie om een Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RIE) te maken. Werkgever en ondernemingsraden hebben hierin een belangrijke taak en desgewenst kan de FNV-Rijk daarin ondersteunen.

Psychosociale arbeidsbelasting

Het gaat hierbij om pesten, agressie en geweld en (seksuele) discriminatie. Ook wel Sociale Veiligheid genoemd. Bij de Rijkssector hebben we als FNV-Rijk hieraan veel aandacht besteed door middel van onderzoeken bij het ministerie van VWS, JenV en IenW. Volgende ministeries zullen nog volgen. Steeds leidt dit tot een uitgebreid plan van aanpak ter verbetering en bij VWS de oprichting van een tijdelijke externe onafhankelijke integriteitscommissie, vooruitlopend op de Rijksbrede onafhankelijke commissie die binnenkort van start moet gaan.  

Rol van leidinggevenden

Wat voor ons als FNV-Rijk ook belangrijk is, is de rol van de leidinggevenden bij de Sociale Veiligheid. Leidinggevenden hebben een grote verantwoordelijkheid. Zij hebben de personeelsinstrumenten om op een constructieve en veilige manier te sturen. Om te beginnen bij de hoogste leidinggevenden bij het Rijk, de mensen die behoren tot de Algemene Bestuursdienst (ABD) voor managementfuncties in de schalen 15 of hoger. De ABD bestaat uit circa 1300 functies. Secretarissen-generaal (SG’s) behoren er bijvoorbeeld bij, maar ook Directeuren Generaal (DG’s), directeuren, divisiehoofden en projectmanagers.

Afspraken cao-akkoord 2024-2025

In het cao-akkoord Rijk 2024-2025 (hoofdstuk 4) staat wat we samen met de collega-bonden bij de Rijkssector en de werkgever hebben ondertekend: ‘’Het (top)management binnen de Rijksoverheid speelt bij Sociale Veiligheid een belangrijke voorbeeldrol. Dat geldt ook voor andere leidinggevenden”. Het begint wat ons betreft bij de werving. We hebben daarom in overleg met de ABD afgesproken dat bij de werving voortaan de volgende tekst wordt opgenomen:

‘’Als leidinggevende heb je een cruciale rol in het waarborgen van sociale veiligheid, diversiteit en inclusie, een prettige werksfeer en een vitaal, goed functionerend team. Je laat zelf het goede voorbeeld zien, je bevordert een open en veilige gesprekscultuur, en (meldingen van) ongewenst gedrag pak je adequaat aan.’’

In verdere gesprekken gaan we het ook hebben over de selectie zelf en de manier waarop er monitoring plaatsvindt. Uiteindelijk gaat het erom, dat de cultuur binnen het Rijk sociaal veiliger wordt. Ten slotte dit: we willen op geen enkele manier een heksenjacht op leidinggevenden openen. Het gaat ons er puur om, dat de focus bij het Rijk voor SV verbetert!