In de cao architecten is voor de eerste keer in de geschiedenis een bodemtarief voor ZZP-ers afgesproken. De afspraak is algemeen verbindend verklaard door de mededingingswaakhond ACM (Autoriteit Consument & Markt) en het ministerie van SZW. ‘Nu ligt er een harde afspraak en dat is goed nieuws voor werknemers en ZZP-ers’, zegt FNV-bestuurder Osman Yildiz.
‘Schijnconstructies met ZZP-ers worden zo tegengegaan en er wordt eerlijk loon betaald’, stelt FNV-bestuurder Henk van der Schaft.
Het is de eerste cao met een minimumtarief voor zelfstandigen zonder personeel. Al sinds 1927 voorziet de wet hierin, maar dinsdag heeft minister Koolmees van Sociale Zaken de allereerste cao algemeen verbindend verklaard. Alle werkgevers, werknemers en opdrachtnemers in de sector moeten zich eraan houden.
In de cao van 2015 is de eerste afspraak over tarieven voor ZZP’ers wel opgenomen, die is alleen nooit bindend verklaard door de ACM en het ministerie van Sociale Zaken. Samen met FNV-bestuurder Henk van der Schaft is hard gewerkt om er met de werkgevers voor de nieuwe cao wel uit te komen en de afspraken algemeen bindend verklaard te krijgen . ‘Op zich waren we het wel eens met elkaar, alleen over de exacte formulering hebben we nog onderhandeld’, vertelt Osman Yildiz.
Bij de Kamer van Koophandel staan nu 4000 eenmansbureaus ingeschreven. Die voeren soms zelfstandig opdrachten uit en schuiven soms aan bij andere bureaus. In 2018 bedroeg de brancheomzet €1 miljard. De architecten-cao sluit aan bij het 'zij-aan-zij-principe' van de ACM. Als een zelfstandige in vergelijkbare omstandigheden vergelijkbare werkzaamheden verricht, moet hij 150% van het brutowerknemersloon krijgen. 'Wordt er minder afgerekend dan ontstaat een rechtsvermoeden van werknemerschap, dat bij de cao-geschillencommissie moet worden gemeld', aldus Van der Schaft.
De architectenbureaus hebben alle belang om valse concurrentie tegen te gaan. De FNV hecht er grote waarde aan om onderbetaling, slechte arbeidsomstandigheden en voorwaarden van werknemers te voorkomen. 'Het probleem van schijnconstructies met arbeidsrelaties en onderbetaling van ZZP-ers speelt in heel veel sectoren. Echter bij de architecten zijn de ZZP-ers geen goedkope inhuur van en een flexibele schil, maar ze zijn eerder concurrenten zonder dat ze de verplichtingen hebben, die een werkgever wel heeft', zegt Van der Schaft.
De cao architecten heeft betrekking op 8000 mensen en de 4000 ingeschreven eenmansbureaus. De FNV gaat in komende cao-onderhandelingen in meer sectoren inzetten op bodemtarieven voor ZZP-ers.