Wat kun je doen bij grensoverschrijdend gedrag?
Iedereen heeft recht op een veilige werkplek. Toch hebben veel mensen in Nederland te maken met grensoverschrijdend of ongewenst gedrag op het werk. Wat kun je doen als je hier zelf mee te maken krijgt, het bij een collega ziet gebeuren, of als werkgever? Hieronder vind je onze tips.
Wat is grensoverschrijdend gedrag?
Grensoverschrijdend gedrag is ongewenst gedrag waar jij je niet goed bij voelt. Jij hebt hier geen toestemming voor gegeven. Bij grensoverschrijdend gedrag brengt iemand je schade toe. Dat kan op fysiek, mentaal of emotioneel vlak zijn. Het kan in veel vormen voorkomen, zoals:
- discriminatie
- pesten
- (seksuele) intimidatie
- agressie
De dader kan een collega of leidinggevende zijn. Maar het kan ook een patiënt, klant of passagier zijn. Het is vaak moeilijk om dit gedrag aan te kaarten. Zeker als de dader meer macht heeft dan jij.
Grensoverschrijdend gedrag raakt sommigen vaker
Grensoverschrijdend gedrag kan iedereen overkomen. Toch gebeurt het vaker bij:
- vrouwen
- jonge mensen
- LHBTI’ers
- mensen met een migratieachtergrond
- mensen met een beperking
Daarnaast loop je meer risico als je niet in vaste dienst bent bij je organisatie. Bijvoorbeeld:
- tijdelijk contract
- flexibel contract
- 0-uren contract
- werk als zelfstandige (ZZP)
Wat kun je doen?
Het is belangrijk om snel aan de bel te trekken als je grensoverschrijdend gedrag ervaart. Werkgevers zijn verantwoordelijk voor een veilige werkplek.
Stap 1: Bepaal welk gedrag over jouw grens gaat. Zo herken je wanneer het gedrag tegen jou grensoverschrijdend is. Volg daarna deze stappen:
- Trek een grens.
- Bespreek het gedrag dat jou is overkomen.
- Leg alle gebeurtenissen vast.
- Zoek uit welk beleid jouw organisatie heeft.
- Maak een melding van het gedrag.
- Dien een klacht in.
- Zet juridische stappen.
Je kunt ook de FNV bellen. De FNV vertrouwenstelefoon is bereikbaar van 19.00 tot 21.30 uur (maandag tot en met donderdag).
Het Arbo Adviespunt is bereikbaar van 09.00 tot 13.00 uur (maandag tot en met vrijdag).
Meer weten? Lees ons stappenplan over grensoverschrijdend gedrag.
Als je grensoverschrijdend gedrag bij een collega opmerkt, kun je ook iets doen. Volg deze stappen:
- Herken het gedrag.
- Spreek degene aan die het gedrag vertoont.
- Steun je collega die het gedrag meemaakt.
- Bespreek het gedrag met andere collega’s.
- Bespreek het gedrag met een leidinggevende en/of de ondernemingsraad (OR).
Meer weten? Lees ons stappenplan over grensoverschrijdend gedrag.
De OR helpt bij het maken en controleren van regels over gedrag op het werk. De OR doet bijvoorbeeld:
- Melden wat er speelt op de werkvloer.
- Initiatief nemen voor preventief beleid.
- Werkwijze RI&E beïnvloeden.
- Meebeslissen over bedrijfsbeleid.
- Instemmen met plan van aanpak.
- Invloed hebben op de benoeming van een vertrouwenspersoon.
- Toezicht houden op naleving van de cao.
Meer weten? Lees ons stappenplan voor de OR over grensoverschrijdend gedrag.
Een werkgever moet zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. Dat staat in de Arbowet. Dit geldt ook voor sociale veiligheid. De werkgever moet beleid maken over sociale veiligheid. Dat betekent onder andere:
- Breng de risico’s in kaart.
- Maak een plan van aanpak.
- Geef voorlichting en training aan leidinggevenden.
- Geef voorlichting en training aan werknemers.
- Voer het plan van aanpak uit.
Uit onderzoek van de FNV blijkt dat veel werkgevers dit nog niet goed doen.
- Bijna de helft van de mensen is ontevreden over het beleid.
- 57% heeft geen voorlichting over sociale veiligheid gekregen, terwijl dat verplicht is.
- In 47% van de gevallen wordt niet of onvoldoende opgetreden bij grensoverschrijdend gedrag.
In de helft van de gevallen is de leidinggevende zelf de veroorzaker. De werkgever moet dus niet alleen beleid maken, maar ook zorgen dat leidinggevenden het goede voorbeeld geven en optreden tegen grensoverschrijdend gedrag.
Ook als er weinig meldingen zijn, betekent dat niet dat alles goed is. Controleer regelmatig bij je medewerkers of het beleid werkt.
Meer weten? Download ons stappenplan voor werkgevers over grensoverschrijdend gedrag.
Diversiteit en inclusie
Wil je meer weten over Diversiteit & Inclusie op het werk? Kijk dan op deze pagina.
Heb je ideeën voor artikelen of evenementen? Of wil je iets delen? Neem contact op met programmamanager Jolien Heijnen via: diversiteit@fnv.nl.