In gesprek met Etsseline Rijke

‘Ik doe het met heel veel liefde en plezier’, zegt Etsseline Rijke over haar vrijwilligerswerk bij de FNV. Ze is WAO/WIA-begeleider, re-integratieconsulent en consulent Werk en Inkomen. Daarnaast nog actief in meerdere andere werkgroepen zoals de Werkgroep Steun en de Werkgroep WW.

Ze is niet alleen actief binnen FNV Noord, maar ook landelijk. Zo helpt ze mee met het organiseren van de kaderdag WAO/WIA in Utrecht, bereidt scholing voor, zit in de sectorraad Uitkeringsgerechtigden en is als toehoorder aanwezig bij de commissie die namens de FNV spreekt met leden van de Tweede Kamer over wat speelt binnen de sociale zekerheid. ‘Óf ik ben weg, óf ik ben aan de telefoon, óf ik zit in een vergadering’, zegt de drukbezette vakbondsvrouw.

Heimwee

Etsseline Rijke kwam 39 jaar geleden vanuit Curaçao naar Nederland. Ze was bijna 19 jaar en pas getrouwd. Haar man vertrok hiernaartoe om te studeren en zij ging met hem mee. De overstap van het warme zuiden naar ons land was niet makkelijk. ‘Ik was gehecht aan mijn familie. Ik had een baan en nam ontslag. Hier zat ik tussen vier muren terwijl ik gewend was alles buiten te doen. Ik had veel heimwee.’ Nadat ze op advies van de huisarts naar haar vaderland terugkeerde, besloot ze na een drietal weken om het toch hier te proberen en haar leven te ontplooien. Rijke volgde een opleiding tot administrafief medewerkster en na verschillende banen, zoals bij het UMCG, een architectenbureau en bij Menzis, kreeg ze een functie bij het UWV als assisterende beoordelingsbeamte.

Constant naar andere bedrijfsarts

In 1994 kreeg ze een burn-out. ‘Het duurde vijf jaar voordat ik er weer bovenop was’, zegt ze. Ze keerde niet meer terug naar haar baan bij het UWV, maar ging uiteindelijk als vrijwilliger aan de slag bij de FNV. ‘Ik was al 16 jaar lid van de FNV en kreeg een brief in de bus waarop stond dat ze op zoek waren naar mensen zoals ik.’ Nadat ze een oriëntatiedag bezocht had, volgde Rijke een 10-daagse cursus in Utrecht voor WAO/WIA- begeleider. ‘Daar hadden ze mensen voor nodig en ik had al ervaring  met soortgelijk werk’, zegt ze. ‘Ik kon mijn eigen situatie pas accepteren toen ik deze baan kreeg.’ Als ervaringsdeskundige weet ze hoe moeilijk het kan zijn om een (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheidsuitkering aan te vragen. ‘Ze volgden mij vijf jaar lang om te bewijzen dat ik al dan niet arbeidsongeschikt was. Ik moest constant naar een andere bedrijfsarts op weer een andere plek: Weert, Amsterdam, Utrecht, Winschoten, Assen, Leeuwarden. Ik was alleen nog maar daar mee bezig.’

Het beste

Later vroegen ze haar ook om als afgevaardigde van de FNV zitting te nemen in de Cliëntenraad van het UWV. ‘Dat heb ik eerst vijf jaar geweigerd voordat ik die confrontatie aankon’, zegt ze. ‘Ook in het werk zelf herken ik veel uit mijn eigen situatie, maar ik kan daardoor juist wel beter adviezen geven om er mee om te gaan. Ik probeer mensen met een burn-out uit de put te halen en zichzelf weer terug te laten vinden.’ Rijke is soms wel twee tot drie jaar met iemand bezig. Ze herinnert zich een vrouw die niet geloofd werd en voor wie alle deuren dicht gingen. ‘Ik vind het mooi om er voor de mensen te zijn en probeer altijd het beste voor ze binnen te halen. Je moet de weg weten en het gaat niet altijd makkelijk.’ Wat Rijke vooral in dit werk aanspreekt, is het persoonlijk contact met haar klanten en dat ze blij zijn dat iemand hen helpt. Dit in tegenstelling tot haar werk bij het UWV waar ze alleen de papieren onder ogen kreeg zonder de mensen te zien. Ze ondersteunt en informeert haar cliënten over de keuring of herkeuring  bij de verzekeringsarts en de arbeidsdeskundige. Eventueel gaat ze mee. In het algemeen bewaken WAO/WIA-begeleiders de procedures en de rechten van de leden. Burn-out en allerlei psychische problemen komen veel voor en tegenwoordig ook long covid.

Begeleider/toehoorder

Als WIA-begeleider deed Rijke ook al wel re-integratiewerk. Sinds een jaar is ze officieel re-integratieconsulent. ‘Ik spreek eerst de werknemer en ga vervolgens als begeleider/toehoorder mee naar diens werkgever om te praten over een plan van aanpak om de problemen op te lossen. De werknemer is verplicht om het re-integratietraject te accepteren dat de werkgever aanbiedt. Wanneer hij dat niet wil, bekijkt een jurist de situatie.’

Als Consulent Werk en Inkomen heeft ze vooral te maken met conflicten met de werkgever zoals ontslag, loonvordering, verwijtbaarheid en de rechten en plichten bij ziekte. Mensen komen bij haar tijdens een inloopspreekuur of maken online een afspraak. Als er veel speelt, nodigt ze hen nogmaals uit. In moeilijke en acute gevallen zoals ontslag op staande voet, behandelt een jurist van de FNV de zaak.

Doorvragen

‘Ik heb door dit werk veel geleerd’, zegt ze. ‘De tijd nemen, geduldig zijn en een luisterend oor hebben. Ik heb meer mensenkennis gekregen, weet hoe ik met cliënten in gesprek moet gaan om erachter te komen wat het probleem precies is. Iemands vertrouwen winnen zodat ik meer informatie krijg over de situatie waar hij of zij in zit. Het belang van openheid en doorvragen totdat je op het pijnpunt komt. Waarom wil iemand afgekeurd worden?’
Soms leert ze ook van haar klanten. Rijke herinnert zich een man die arbeidsongeschikt werd na medische fouten tijdens een meniscusoperatie. ‘Deze man gaf mij het advies om iedereen die ik begeleid de tip te geven om een second opinion aan te vragen.’

Veel wijsheid

Soms gaan mensen die een (volledige) arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgen, als vrijwilliger aan de slag bij de FNV. Rijke nodigt hen daartoe soms uit. ‘Het is hier heel gezellig en ik heb leuke collega’s. Ik laat mij van mijn sterke kant zien en krijg hulp bij mijn minder sterke kant zoals dingen op papier zetten’, zegt ze. ‘Als ik niet naar de FNV gegaan was, was ik niet zo ver gekomen. Ik durf veel meer zoals het nemen van initiatieven en mezelf zijn. Ik heb veel wijsheid gekregen door scholing, training en intervisie. Ik doe dit werk met veel liefde en plezier’, herhaalt ze nogmaals. Moraal van het verhaal: schakel hulp in als je langdurig ziek bent of als je ziekte onderdeel gaat zijn van een conflict. Wij helpen graag. Wil jij ook andere leden helpen meld je dan aan via onderstaande link:

https://www.fnv.nl/actief-voor-de-fnv/vacaturebank-vrijwilligers