Opinie: Ezels doen dit niet

De vakbond FNV kaart schending van de privacy door UWV aan. De algoritmes die het UWV inzet om fraude op te sporen krijgen input die aanzet tot discriminatie. En dat mag niet. De gedachte dat kunstmatige intelligentie opsporingswerk doet, schreeuwt om een reactie van menselijke aard.

Cookies

Naar verluidt zou het algoritme speciale instructies hebben om gericht te kijken naar mensen met een migratieachtergrond. De autochtone blanke grijzende Nederlander is blijkbaar niet interessant genoeg om computertijd aan te besteden. Toch even gekeken en daarbij 18 cookies van UWV op mijn laptop aangetroffen.

Desalniettemin kan ik persoonlijk niets dan lof uiten over het UWV. De uitkering is altijd stipt op tijd. Naar mij toe is er nooit twijfel geuit over ontoelaatbare activiteiten… 
Ben ik te eerlijk?

Ik adviseer dat een andere overheidsdienst mijn profiel voedt aan hun algoritme op de locatie Zuidas. Met de opbrengst van een dagje digitaal speuren, kun je vast heel uitkeringsgerechtigd Nederland een warm gevoel te bezorgen.

Win-win

Desondanks stemt het me verdrietig dat de organisatie UWV haar klanten niet benadert om aan het werk te gaan in de opsporing van uitkeringsfraude. Een mooie mogelijkheid om integere werkzoekenden aan een baan te helpen. Of bekijk het zo: met elke uitkeringsgerechtigde die zo aan het werk komt, verminder je het aantal werkzoekenden en daarmee de kans op fraude. Win-win heet zo iets.

Drie kansen op meer welzijn om zeep geholpen

Wrang is het idee dat met het vervangen van menselijk werk door technologie de mensheid voor de derde keer zichzelf voor schut zet. De mechanisering bood ons de kans om toegenomen welvaart om te zetten in meer vrije tijd en welbevinden. Het is niet gebeurd. De automatisering had ons veel rekenwerk kunnen besparen, echter we hebben er veel banen mee gecreëerd waarvan het de vraag is of de samenleving er wat aan heeft. Nu zijn er de algoritmes. Ze kunnen teksten schrijven, zeer waarheidsgetrouwe schilderijen maken, muziek spelen. Allemaal producten die alleen maar zin hebben als er een menselijk publiek met vrije tijd is.

Helaas is deze software aangesteld om een digitale heksenjacht in te zetten op slachtoffers die door bovengenoemde ontwikkelingen geen werk hebben. Het wapen bij deze jacht heet kunstmatige intelligentie. Bij de mens erachter, spreken we van échte domheid.

Jeroen van Linge,

Lid FNV