Opinie: kapitalisme, armoede of welvaart

In zijn column in de Leeuwarder Courant eindigt Rimmer Mulder met de opmerking dat kapitalisme veel mensen uit de armoede heeft gehaald. Volgens mij is het tegendeel waar.

Het ongebreidelde kapitalisme van de vorige eeuw, stortte de mensen in armoede. Twaalf uur of meer per dag werken. Kinderen die in fabrieken en op het land moesten werken. Gedwongen winkelnering waardoor de werknemers gedwongen waren te dure levensmiddelen te kopen in de winkel van de (veen)baas. Vakbonden waren verboden of werden feitelijk het leven onmogelijk gemaakt. Zalen waren niet te huur voor vakbondsbijeenkomsten.

De grootste welvaartgroei deed zich voor na de tweede wereldoorlog. Er was democratie die tot 1918 er niet was. De inkomensverschillen waren klein. De vermogensverschillen ook.

Vanaf de jaren 80 zijn de inkomensverschillen toegenomen en de verschillen in vermogen. Er werd verkondigd dat verschillen goed zijn. Door verschillen profiteren niet alleen het toenemend aantal miljonairs maar ook het gewone volk. Vergelijkbaar argument uit de middeleeuwen: armen zijn er zodat rijken hen kunnen helpen. De VVD-boodschap werd uiteraard verpakt. Verpakt in: als iemand boven het maaiveld uitkomt krijgt hij kritiek in Nederland. Inkomensverschillen en vermogensverschillen komen door hard werken van de veelverdieners en miljardairs. Belastingen op winsten werden verlaagd. Sociale voorzieningen werden verlaagd steevast met de boodschap dat het niet te betalen is.

Het gevolg voedselbanken, minder toegang van hoger onderwijs voor kinderen van niet rijke mensen, inkomensverschillen waarbij directeuren 283x zoveel verdienen dan een werknemer, het bezit van 10% rijken is meer dan de helft van het totaal bezit, een enorme toename van onzekere contracten, grote bedrijven betalen minder belasting dan kleine bedrijven, invloed van bedrijven op regeringen loopt de spuigaten uit (afschaffing dividendbelasting).

Het kapitalisme dat Rimmer Mulder noemt, stort mensen in de armoede en ontwricht ons land. Wij moeten terug naar een land waar bij meer inkomen meer belasting wordt betaald, niet door hard werken maar door erfenissen verkregen bezit zwaar wordt belast boven een miljoen, sociale voorzieningen moeten hersteld worden, onzekere contracten tegengegaan, arbeidsvoorwaarden moeten voor eigen personeel in inhuur gelijk gelden, inkomensverschillen fors verminderen, geen onevenredige invloed van grote bedrijven op de regering, uitbreiding van democratie door het correctief referendum. Wat mij betreft wordt ook de opkomstplicht bij verkiezingen weer ingevoerd.

A.P. van Dijk, Drachten.