‘Grote bedrijven mogen nu over lijken gaan’

De FNV is verbijsterd dat de wettelijke bescherming van werknemers, gemeenschappen en natuur nog verder wordt afgezwakt. Gisteravond besloten de Europese regeringsleiders dat, nadat eerder de Europese Commissie al de botte bijl in de wet zette. De regeringsleiders willen vooral de anti-wegkijkwet (CSDDD) veranderen in een tandeloze tijger. Die wet verplicht bedrijven grove schendingen als kinderarbeid of uitbuiting te voorkomen en aan te pakken.

foto: Marten van Dijl

Petra Bolster, vicevoorzitter van het FNV interim-bestuur noemt de beslissing ‘een totale knieval voor het grote bedrijfsleven'. Bolster: ‘Wel winst, nul verantwoordelijkheid. Het is voor onze regeringsleiders kennelijk prima om gezondheid, leefomgeving en arbeidsomstandigheden van mensen in gevaar te brengen zodra dat meer winst voor grote multinationals oplevert. Het is treurig en alarmerend dat Europese bedrijven wereldwijd over lijken mogen gaan want uiteindelijk heb je het daar wel over.’

Van waakhond naar tandeloze tijger

De EU-landen willen nu dat alleen bedrijven met meer dan 5.000 werknemers en een jaarlijkse omzet van 1,5 miljard euro een verplichting krijgen. Een enorme afzwakking van het originele wetsvoorstel dat uitging van 500 werknemers en een omzet van 150 miljoen. De wet is daardoor nog maar van toepassing op duizend bedrijven in de hele EU in plaats van de originele 13.000. Bovendien hoeven die multinationals alleen nog maar te kijken naar mogelijke misstanden bij directe toeleveranciers, en niet meer naar de hele toeleveringsketen. Ook de verplichting om een klimaatplan uit te voeren is  geschrapt, zijn de eisen waaraan bedrijven moeten voldoen sterk afgezwakt en is de invoering van de wet met een jaar uitgesteld, naar 1 juli 2028.

Mythes over regeldruk

De reden voor de deregulering lijkt een door werkgevers ingestoken verhaal over vermeende ‘regeldruk’ voor bedrijven. Toch blijkt uit cijfers van de Europese Commissie zélf, dat het bedrijven het 0,09 procent van hun nettowinst kost om aan de originele anti-wegkijkwet te voldoen. Onderzoek van de Europese Investeringsbank toont bovendien aan dat de ‘regeldruk’ in Europa lager is dan in de Verenigde Staten en dat Nederland nog minder regels kent dan het Europees gemiddelde. Bolster: ‘Dat argument snijdt dus geen hout.’

Europees Parlement is aan zet

De bal ligt nu bij het Europees Parlement. De FNV roept het parlement op om te staan voor de bescherming van mens en milieu. Petra Bolster: ‘Dat vraagt ook om serieuze verplichtingen voor grote bedrijven. Het is tijd om paal en perk te stellen aan kinderarbeid, uitbuiting, vakbondsonderdrukking en milieuverwoesting. Voor de FNV is de afbraak van beschermende regels onacceptabel. Naast een kwestie van fatsoenlijk zakendoen blijkt het haalbaar en betaalbaar. We zullen dit stoppen waar we kunnen.’