Leidinggevenden in helft van de gevallen zélf verantwoordelijk

De werkvloer is niet veilig in Nederland. Dat is de schokkende conclusie van een verkennend onderzoek van de FNV naar grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer onder 2000 werkenden. Bovendien blijkt in de helft van de gevallen de leidinggevende zelf de veroorzaker.

Slachtoffer voelt zich alleen

Dat leidingevenden een onderdeel van het probleem zijn maakt het lastig voor werknemers om dit aan te kaarten. De gevolgen zijn soms desastreus: zo denkt 2% van de ondervraagden door het grensoverschrijdend gedrag zelfs na over zelfdoding* en voelt 83% van de mensen die het overkomt zich niet gesteund door hun organisatie. Ruim een derde wil van werkgever veranderen door de omgangsvormen, een kwart zelfs de sector waarin ze werken verlaten.

Cultuuromslag onder leidinggevenden nodig

Kitty Jong, vicevoorzitter van FNV: “Dit zijn zeer verontrustende cijfers. We hebben het in Nederland vaak over een cultuuromslag. Maar zolang het probleem voor een groot deel wordt veroorzaakt door de mensen die juist op een veilige werkomgeving zouden moeten toezien, is focus op de cultuur onder leidinggevenden hoogste prioriteit. Er moeten echt heel veel zaken veranderen op de werkvloer.”

Romy werd lastiggevallen door haar leidinggevende in het horecabedrijf waar ze werkte: “Toen ik eerder wegging van een bedrijfsevenement omdat dat heel onprettig voelde escaleerde dat en schreeuwde hij ‘dus je wilt dat onze relatie alleen maar professioneel is?’ Ondanks beloften greep personeelszaken niet in. Ik voelde met totaal niet serieus genomen en ben uiteindelijk van de ene op de andere dag zelf opgestapt.”

Cijfers

Bij grensoverschrijdend gedrag brengt iemand een ander schade toe op fysiek, mentaal of emotioneel vlak. Denk daarbij aan pesten, (seksuele) intimidatie, discriminatie of zelfs soms lichamelijke agressie. Uit de enquête van FNV blijkt dat bijna 60% van de ondervraagden het afgelopen jaar te maken heeft gehad met één of meer van dit soort vormen van grensoverschrijdend gedrag. Ook overkomt het vrouwen veel vaker dan mannen, en mensen met een onzeker contract vaker dan mensen met een vast contract.

Gedragscode nodig

Al tientallen jaren worden werknemers blootgesteld aan dit probleem. Volgens Jong is het tijd dat iedere organisatie verplicht wordt een gedragscode te maken. Daarnaast moet het echt in de kamers van het management worden aangepakt vindt ze: “Risico’s voor grensoverschrijdend gedrag moeten bij de bron worden aangepakt. Een giftige werksfeer moet net zo serieus aangepakt worden als werken met giftige stoffen. Leidinggevenden moeten het goede voorbeeld geven, er moet voorlichting komen, werknemers die overschrijdingen zien of meemaken moeten serieus worden genomen en beschermd worden en daders moeten aangepakt durven worden. Zeker als die daders de leidinggevenden zijn. In de meeste gevallen raakt het slachtoffer de baan kwijt, maar we kunnen juist dit soort leidinggevenden missen als kiespijn.”

Topje van de ijsberg

“Het vermoeden dat wat we lezen in de media het topje van de ijsberg is, wordt in dit onderzoek bevestigd, vervolgt Jong. "Te veel werkenden hebben te maken met pesten, seksuele intimidatie of andere vormen van grensoverschrijdend gedrag."

*Denk jij aan zelfdoding? Neem 24/7 gratis en anoniem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via 0800-0113 of chat op 113.nl.