FNV en CoMensha presenteren onderzoek strafrechtelijke aanpak arbeidsuitbuiting
Tijdens een expertmeeting vandaag in Amersfoort presenteren vakbond FNV en het landelijk Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel CoMensha een gezamenlijk onderzoeksrapport over hoe arbeidsuitbuiting beter strafrechtelijk vervolgd kan worden.
'Nederland heeft op dit moment geen enkel strafrechtelijk antwoord op arbeidsuitbuiting. Dat weten kwaadwillende werkgevers maar al te goed. Met het onderzoek willen FNV en CoMensha daar verandering in brengen', zegt Edwin Atema van FNV en stichting VNB. 'Arbeidsuitbuiting wordt veel internationaler en professioneler georganiseerd en daar heeft handhavend Nederland geen antwoord op. Hierdoor gaan uitbuiters niet alleen vrijuit, maar winnen ze zelfs aan markaandeel ten koste van gezonde werkgelegenheid'.
Veel situaties van arbeidsuitbuiting worden niet gesignaleerd, waardoor slachtoffers onnodig lang in een uitbuitingssituatie vastzitten. Er komen weinig zaken voor de rechter en als ze al voorkomen leidt het zelden tot een strafrechtelijke vervolging. Een van de redenen hiervoor is de gecompliceerdheid van de wet. Het wetsartikel arbeidsuitbuiting is het langste en meest gecompliceerde wetsartikel uit het wetboek van strafrecht. Nederland is inmiddels het afvoerputje voor buurlanden geworden.
CoMensha: 'Uit deze analyse blijkt enerzijds dat de mogelijkheden die artikel 273f Sr biedt onvoldoende benut zijn in de praktijk. Anderzijds blijkt dat aanpassing van 273f op punten wenselijk is en verwelkomen we het traject voor wetswijziging dat is ingezet door het ministerie van JenV.'
Op grond van internationale regels moet Nederland slachtoffers in bescherming nemen en een status aanbieden als er 'een geringste aanwijzing arbeidsuitbuiting' aanwezig is. Als slachtoffers in veiligheid zijn, zou onderzoek, en bij voldoende bewijzen vervolging, plaats moeten vinden. Maar FNV ziet in de praktijk dat dit niet gebeurt. Atema: 'In de beoordeling van slachtoffers wordt er in Nederland niet gekeken naar de geringste aanwijzing maar naar 'wat zou de Hoge Raad van dit voorbeeld vinden'. Dat is een volstrekt onjuiste benadering nog los van de discussie over het wetsartikel'.
Achtergrond
Er is in de laatste jaren steeds meer aandacht voor arbeidsuitbuiting, maar een effectieve en afschrikwekkende aanpak in Nederland faalt (rekenkamer). FNV, CoMensha, andere ngo’s, Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen en de Algemene Rekenkamer komen al jaren tot dezelfde conclusies; Daders gaan vrijuit en slachtoffers worden niet geholpen. Arbeidsuitbuiting en criminele uitbuiting blijven vaak onbestraft.
Het onderzoek is uitgevoerd door prof. mr Conny Rijken (toen nog in haar functie als onderzoeker vanuit Universiteit Tilburg) en onderzoeker dr. mr. Eefje de Volder.
