Stevige, heldere normen nodig voor veilig en gezond werken
Bedrijven hebben de laatste jaren veel te weinig gedaan om werkplekken veilig en gezond te maken. Zij overtreden massaal de basisverplichtingen uit de Arbowet, blijkt uit het kortgeleden verschenen rapport over veilig en gezond werken* dat in opdracht van het ministerie van SZW gemaakt is. Een terugtrekkende overheid op het terrein van veilige werkomstandigheden is een slecht idee, blijkt ook maar weer eens uit dit rapport.
De Tweede Kamer debatteert donderdag 20 februari over veilig en gezond werken. FNV-vicevoorzitter Kitty Jong: ‘Werkgevers weten te weinig van de risico’s in hun bedrijf en kunnen werknemers daarom ook niet goed voorlichten en instrueren over veilig werken. Hun geklaag dat het allemaal zo moeilijk is, is niet acceptabel. Het ontbreekt hier aan aandacht en interesse.’
In de meeste bedrijven werken bedrijfsartsen vooral aan ziekteverzuim. Kennis over preventie en veilig en gezond werken wordt niet gedeeld, ook niet met de werknemers.
Overheid bezuinigde en trok zich terug
Achtereenvolgende kabinetten wilden minder beschermende wetten: de overheid trok zich terug en sociale partners moesten zelf maar zorgen voor veilige werkomstandigheden. Er werd bezuinigd op de Arbeidsinspectie. Nederland heeft op dit moment het minste aantal inspecties per bedrijf van Europa. De overheid zette vooral in op bewustwordingscampagnes, good-practices en informatievoorziening.
Vrijblijvendheid werkt niet
Kitty Jong: ‘De overheid heeft dit allemaal laten gebeuren en heeft flink op handhaving bezuinigd. Nu pas zien ze dat vrijblijvendheid echt niet werkt. Campagnes bereiken alleen de bedrijven die toch al iets doen. Het is tijd voor een stevige aanpak van het probleem dat vele duizenden slachtoffers eist.’
Heldere normen en wetgeving nodig
FNV pleit voor een sterkere Inspectie, die niet alleen beboet maar ook adviseert. Daarnaast vindt de FNV dat alle bedrijven jaarlijks verplicht digitaal gegevens over hun arbobeleid bij de Inspectie moeten aanleveren, vergelijkbaar met een belastingopgave. Ook dient er in elke bedrijf een ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging aanwezig te zijn. Dat is weliswaar nu al verplicht, maar wordt niet beboet bij overtreding. Een derde van de bedrijven in Nederland heeft geen medezeggenschap.
Alcohol- en drugstesten
In Nederland vallen jaarlijks 4500 doden door werkgerelateerde aandoeningen. Er zijn jaarlijks 30.000 werknemers die een beroepsziekte oplopen en zo’n 200.000 ernstige ongevallen. Deze cijfers zijn de laatste 15 jaar niet veranderd. Staatssecretaris Van Ark noemt deze cijfers in haar brief aan de Tweede Kamer ‘stabiel’ en zet haar kaarten op alcohol- en drugstesten in bedrijven om de werkvloer veiliger te krijgen, zonder de omvang van deze problematiek te kennen.
Ver onder de maat
Kitty Jong: ‘De staatssecretaris zet daarmee de grondrechten van werknemers aan de kant. Haar ‘stabiele’ cijfers zijn bovendien ver onder de menselijke maat. Daarin moet snel verandering komen door heldere normen en wetgeving en een stevige controle daarop van de overheid.’
* rapport van ‘de Beleidsonderzoekers, Onderzoek naar het stelsel voor gezond en veilig werken, sinds de Beleidsagenda 2012’
