Tijd voor stevig klimaatbeleid met oog voor arbeidsmarkt

'De doorrekening van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) geeft het ontwerp-Klimaatakkoord een dikke onvoldoende.' Dat stellen Milieudefensie, Greenpeace, Natuur & Milieu, de Natuur en Milieufederaties, de Jonge Klimaatbeweging en vakbond FNV naar aanleiding van de analyse van het PBL.

'De boodschap aan het kabinet is duidelijk: met halve maatregelen halen we de klimaatdoelen niet. Het is nu onvermijdelijk om met onze oplossingen aan de slag te gaan: een eerlijke CO2-heffing, en een effectief boetesysteem om de uitstoot terug te brengen. Zo zorgen we voor een echte omslag naar een duurzame economie. De samenleving is klaar voor een goed klimaatbeleid, dat bovendien groene banen oplevert. Dat lieten de 40.000 mensen op de Klimaatmars wel zien. Genoeg getreuzeld, het klimaat wacht niet.'

Klimaatdoelen niet gehaald

Uit de doorrekeningen van het PBL blijkt dat Nederland met het ontwerp-Klimaatakkoord de CO2-uitstoot onvoldoende verlaagt. Slechts een reductie van 43 procent wordt met zekerheid gehaald, terwijl een afname van de uitstoot van 49 procent nodig is voor de eigen klimaatdoelen van het kabinet. 'Het ontwerp-klimaatakkoord laat een gapend gat zien, met name in de industrie waar de doelen lang niet worden gehaald. Een wake-up call voor het kabinet. Voor een omslag naar een duurzame samenleving is het nodig dat bedrijven betalen voor hun uitstoot. In het ontwerp-akkoord hoeven de grote vervuilers nauwelijks een bijdrage te leveren.'

Koopkracht

Daarnaast laat het CPB zien dat de laagste inkomens, waaronder veel gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden, twee keer zo zwaar getroffen worden. Deze inkomensgroepen krijgen waarschijnlijk langdurig te maken met koopkrachtdaling door het door het kabinet uitgewerkte klimaatakkoord. Bedrijven zullen de kosten van het klimaatakkoord doorrekenen aan de consument. Werknemers lukt het in de huidige flexibele arbeidsmarkt onvoldoende om hoger loon te krijgen om deze kosten te compenseren. Het kabinet moet dus ook de positie van de werkenden versterken. 

Beperkte CO2 heffing, opbrengst naar bedrijven die groene stappen nemen

De organisaties, die ruim 1.5 miljoen Nederlanders vertegenwoordigen, onderstrepen het belang om een brug te slaan tussen een ambitieus klimaatbeleid met een echte energietransitie en éérlijke plannen. Plannen die de vervuiler laat betalen in plaats van de burger voor de kosten te laten opdraaien. Ze pleiten voor een maatregelenpakket dat wel werkt: 'Voer een beperkte CO2-heffing in, samen met effectieve boetes voor bedrijven die hun uitstoot te weinig terugbrengen.' De opbrengsten uit deze heffing kan worden teruggegeven aan bedrijven die stappen nemen om te vergroenen, voor maatregelen die een echte transitie naar een schone energievoorziening opleveren.

'Op die manier wordt de overgang naar een groene en innovatieve economie gestimuleerd. Dat levert groene banen en klimaatbescherming op. De CO2-heffing moet met behoud van banen worden vormgegeven', aldus de milieuorganisaties en de vakbond.

Arbeidsmarkt

Vakbond en milieuorganisaties vinden het jammer dat de doorrekeningen van het PBL voor de arbeidsmarkt pas half april komen. Omscholing en opleiding van werknemers om de energietransitie mogelijk te maken is nu hard nodig. Mensen die niet kunnen worden omgeschoold en hun baan verliezen, moeten worden gecompenseerd, allereerst via een ‘kolenfonds’ dat zo snel mogelijk moet worden gevuld.

Praten over onze oplossingen

De organisaties lieten december vorig jaar weten zich niet achter het ontwerp-Klimaatakkoord te kunnen scharen. Het akkoord zet te veel in op tijdelijke lapmiddelen in plaats van een structurele omslag naar schone technieken, en de afspraken zijn veel te vrijblijvend. 'De doorrekeningen van het PBL bevestigen onze analyse dat Nederland een beter klimaatakkoord verdient en nodig heeft,' aldus de milieubeweging en de FNV. 'We leggen nu onze oplossingen weer op tafel, en gaan er vanuit dat daar nu wél serieus over te praten valt'.

Reactie kabinet verheugend

Het kabinet wil de energielasten voor burgers verlagen en de industrie meer laten betalen voor de klimaatplannen. Dit heeft premier Rutte vandaag gezegd in een reactie op de klimaatrapporten van het PBL en CPB (Centraal Planbureau). Het kabinet wil kijken naar een CO2-heffing, een belasting voor bedrijven die veel CO2 uitstoten. Rutte spreekt van een "verstandige" CO2-heffing, waarmee voorkomen wordt dat Nederlandse bedrijven naar het buitenland vertrekken.

Klaar om afspraken te maken

De milieuorganisaties en vakbond FNV reageren verheugd op deze uitspraken. 'Dit is een hoopgevend signaal. Dit is wat het klimaat nodig heeft en waarom 40.000 mensen afgelopen zondag de straat op gingen. We moeten het nu doen met de woorden van Rutte en Wiebes, maar wij zullen het kabinet aan deze woorden houden. Wij staan klaar om afspraken te maken.'