Werk en corona

Dat betekent dat voor jou andere regels gelden tijdens deze crisis. Als jij als enige voor je kind(eren) zorgt, kun jij je kind(eren) naar de opvang of school brengen. Dit geldt ook als je partner ook een cruciaal beroep heeft. Heb jij een partner in een niet cruciaal beroep? Dan wordt verzocht om zelf de kinderen op te vangen als dat kan. Mocht dit echt niet lukken, overleg dan of je kind toch naar de opvang kan. Er moet opvang zijn, zodat mensen met cruciale beroepen aan het werk kunnen blijven. Ook rondom zieke huisgenoten gelden andere regels. Voor niet-cruciale beroepen geldt dat iedereen in het huishouden moet thuisblijven als 1 persoon klachten heeft. Bij cruciale beroepen moet je in de gaten houden wanneer jij zelf ziek wordt. 

De overheid heeft een lijst gemaakt van cruciale beroepen. Omdat deze lijst nog wordt geactualiseerd, sturen we je hiervoor door naar de website van de Rijksoverheid.

Als jouw beroep niet in de lijst van cruciale beroepen staat die de overheid heeft opgesteld, dan kunnen je kinderen in principe vanaf maandag 16 maart niet meer terecht op de opvang of op school. Het uitgangspunt is echter dat ouders in een cruciale beroepsgroep kunnen blijven werken. Als in een gezin 1 ouder een cruciaal beroep uitvoert, is het verzoek om zelf de kinderen op te vangen als dat kan. Als dat niet lukt, kun je eventueel je kind naar school of kinderopvang brengen. Het is geen harde eis dat beide ouders in een cruciale beroepsgroep werken. Er moet opvang zijn zodat mensen met cruciale beroepen aan het werk kunnen blijven.

Om maatschappelijke ontwrichting te beperken en te zorgen dat vitale sectoren zoals zorg, brandweer en elektriciteit blijven functioneren, is het belangrijk dat je naar je werk gaat als je geen klachten hebt zoals neusverkouden, keelpijn, hoesten of verhoging tot 38 graden. Dit geldt in principe ook voor mensen uit risicogroepen. Als je twijfelt of je kunt werken, neem dan contact op met je werkgever en/of je bedrijfsarts. Een bedrijfsarts kan een goede inschatting maken of het in een individueel geval verantwoord is om te gaan werken.

Als je om jouw werk te kunnen doen een laptop nodig hebt, dan moet je werkgever dit voor je regelen. Je werkgever is er verantwoordelijk voor dat jij je werk kunt doen. Bespreek dit dus met je werkgever.

Het uitgangspunt is dat de werkgever moet zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. Dit geldt ook voor je thuiswerkplek. Als je nog geen goed ingerichte thuiswerkplek hebt, dan kan je met je werkgever overleggen wat je nodig hebt om klachten te voorkomen. Je kunt hierbij denken aan een goede bureaustoel, laptopstandaard, losse muis en een toetsenbord. Je werkgever moet de kosten hiervan betalen. Vanwege de coronacrisis moeten opeens heel veel mensen thuiswerken, waardoor je werkgever in de knel kan komen met het regelen van een goede thuiswerkplek. Houd hier rekening mee en probeer tot een gezamenlijke oplossing te komen. Daarom al wat tips om klachten zoveel mogelijk te voorkomen:

Nee, dat hoeft niet. Je werkgever heeft het recht om virtuele teamvergaderingen te organiseren, maar daarvoor is het niet nodig dat jij je privé mobiele telefoonnummer en privé e-mailadres geeft. Hij kan bijvoorbeeld prima gebruik maken van virtuele vergadertools zoals Skype, Zoom en Microsoft Teams. Als werknemer kun je dan zelf inbellen, op een link klikken of inloggen.

Heb jij een baan die je ook vanuit huis kunt uitvoeren? Dan kan je werkgever je daartoe verplichten. De Rijksoverheid heeft de oproep gedaan om tot en met 28 april zoveel mogelijk thuis te werken, zolang je werk dat toelaat. Ook als je geen of heel weinig klachten hebt. 

Ben je wel ziek? Dan kan je werkgever je niet verplichten te werken. Ook niet thuis. 

De coronacrisis zorgt voor uitzonderlijke situaties. Voor de korte termijn kun je gebruik maken van het wettelijke calamiteitenverlof. Dit verlof is betaald en mag niet geweigerd worden door je werkgever. Wel is het verlof in principe van korte duur. Voor de langere termijn, zolang de kinderopvanginstellingen en scholen zijn gesloten, adviseren we je om te overleggen met je werkgever over hoe je thuis kunt werken in combinatie met de zorg en thuisonderwijs voor je kind.

Het kabinet heeft op 21 april besloten dan de basisscholen en kinderopvang op 11 mei (gedeeltelijk) weer open kunnen. Dat houdt in dat vanaf 11 mei basisschoolkinderen voor de helft van de tijd weer naar school kunnen in kleinere groepen en voor de rest van de tijd thuis onderwijs krijgen. De buitenschoolse opvang zal het ritme van de basisscholen volgen. Dit houdt in dat wanneer een kind bijvoorbeeld op dinsdag naar school gaat hij ook alleen op dinsdag naar de BSO zal kunnen.

Vanaf 8 juni gaan de basisscholen weer volledig open. Kinderen gaan dan weer alle dagen naar school. Ook de buitenschoolse opvang gaat dan weer volledig open. 

De kinderopvang voor kinderen tussen 0 en 4 jaar is vanaf 11 mei weer volledig open. 

De noodopvang is noodzakelijk om werknemers in cruciale beroepen te ontlasten. Werk je in een cruciaal beroep, dan kun je tot 8 juni een beroep blijven doen op de noodopvang. 

Vanaf 8 juni wordt de noodopvang afgebouwd. De noodopvang is dan alleen nog maar ’s avonds, ’s nachts en in het weekend beschikbaar voor ouders die in de zorg werken. Mochten ouders toch behoefte hebben aan extra opvang, dan kunnen zij dit op de gebruikelijke manier aanvragen bij kinderopvangorganisaties en gastouders. Dit geldt ook voor de noodopvang van kwetsbare kinderen. De gemeente blijft verantwoordelijk voor de 24-uurs noodopvang of de opvang in weekenden.

Nu de school of kinderopvang vanwege corona is gesloten, is het goed om met je werkgever te bespreken of je thuis kunt werken. Als jij niet:

De FNV vindt dat in deze uitzonderlijke situatie begrip van werkgevers mag worden verwacht voor werknemers die het niet lukt om de opvang (volledig) te regelen. Van jou als werknemer en ouder mag worden verwacht dat je er alles aan doet om opvang te regelen voor de kinderen voor wie opvang noodzakelijk is; dat wil zeggen voor kinderen die op de crèche of basisschool zitten. In diverse sectoren kunnen er oplossingen gevonden worden door werk en opvang te combineren of te werken op verschoven tijden.

Als er geen alternatieven voor opvang zijn, dan ligt het voor de hand dat beide partners, als zij allebei werken, de opvang zoveel mogelijk gelijk over elkaar verdelen.

Als het je niet lukt om opvang te regelen voor alle dagen waarop je normaal gesproken werkt, zijn er verschillende mogelijkheden. Hierbij kan ook meespelen in hoeverre jouw werkgever zelf getroffen is door de corona-crisis en wat zijn financiële mogelijkheden zijn. Er zal dus altijd sprake zijn van maatwerk en het is uiteindelijk aan jou en je werkgever om dit samen op te lossen.

Enkele mogelijkheden zijn:

Zijn er andere onvoorziene omstandigheden dan de sluiting van de scholen en kinderopvang, dan kun je gebruikmaken van calamiteitenverlof. Nu de coronacrisis langer duurt, is calamiteitenverlof geen optie meer. Dit verlof kan namelijk gebruikt worden voor spoedeisende, onvoorziene en bijzondere persoonlijke omstandigheden. De werkgever betaalt tijdens dit verlof je loon door. Het is niet de bedoeling dat je werkgever je dwingt om verlofdagen af te schrijven terwijl je geen verlof hebt aangevraagd.

De overheid heeft toegezegd dat de gemaakte kosten voor de kinderopvang en buitenschoolse opvang worden gecompenseerd voor de periode dat de opvang gesloten is. Ook na de meivakantie zal de overheid alle kosten voor kinderopvang aan ouders blijven compenseren, omdat in ieder geval de buitenschoolse opvang niet volledig open zal gaan. Om in aanmerking te komen voor compensatie van de kosten is het noodzakelijk dat je de rekening van de kinderopvang gewoon blijft betalen. De kinderopvangtoeslag zal ook doorlopen. Heb je te maken met een plotseling inkomensverlies, pas je inkomensgegevens dan snel aan via de belastingdienst. Je hebt dan recht op een hogere kinderopvangtoeslag.

Ouders kunnen in de periode tot 8 juni geen of minder gebruik maken van de kinderopvang of de buitenschoolse opvang. De overheid heeft toegezegd ouders te compenseren voor de kinderopvangkosten. Wel wordt aan ouders gevraagd de rekening te blijven betalen. Alle ouders die kinderopvangtoeslag ontvangen, komen in aanmerking voor de vergoeding die uitbetaald wordt door de Rijksoverheid. Ouders hoeven hiervoor niets te doen. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) keert de compensatie vanzelf uit in juli. De SVB maakt gebruik van de gegevens van de Belastingdienst om te bepalen hoeveel gecompenseerd moet worden. Het kan zo zijn dat de compensatie lager uitvalt doordat de kinderopvangstelling een tarief hoger dan de maximumuurprijs hanteert. Kinderopvanginstellingen hebben toegezegd de kosten boven de maximumuurprijs voor de periode tot aan 11 mei aan de ouders te vergoeden. Voor de periode tussen 11 mei en 8 juni ontvangen ouders alleen een vergoeding voor de kinderopvangkosten tot aan de maximumuurprijs.

Ouders die geen kinderopvangtoeslag ontvangen, maar gebruik maken van een gesubsidieerd aanbod van de gemeenten krijgen de eigen bijdrage via de gemeente vergoed. Voor de ouders die én geen kinderopvangtoeslag ontvangen én geen subsidie van de gemeente ontvangen wordt nog naar een oplossing gezocht

De noodopvang is gratis. Ook ouders die in een cruciaal beroep werken en waarvoor de kinderopvang nooit gesloten is geweest, worden gecompenseerd.

Als jouw werkgever het werk niet meer kan of mag door laten gaan, dan kan hij gebruik maken van de regelingen die het land waarin jij werkt daarvoor biedt. Als grensarbeider heb je dus recht op een uitkering van het land waar je werkt. De regelingen in de verschillende landen zijn niet hetzelfde. Je hebt geen recht op een aanvulling vanuit het land waar je woont als de uitkering in je werkland lager is dan je normale loon. Hoe werkt het per land?

De grenzen met België en Duitsland zijn nog open voor reizen met een geldige reden. Je kunt dus als grensarbeider de grens over om naar je werk te komen.

Als je als zelfstandige in Nederland woont maar in België je bedrijf voert kun je een beroep doen op de voorzieningen in België. Voorwaarde is wel dat je Belgisch sociaal verzekerd bent om hiervoor in aanmerking te komen. Bekijk meer informatie hierover.

Duitsland heeft voor zelfstandigen die te maken hebben met acute financiële problemen een omvangrijk hulpprogramma gemaakt. Als je als zelfstandige in Nederland woont en Duitsland je onderneming hebt én Duits sociaal verzekerd bent nog geen volledige duidelijkheid of je dan in aanmerking komt voor deze Soforthilfe. Lees meer informatie daarover. 

Ook wordt de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandigen (TOZO) aangepast zodat je als zelfstandige in een grenssituatie niet tussen wal en schip terechtkomt. Als je in Nederland woont en in het buitenland een bedrijf hebt/werkt kun je aanspraak doen op bijstand voor levensonderhoud. Andersom – als je werkt in Nederland maar in het buitenland woont – geldt dit ook. Dit is bijstand voor bedrijfskapitaal (TOGS). Zo worden zelfstandigen in deze situatie goed ondersteund. 

De ‘reguliere’ uitvoering van de TOZO wordt verzorgd door gemeenten. Zij gaan met de regering bespreken hoe de uitvoering van de TOZO in grenssituaties het best kan worden ingericht. Op dit moment kun je, als jij in deze situatie zit, dus nog geen aanvraag gaan indienen. Als je niet in Nederland woont, maar hier wel werkt of een onderneming hebt, dan wordt je op dit moment uitgesloten van de TOZO.  FNV Zelfstandigen heeft dit knelpunt bij de Staatsecretaris aangekaart.

Ben je zelfstandig en heb je ervaring met de TOZO of TOGS vul dan de FNV Zelfstandigen enquête in.

Heb je nog vragen over grensarbeid? nog vragen hebt kijk op fnv.nl/grensarbeiders of neem contact op via grensarbeidvragen@vereniging.fnv.nl