Stop de scheefgroei

Bij de FNV doen we met een team onderzoek naar de scheefgroei in Nederland. De afgelopen jaren bouwden we allerlei inzichten op, die we hier verzamelen. Op deze pagina lees je wat er aan de hand is en wat we daaraan kunnen doen.

Wat is er aan de hand?

Nederland heeft last van scheefgroei. Mensen werken steeds meer, maar zien daar steeds minder voor terug. Ondertussen rijzen de bedrijfswinsten de pan uit. Het leidt tot onzekerheden bij werkenden en groeiende ongelijkheden.

De problemen:

Langjarig zien we dat werkenden een steeds kleiner deel krijgen van wat er verdiend wordt. Dat wordt gemeten in de ‘arbeidsinkomensquote’.

Wij ontdekten het volgende:

De meeste mensen werken in een sector waar de AIQ is gedaald (pdf)
De dalende AIQ gaat vooral ten koste van het inkomen van werknemers, en minder van ZZP’ers (artikel)
De cao-lonen blijven enorm achter bij de langjarige stijging van de arbeidsproductiviteit (pdf)
Er is in Nederland sprake geweest van graaiflatie.
- Winsten van bedrijven hebben het meest bijgedragen aan de inflatie (artikel)
- Bedrijven hebben hun prijzen meer verhoogd dan nodig voor hogere winsten
- Jaarverslag van BV Nederland 2023 (artikel)
- Jaarverslag van BV Nederland 2022 (artikel)
- Isabella Weber legde uit hoe dat werkte: Pakhuisavond met Isabella Weber (video)
- Ook bij Nederlandse topbedrijven stegen de winsten sneller dan de personeelskosten (artikel)
- Niet lonen maar winsten verklaren relatief hoge inflatie in Nederland
Hierdoor zijn vooral de allerrijksten erop vooruitgegaan, terwijl werkenden hun inkomen zagen dalen.
- Winstflatie zorgde voor herverdeling van arm naar rijk (artikel)
- Inflatie herverdeelt van arbeid naar kapitaal (artikel)
Tussen 2000 en 2020 vervijfvoudigde de uitkering aan aandeelhouders, terwijl lonen, omzet en betaalde belasting nauwelijks stegen bij bedrijven genoteerd aan de Nederlandse beurs.
- Publicatie SOMO onderzoek (pdf)
De Tweede Kamer organiseerde een ronde tafel naar aanleiding van ons onderzoek.
- Bekijk alle documenten
Na afloop reageerden we nog op een rapport van onderzoeksbureau SEO waarin ten onrechte gesteld werd dat het wel meeviel met de stijging van de AIQ.

Vaak wordt er gezegd dat we meer moeten werken vanwege krapte op de arbeidsmarkt. Wij zochten de afgelopen jaren uit hoe dat zit en lieten zien dat:

We in Nederland over onze hele levensduur meer werken dan ooit, en dat meer mensen hier deelnemen aan de arbeidsmarkt dan in andere landen.
- Ook in internationale vergelijkingen komen we niet aan de onderkant, maar in de middenmoot uit.
Meer werken is niet de oplossing (pdf).
Tekorten kleiner zijn in sectoren met hogere lonen.
- Tekorten hand in hand met lage lonen (artikel)
En dat we vaker moeten kiezen wat voor werk we waardevol vinden
- Column 'We werken niet te weinig maar doen het verkeerde werk' door Jacob-Jan Koopmans

Door achterblijvende lonen en uitkeringen hebben steeds meer mensen moeite om rond te komen. Wij ontdekten dat:

mensen zich grote zorgen maakten en moeite hadden met rondkomen in de periode dat de prijzen hard stegen.
- Onderzoek april 2022 - Inflatie enquete 1
- Onderzoek oktober 2022 - Inflatie enquete 2
dat de ongelijkheid toeneemt in Nederland, en dat alleen omdat vrouwen meer zijn gaan werken, de ongelijkheid niet nog meer is gestegen.
- Onderzoek door de Universiteit Leiden
het minimumloon omhoog kan
- Mythes rondom een hoger minimumloon ontkracht (artikel)
de regeringscoalitie misverstanden in standhoudt die werkend Nederland niet helpen
- Het echte verhaal van werkend Nederland

Op de hoogte blijven

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief 'Rode Cijfers': de verzamelplaats voor alles dat vakbondseconomen Vera, Tijmen, Pim, Jacob-Jan en Hendrik opvalt in het nieuws. In de nieuwsbrief bespreken we vragen als: hoe wordt het geld verdeeld in de economie? Hoe zit het met ongelijkheid? Waar komt inflatie vandaan? En hoeveel winst maken grote bedrijven nou écht?

Rode Cijfers is dus je wekelijkse dosis redenen-waarom-de-wereld-wat-eerlijker-kan-nieuws. Klinkt goed? Schrijf je in en deel Rode Cijfers met anderen! Daar help je ons ontzettend mee 😊

Over ons

Team kapitaalagenda onderzoekt de rol van kapitaal in de economie. Wij verdiepen ons in de ontwikkeling van winsten en lonen, ongelijkheid, en inflatie. Zo ontdekten we dat er in Nederland sprake was van graaiflatie: bedrijven verhoogden de prijzen meer dan nodig.

Onze onderzoekers

_{Tijmen de Vos Vera Vrijmoeth Hendrik Noten}

_{Jacob-Jan Koopmans Pim Paulusma}

Tijmen de Vos: Doet onderzoek naar bedrijfscijfers en macro-economische trends.
Vera Vrijmoeth: Onderzoekt de rol van kapitaal in de economie. Verdiept zich in inkomensongelijkheid, de rol van bedrijven in inflatie en oplossingen voor scheefgroei.
Hendrik Noten: Publicist, podcaster en onderzoeker. Voert campagnes tegen ongelijkheid en scheefgroei.
Jacob-Jan Koopmans: Weet dingen over economie, minimumlonen en bouwen.
Pim Paulusma: Projectleider van ons team

Contact?

Mail ons via vera.vrijmoeth@fnv.nl

Beluister deze podcast!

Volg de strijd van inspirerende vakbondsleden

In de podcast ‘De eeuw van de vakbond’ gaat Hendrik Noten op zoek naar verhalen van vakbondsleden die strijden voor beter werk en inkomen voor iedereen. Hoe maken we dit tot de eeuw van de vakbond? Luisteren kan in alle podcastapps, zoals Spotify en Apple Podcast. Abonneer je daar en mis niets van de nieuwe afleveringen.

Ga naar de podcast

WORD LID! NU EXTRA VOORDELIG: 50% KORTING DE EERSTE 2 MAANDEN

Persoonlijk advies over werk, inkomen en loopbaan
Hulp bij jaarlijkse belastingaangifte en toeslagen
Ondersteuning bij beroepsziekten en letselschade
Invloed op jouw arbeidsvoorwaarden via je cao
Begeleiding bij Wao, Wajong, Wia en Ziektewet
Korting op verzekeringen, energie, boodschappen en meer

Word lid Of maak een ander lid en verdien een tientje

Stop de scheefgroei

Wat is er aan de hand?

De problemen:

Op de hoogte blijven

Over ons

Onze onderzoekers

Contact?

Beluister deze podcast!

WORD LID! NU EXTRA VOORDELIG: 50% KORTING DE EERSTE 2 MAANDEN

Wij helpen je graag

Bij al je vragen over werk, inkomen en lidmaatschap.

Stop de scheefgroei

Wat is er aan de hand?

De problemen:

Achterblijvende lonen en hoge winsten

Krapte

Rondkomen en ongelijkheid

Op de hoogte blijven

Over ons

Onze onderzoekers

Contact?

Beluister deze podcast!

WORD LID! NU EXTRA VOORDELIG: 50% KORTING DE EERSTE 2 MAANDEN

Wij helpen je graag

Bij al je vragen over werk, inkomen en lidmaatschap.