Soorten roosters
Er zijn verschillende soorten roosters. Met welk rooster er gewerkt wordt is afhankelijk van de behoeften van een organisatie en de werknemers.
- Vast of flexibel rooster:
- Vast rooster: werkuren en dagen zijn vastgelegd en veranderen niet makkelijk.
- Flexibel rooster: werkuren kunnen in overleg worden aangepast, zolang het aantal uren per week of de werkdagen maar gehaald worden.
- Individuele roosters:
- Individueel uniek rooster: elke periode wordt een nieuw rooster op maat gemaakt, rekening houdend met specifieke wensen en eisen.
- Individueel repeterend rooster (basisrooster): eenmalig wordt een rooster voor een bepaalde periode gemaakt, dat vervolgens dient voor langere tijd, met individuele wensen ingebouwd.
- Cyclische roosters:
- Collectief repeterend rooster (cyclisch rooster): werknemers volgen een vast patroon dat zich herhaalt in de tijd. Dit komt vaak voor bij ploegendiensten.
- Ploegenroosters: werk wordt verdeeld over verschillende ploegen, vaak 24/7, zoals 2-ploegendiensten, 3-ploegendiensten, 4-ploegendiensten of 5-ploegendiensten. Lees meer over ploegendienst, maar ook over consignatiedienst (of storingsdienst).
Wanneer moet je rooster bekend zijn?
In veel sectoren werk je met een rooster. Je werkgever maakt het rooster en plant jou en je collega’s in. Dat rooster moet minstens 28 dagen van tevoren bekendgemaakt worden, tenzij hierover andere afspraken zijn gemaakt in je cao of arbeidsovereenkomst.
Steeds meer bedrijven en instellingen werken met ‘individueel roosteren’ of ‘zelfroosteren’. De naam zegt het al: je collega’s en jij maken het rooster samen. Op deze manier kun je veel meer rekening houden met ieders wensen. Of dat bij jouw werkgever kan staat in je cao.
Mag je rooster zomaar aangepast worden?
Als het eenmaal bekend is, mag een rooster niet zomaar aangepast worden. In sommige situaties mag het wel, bijvoorbeeld bij plotselinge ziekte van een collega of onverwachte drukte. Je werkgever mag dat alleen doen als andere oplossingen, zoals extra uitzendkrachten of het werk anders inplannen, ook geen optie zijn. Oftewel: als het echt niet anders kan. Als je rooster aangepast moet worden, hoort je leidinggevende dit op tijd en in overleg met jou te doen.
Is het mogelijk om vaste dagen af te spreken in je rooster?
Meestal maken werkgevers de roosters in goed overleg met jou. Dat betekent dat je best kan vragen om vaste dagen. Bijvoorbeeld als je graag elke dinsdag vrij wil hebben, liever op zaterdag werkt of juist voorkeur hebt voor de vroegere of latere diensten. Bespreek je wensen met je leidinggevende, kijk naar de mogelijkheden (en eventuele gevolgen) en leg afspraken vast in je contract. Dit zorgt voor duidelijkheid en voorkomt misverstanden.
Moet je zelf vervanging regelen bij ziekte, vakantie of een vrije dag?
Bij ziekte, vakantie of een vrije dag is je leidinggevende in principe verantwoordelijk voor vervanging. Is het rooster al gemaakt, maar kan je opeens niet werken op een bepaalde dag? Bijvoorbeeld omdat je een examen hebt of naar het ziekenhuis moet? Geef dit dan op tijd door aan je leidinggevende.