Er moet meer tijd komen voor de thuiszorgwerkzaamheden, het salaris moet omhoog en de werkdruk omlaag om het werk aantrekkelijker te maken. Alleen zo kunnen ook de wachtlijsten aangepakt worden. Dat zijn de belangrijkste conclusies uit een enquête van de FNV waar 449 inwoners van Tilburg en werknemers in de thuisondersteuning aan hebben meegedaan.
Kim Baudewijns, vakbondsbestuurder FNV: ‘De mensen die direct te maken hebben met de thuisondersteuning, de medewerkers, cliënten en mantelzorgers, weten precies waar de problemen en dus ook de oplossingen liggen. Nu is de politiek aan zet.’
Bijna 30% van de thuisondersteuners die de enquête invulden geeft aan, om financiële redenen, meer te willen werken. Maar het werk is fysiek zo zwaar geworden dat dit in de huidige situatie niet mogelijk is. Baudewijns: ‘Het werk is zo zwaar geworden omdat er gekort wordt op uren en er dus meer gedaan moet worden in minder tijd. Als dat verandert, en er meer rust komt, zijn de thuisondersteuners ook in staat om meer uren te werken. Met meer uren kun je de wachtlijsten deels oplossen.'
56% van de medewerkers thuisondersteuning geeft aan dat ze meer tijd nodig hebben om hun werk te kunnen doen. 93% van de inwoners die gebruikmaken van de thuisondersteuning vindt dat de gemeente iets aan de werkdruk moet doen. Baudewijns: ‘Het komt zelfs voor dat het aantal cliënten op een dag is verdubbeld ten opzichte van een aantal jaar geleden, maar dat er niet meer tijd beschikbaar is. Waar eerder twee woningen per dag schoongemaakt moesten worden, zijn dat er nu vier.’
Thuisondersteuners krijgen ook steeds vaker te maken met cliënten met specifiek of ingewikkeld gedrag, wat extra tijd en aandacht vraagt. Zo heeft 73% van de thuisondersteuners te maken met cliënten met dementie. Maar ook borderline, smetvrees, verzameldrang, depressiviteit en hechtingsproblematiek worden genoemd. Baudewijns: ‘Het ontbreekt de thuisondersteuners nu aan tijd om aandacht te besteden aan deze mensen. Als je je aan een cliënt met dementie iedere week opnieuw moet voorstellen en tijd nodig hebt om het vertrouwen te winnen, blijft er bijna geen tijd meer over om schoon te maken.’
64% van de thuisondersteuners geeft aan niet rond te kunnen komen. Voor tweederde van deze groep betekent dit dat ze de vaste lasten en boodschappen niet of nauwelijks kunnen betalen. Eenderde heeft geen geld meer voor een extraatje, zoals een bioscoopbezoek, en maakt zich zorgen onverwachte kosten.
70% van de mantelzorgers die meededen aan de enquête combineert dat met werk. De helft van hen heeft moeite met die combinatie. Baudewijns: ‘Mantelzorgers zien ook de gestegen werkdruk bij de thuisondersteuners, maar geven zelf ook aan overbelast te zijn. Zowel het tekort aan thuisondersteuners als het korten op het aantal uren heeft direct gevolg voor mantelzorgers. De rek is er wel uit. Ook bij hen.’
De afgelopen periode heeft de vakbond al met de Tilburgse politiek over de tussentijdse resultaten van de nu afgeronde enquête gesproken. Baudewijns: ‘Dit waren goede gesprekken, de politici hebben aandachtig geluisterd naar de ervaringen van thuisondersteuners, cliënten en mantelzorgers. Volgens mij nemen ze het heel serieus.’
De enquête liep van begin mei t/m eind juli 2023. In totaal vulden 449 mensen de enquête in, waaronder 176 thuisondersteuners, 46 cliënten, 65 mantelzorgers en 160 sympathisanten (familieleden en andere betrokkenen rondom het thema thuisondersteuning).