Daadkracht nodig voor herstel integriteit bij rijksoverheid
FNV Overheid is gematigd positief over de brief van minister Ollongren aan de Tweede Kamer naar aanleiding van het FNV-rapport Integriteit bij de Rijksoverheid dat de bond op 21 november 2018 naar buiten bracht. De minister erkent de problemen op integriteitsgebied en vindt ook dat extra inspanningen nodig zijn. Maar voor de bond gaan haar toezeggingen niet ver genoeg.
Yntse Koenen van FNV Overheid: ‘We willen dat de minister daadkracht toont en direct grondig aan de slag gaat met dit onderwerp. Momenteel rollen er bijna wekelijks integriteitsproblemen van de lopende band, zoals de rel rond integriteitsproblemen bij het Openbaar Ministerie en de verdoezelde cijfers over criminele asielzoekers die leidde tot het aftreden van staatssecretaris Harbers. Herstel van het vertrouwen en de integriteit moet topprioriteit krijgen. Dat is goed voor de samenleving en voor de sociale veiligheid van de rijksambtenaren.’
Gedwongen om niet-integer te handelen
Uit het FNV-rapport kwam onder andere naar voren dat bijna 1 op de 6 ambtenaren onder druk is gezet om niet-integer te handelen. Het vaakst werd hen gevraagd om informatie achter te houden (34%) of uitkomsten van rapporten aan te passen (25%). Ook moesten uitkomsten van kwaliteitscontroles in een aantal gevallen worden genegeerd (17%). Het onder druk worden gezet, is vooral een probleem bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Daar is 22% weleens onder druk gezet om niet-integer te handelen en 29% kent persoonlijk een collega die dit is overkomen.
Onafhankelijke integriteitscommissies
In haar reactie erkent minister Ollongren de noodzaak om te werken aan de punten die de FNV naar voren heeft gebracht. Zo moeten er onder andere heldere en eenvoudige meldprocedures en een onafhankelijk meldpunt met onafhankelijke opvolging van meldingen komen. Ook dient de positie van vertrouwenspersonen te worden verstevigd. Koenen: ‘De minister heeft toegezegd dat zij samen met de vakbonden en de medezeggenschap verder wil werken aan verbetering van de integriteit. We zijn al heel ver met de voorbereidingen voor een onafhankelijke integriteitscommissie. Bij de selectie van commissieleden spelen zowel de bonden als de medezeggenschap een rol. Dat is een goede stap om het vertrouwen te vergroten in een goede afhandeling van meldingen.’
Veilige werkomgeving
De minister geeft aan te willen werken aan een cultuur waar leidinggevenden beter met kritiek om kunnen gaan. Dat is wat de FNV betreft hard nodig. Koenen: ‘Vaak horen wij dat medewerkers de mond wordt gesnoerd. Ophef over zaken als onvindbare bonnetjes, aangepaste rapporten, verkeerd opgestelde lijstjes over criminaliteitscijfers zal helaas nog wel vaker voorkomen. Daarom moet het aanpakken van de integriteitsproblemen bij de rijksoverheid prioriteit krijgen. Zolang de integriteit niet op orde is, is het onveilig voor medewerkers terwijl die voor hen van levensbelang is om hun werk goed en zorgvuldig te blijven doen.’
