'Nu focus op herstel bij UWV, geen overhaaste wijzigingen in de WIA’
Nu investeren in WIA en samenwerken met vakbonden en werkgevers
De FNV onderschrijft de messcherpe analyse en de aanbevelingen in het woensdag verschenen rapport ‘WIA-uitkeringen onder de loep’ van de Algemene Rekenkamer. Het ontluisterende beeld dat naar boven komt wordt door de uitkeringsspecialisten binnen de FNV als volledig herkenbaar gezien. Toch leest ook de FNV nieuwe zaken waarvan de vakbond behoorlijk schrikt.
Schrikbarende nieuwe feiten
Roos Vermeij, FNV interim-bestuurder Sociale Zekerheid: ‘Het is schrikken dat nu is aangetoond dat er zieke mensen zijn die hun volledige uitkering mislopen door toedoen van het UWV. We herkennen de vaststelling dat UWV en ministerie forse, structurele en fundamentele fouten in de uitvoering hebben gemaakt. Fouten waar zieke werknemers buiten hun schuld de dupe van worden. Dat mág niet en kan niet.
In de ogen van Vermeij moeten er - in lijn met de aanbevelingen van de Rekenkamer – dus oplossingen gezocht worden die zich grotendeels op de falende uitvoering richten. 'De focus moet daarbij liggen op herstel, níet op het wijzigen van het stelsel’, aldus Vermeij.
‘Ingewikkelde WIA’ geen hoofdoorzaak
Als grootste belangenbehartiger van uitkeringsgerechtigden is de FNV bijzonder kritisch over de UWV-reactie in het rapport: “Het UWV zélf gaat wat al te makkelijk voorbij aan het mismanagement en legt wel héél erg de nadruk op de complexiteit van het stelsel terwijl de hoofdoorzaak van de problemen daar niet ligt’, aldus Vermeij. “Die zit toch echt bij mismanagement, verkeerde aansturing en niet functionerende ICT. De oplossingen dienen zich op korte termijn dan ook dáár op te richten.'
Overheid als falende werkgever
Ook benadrukt de FNV dat het stelsel ook niet als excuus gebruikt mag worden voor de grote groep arbeidsongeschikten die niet of nauwelijks aan het werk komt. FNV-bestuurder Vermeij is daar duidelijk over: “Dat mensen die deels arbeidsongeschikt zijn niet aan het werk komen, is niet alléén de schuld van het stelsel. Dat ligt ook bij de werkgevers en dan met name de overheid zélf die als werkgever keer op keer faalt om deze mensen aan het werk te helpen of te houden. Daar valt echt nog een hoop winst te behalen en die los je niet met een stelselwijziging op.’
Twee trajecten nodig
Volgens Vermeij is het nodig dat de focus eerst op herstel komt te liggen en daarna op een beter stelsel. 'SZW moet de lang verwaarloosde rol als eigenaar, opdrachtgever en toezichthouder van het UWV oppakken, rust creëren door niet ad hoc met stelselwijzigingen te komen maar het UWV in staat te stellen hersteloperaties goed uit te voeren. We moeten terug naar het fundament van de WIA en met vakbonden en werkgevers –die het stelsel financieren - samen kijken welke investeringen nodig zijn en wat er verbeterd kan worden. Er liggen miljarden aan premie om die investeringen te doen, bezuinigen is wel het laatste dat er moet gebeuren.’
Oplossingen en uitgestoken hand
De Rekenkamer doet uitstekende suggesties om de kwaliteit van het belangrijke werk weer op orde te krijgen. Al eerder publiceerde de FNV daar pasklare ideeën voor zoals effectiever inzetten van beoordelingen, het onmogelijk maken van onterechte herbeoordelingen door commerciële verzekeraars die niet willen uitkeren en het ontzien van keuringen voor flexwerkers. Ook biedt de FNV om uitkeringsgerechtigden hulp om inzicht te krijgen in de juistheid van hun beoordeling, een andere aanbeveling van de Rekenkamer. 'Onze juristen en WIA-specialisten kunnen daar een praktische bijdrage leveren en mensen helpen bij deze controle. Daarover willen wij graag het gesprek aangaan met UWV', aldus Vermeij.
