De loonkloof dichten

Waarom de Wet Gelijke Beloning nog niet werkt

Minder betaald krijgen voor gelijkwaardig werk? Het klinkt oneerlijk maar voor veel vrouwen is dat de realiteit. Bij de overheid verdienen ze gemiddeld € 2 minder dan hun mannelijke collega's, maar in het bedrijfsleven kan het verschil oplopen tot € 5. Gemiddeld lopen vrouwen € 300.000 mis in hun werkende leven. Dat mag helemaal niet. Want volgens de wet hebben vrouwen en mannen recht op gelijke compensatie. Hoe zit dat precies?

Europese Unie

Het eerste zetje om de loonkloof te dichten kwam vanuit de Europese Unie. Alle landen die onderdeel zijn kregen in 1957 de taak: maak een wet die de lonen tussen mannen en vrouwen gelijktrekt. Het samenwerkingsverband dacht namelijk dat gelijke arbeidsomstandigheden vrouwen stimuleert om te werken. Hoe meer mensen werken, des te beter voor de economie. Daar heeft iedereen profijt van. Nederland maakte pas in 1975 een wet die ongelijke lonen tussen man en vrouw verbood.

Daarna werden ook andere situaties verboden waarin vrouwen anders worden behandeld. Zwangere vrouwen mochten niet ontslagen worden en leeftijd is geen reden om vrouwen op straat te zetten.

Voelbaar op de werkvloer

Maar tot op de dag van vandaag blijft ongelijke betaling bestaan. Hoe kan dat? Er zijn situaties waarop de wet geen antwoord heeft, zoals beroepssegregatie. Dat is de ongelijkheid tussen sectoren. In sectoren waar veel vrouwen werken, zijn de salarissen lager. Al is het werk helemaal niet zo anders. Bijvoorbeeld boswachters en biologen. Vrouwen zijn vaker bioloog dan mannen. Hun salaris is gemiddeld 2800 euro bruto per maand. Boswachters zijn vaker man. Hun salaris is meer dan driehonderd euro hoger per maand.

‘Vrouwenwerk’ lager gewaardeerd

Onderzoek laat zien dat banen waar veel zorg gedaan wordt, het stempel ‘vrouwenwerk’ krijgen. Dat wordt door werkgevers lager gewaardeerd dan ‘mannenwerk’ waar technische en financiële banen onder vallen. Het gevolg? Een lager salaris. Bij promoties lopen vrouwen tegen dezelfde vooroordelen aan. Management en leidinggeven wordt als een mannending gezien. Hoe hoger de functie, des te minder vrouwen. Dit heet de wet van Sullerot.

Geen eerlijke kans bij salarisonderhandelingen

Ook zegt de wet niets over de kansen voor vrouwen op de werkvloer. Vrouwen werken dubbel zo vaak in deeltijd dan mannen, want zij nemen vaker het huishouden of de opvoeding op zich. Dat betekent ook: minder snel een vast contract of doorgroeien naar beter betaalde functies. Daarnaast krijgen vrouwen bij een salarisonderhandeling geen eerlijke kans. Uit onderzoek blijkt dat een werkgever een onderhandelende vrouw als onaardig beschouwt, terwijl mannen als assertief worden gezien. Kortom, vrouwen doen het nooit goed.

Kom in actie

De tijd dringt. In de afgelopen twee jaar is de loonkloof tussen mannen en vrouwen die gelijkwaardig werk doen gestegen van 5 naar 7,4%. Dat is voor niemand goed. Als we gendergelijke beloningen hadden was Nederlands bruto binnenlands product 10,8 miljard hoger geweest, zonder extra uren te werken. Het probleem is dus groot en gaat ons allemaal aan, óók mannen. Sta op voor elkaar.