Verlof voor iedereen: dit moet er gebeuren voor een inclusief verlofstelsel

De Nederlandse wet gaat nog steeds uit van een gezin met maximaal twee juridische ouders. Dat sluit niet alleen regenbooggezinnen uit, bijvoorbeeld gezinnen met drie of vier ouders maar ook samengestelde gezinnen en draagmoederschapsconstructies.

In al deze gevallen hebben niet alle ouders recht op verlof bij de geboorte of tijdens de jeugd van het kind. Dit heeft grote gevolgen. Betaald verlof helpt ouders en pasgeboren kinderen om aan elkaar te wennen en een goede start te maken. Als je het verlof zelf moet betalen, wordt het vaak onbetaalbaar én ontoegankelijk.

Daarnaast hebben ouders tijdens de rest van de jeugd geen recht op verlof als ze niet officieel als ouder erkend zijn. Denk aan:

Tot slot veroorzaakt dit veel stress. Een kind krijgen is een grote gebeurtenis. Voor regenbooggezinnen is dit nog ingewikkelder. Als er ook nog problemen zijn bij het aanvragen van verlof, voelt dat extra stressvol en kan het een gevoel van uitsluiting en minderwaardigheid geven.

Veel cao’s of werkgevers gebruiken een strikte definitie van partner. Er moet vaak sprake zijn van:

Dit sluit veel regenboogrelaties en andere vormen van partnerschap uit. Partners hebben dan geen recht op verlof zoals:

Werknemers moeten vaak aantonen dat hun relatie 'echt' is. Bijvoorbeeld met officiële documenten. Dit tast de privacy aan en stigmatiseert relaties die buiten het traditionele plaatje vallen.

Voor transgender werknemers bestaat er nog geen wettelijk recht op verlof tijdens gendertransitie. Het SCP schat dat 0,6 – 0,7% van de bevolking transgender is. Veel werkgevers weigeren verlof te regelen, vaak omdat het ‘te duur’ zou zijn.

Zonder verlofrecht moeten transgender mensen:

Dit vergroot de drempel tot zorg en versterkt maatschappelijke uitsluiting.

Maak het mogelijk dat meer dan twee ouders officieel erkend kunnen worden en geef hen dezelfde toegang tot verlofregelingen. Op die manier krijgen kinderen de aandacht en zorg die ze nodig hebben, en worden alle ouders eerlijk behandeld, ongeacht hun juridische situatie of op wie ze vallen.

Laat werknemers zelf bepalen wie hun partner is. Of ze nu samenwonen of niet, getrouwd zijn of niet, een vaste relatie hebben of op een andere manier verbonden zijn: het is aan de werknemer om dat aan te geven, zonder dat daar officiële papieren voor nodig zijn. Op die manier laat je zien dat je oog hebt voor de diversiteit aan relaties en dat je de privacy van werknemers respecteert.

Introduceer een wettelijk recht op transitieverlof, net zoals er nu zwangerschaps- en ouderschapsverlof bestaat. Zo hangt het niet meer af van de bereidheid van de werkgever of iemand in transitie ondersteuning krijgt. Als de overheid de kosten gezamenlijk regelt, hoeven individuele organisaties die niet zelf te dragen. Dat maakt het makkelijker om verlof te geven en zorgt voor meer begrip en gelijkwaardigheid voor transgender werknemers.