Uitspraak flitsfaillissement Heiploeg dient te worden vernietigd volgens advies aan Hoge Raad

Garnalenverwerker Heiploeg uit Zoutkamp is in 2014 failliet verklaard met als doel de onderneming voort te zetten bij een andere eigenaar. Dat is in het kort de conclusie van de Advocaat-Generaal aan de Hoge Raad in de cassatiezaak van de FNV over het faillissement en de pre-pack die daarop volgde. Door de pre-pack verslechterden de arbeidsvoorwaarden van de overgenomen medewerkers.

Petra Zuidema, bestuurder FNV Industrie: ‘De FNV is blij met de erkenning dat geconcludeerd wordt dat de uitspraak opnieuw moet. Volgens ons gaat het bij Heiploeg om een Overgang van onderneming, en in dat geval houden alle werknemers hun arbeidsvoorwaarden en baan.’

Pre-pack

In 2014 ging Heiploeg failliet, maar werd direct overgenomen door Parlevliet & Van der Plas. De productielijn lag daardoor geen moment stil. Zo’n faillissementsconstructie heet een pre-pack. Dat houdt in dat voordat het faillissement daadwerkelijk wordt uitgesproken, er door een stille bewindvoerder al een deal wordt afgesloten met de overnemende partij. Volgens FNV was op deze pre-pack de Europese richtlijn voor Overgang van Onderneming van toepassing. De Advocaat-Generaal adviseert de Hoge Raad in zijn conclusie om de voor de werknemers negatieve uitspraak van het Hof in Arnhem te vernietigen. Dit omdat de feiten erop wijzen dat de pre-pack als doel had om de onderneming voort te zetten en dan gaat het dus om een overgang van onderneming met bijbehorende juridische consequenties. Het Hof Arnhem heeft dat ten onrechte niet onderzocht, aldus de Advocaat-Generaal. Ook heeft de voorbereiding van de faillissementsprocedure, anders dan het Hof Arnhem oordeelde, niet plaatsgevonden onder toezicht van een door de rechtbank benoemde curator. Eén en ander leidt ertoe dat de regels van overgang van onderneming van toepassing zijn. In de praktijk volgt de Hoge Raad de conclusie van de Advocaat-Generaal op. De Hoge Raad doet zijn uitspraak naar verwachting op 6 maart 2020.

Arbeidsvoorwaarden

Ten tijde van het faillissement werkten er ongeveer 390 mensen bij Heiploeg in Nederland. Bij de doorstart onder de vleugels van het Katwijkse visserijbedrijf Parlevliet & Van der Plas verloren 90 van hen hun baan. Door de overname verslechterden de arbeidsvoorwaarden van de overgenomen werknemers. Zij raakten onder andere 11,5 adv-dagen kwijt, de eindejaarsuitkering van 7,25 procent, onregelmatigheidstoeslagen en de ouderendagen.

Wetsvoorstel voor behoud rechten werknemers bij doorstart

Het wetsvoorstel Overgang van onderneming in faillissement moet een einde maken aan de willekeur bij een doorstart na een faillissement. Het uitgangspunt daarin moet zijn dat alle werknemers en hun arbeidsvoorwaarden overgaan naar de nieuwe werkgever, ook als de doorstart niet is voorbereid. Dit wetsvoorstel is ontwikkeld na een andere pre-pack waar FNV tegen heeft geprocedeerd, namelijk bij kinderopvangorganisatie Estro dat doorstartte in Smallsteps. In 2017 oordeelde het Hof van Justitie van de EU dat op die pre-pack de richtlijn voor overgang van onderneming van toepassing is. Volgens deze richtlijn gaan bij een overgang van onderneming de werknemers met al hun rechten en verplichtingen mee naar de nieuwe werkgever. De enige uitzondering op deze regel is, als er sprake is van een faillissement. Het Hof van Justitie van de EU oordeelde dat de uitzondering alleen gemaakt mag worden voor faillissementen die gericht zijn op liquidatie van het vermogen. Indien het faillissement gericht is op voortzetting van de onderneming, zoals het geval is bij pre-pack faillissementen, blijft de regeling overgang van onderneming wel van toepassing.