FNV Spoor internationaal actief

Verslag bijeenkomst Europese machinisten adviesgroep

Redactie
Door Redactie 6 mei 2025

FNV Spoor is ook internationaal actief om de belangen van spoorpersoneel te behartigen. Zo heeft wat besloten wordt in Brussel wat betreft Europese wetten en regels grote invloed op onze sector. Of zoals onze voorzitter Fred van Oort het in ons magazine zei: “De koek wordt in Brussel gebakken.” Op woensdag 16 maart was in Zagreb een bijeenkomst van de ETF Locomotive Drivers Advisory Group (LDAG). Lees onderstaand een verslag van de bijeenkomst.

Namens FNV Spoor waren kaderleden Mathijs Zinger (machinist bij NS Reizigers) en Ed Visser (machinist bij DB Cargo) aanwezig. Tijdens de bijeenkomst bleek maar weer eens hoe belangrijk onze betrokkenheid is, én hoe we samen optrekken met vakbonden uit andere EU-lidstaten.

Agendapunten vergadering

Tijdens het overleg in Zagreb, kwamen diverse onderwerpen aan bod. 

Controlesysteem machinisten

De nut en noodzaak van een controlesysteem voor machinisten (ATW), vooral in het goederenvervoer per spoor, is besproken. De bedoeling is dat er voor alle vervoerders een goed werkend systeem komt dat makkelijk toegankelijk is voor de controlerend instanties. Een soort tachograaf, bijvoorbeeld. Omdat die controle er niet is, kan men bijvoorbeeld de reistijd niet zien en hoelang een machinist rijdt. 

Op dit moment rijden de kleine vervoerders onder de prijs, omdat er geen controle is. Hiermee creëren ze valse concurrentie. Deze bedrijven groeien en dat gaat ten koste van het salaris, de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden van alle machinisten. Op dit moment alleen nog in het goederenvervoer, maar het is wachten dat ook personenvervoerders binnen de EU van deze ruimte gebruik gaan maken. 

Om zo’n systeem te krijgen/ontwikkelen hebben wij de ERA (The European Union Agency for Railways) en de CER (The Community of European Railway and Infrastructure Companies) nodig. Waar de ERA redelijk in de meewerkende stand zit, is dit niet het geval bij de CER.  De ETF (The European Transport Workers' Federation) vindt dat dit niet kan wachten en wil druk op de CER zetten om alsnog in te stemmen met een controlesysteem voor de ATW. De politiek moet van de noodzaak overtuigd worden dat de techniek er is. Er is nu een plan van  aanpak nodig vanuit de ETF om hier druk op te leggen. Dus hoe maken we hier met al onze Europese Spoorvakbonden, echt vakbondswerk van?

Wat je nu ziet is dat er een ‘race to the bottom’ ontstaat ten koste van de machinisten en de Veiligheid. Deze ontwikkeling is ook aan de gang in het wegtransport met alle problemen en ellende van dien. De politiek moet ervan doordrongen worden dat wat er nu gebeurt flinke negatieve gevolgen kan hebben voor de sector. Er is geen gelijk speelveld. We hebben aangegeven dat in bijvoorbeeld ERMTS de mogelijkheid al bestaat om een module toe te voegen en arbeidstijden te registreren. Ook zijn er al mobiele apps op de markt die arbeidstijden bijhouden en berichten voor pauzes en einde dienst versturen.

Invloed oorlog Oekraïne

Door de oorlog in Oekraïne is het militaire vervoer per spoor een issue geworden. Het gaat vaak om zware treinen, wat gevolgen kan hebben voor het spoor. Bijvoorbeeld verzakkingen en meer slijtage. Is het spoor geschikt voor deze zware treinen (dit geldt zeker voor Nederland)? 

Er komt voor EU-lidstaten meer geld vrij vanuit de EU voor projecten die dit soort vervoer kunnen bevorderen, zoals bijvoorbeeld de Lelylijn. Wellicht is hier meer geld voor beschikbaar door dit beleid. Wat ook belangrijk is, is dat ProRail werkt aan een nieuw plan voor militair vervoer per spoor en de inzet van materieel en bedrijven.

ETF heeft een coördinator aangesteld om beter alles af te stemmen en wie in welke werkgroep actief is/ zijn. Deze coördinator is Marco uit Oostenrijk.

Vertalingsapps, willen wij dat?

In Brussel heeft men het idee opgevat om Engels de voertaal te maken op het spoor. Eerst was dit alleen bij grensoverschrijdend vervoer, maar nu ook op nationaal niveau. Men denkt dat vertaalapps handig zijn, maar daar schuilt wel een flink gevaar achter!

  • Levert zo’n app wel een betrouwbare kwaliteit?
  • Vertaalt de app wel goed?
  • Wat als je telefoon leeg of kapot is?
  • De app herkent geen emotie. Als jij als machinist een aanrijding hebt, dan kan zo’n app jou emotie niet vertalen, en al helemaal niet begrijpen.

Kortom dit moeten we niet willen. 

Een vertaalapp maakt ook de weg vrij voor ‘social dumping’, iets wat in samenhang/ samenwerking met een niet bestaand Europees controlesysteem op de ATW een (zeer) gevaarlijke en onwenselijke situatie kan opleveren. Ook het idee om het taalniveau te verlagen van B2 naar A2 inplaats van deze apps is een gevaarlijke ontwikkeling.

Dit zijn twee hele belangrijke ingrediënten om een ‘race to the bottom’ in te zetten en daarmee het salaris, de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden te ondermijnen. Dit geldt voor zowel reizigers- als het goederenvervoer. Voor alle aanwezige bonden is dit een zeer onwenselijke situatie en men is hier eensgezind duidelijk over: dit willen wij niet. Men wil juist een sterk, solide en veilig spoor in Europa met goede voorwaarden voor het spoorpersoneel.

ETF ERA Coordinator/future of ETF related working groups

Er is een rondvraag gedaan over werkgroepen over (komende) projecten op het Europese spoor. Dit wordt nog verder uitgewerkt over de invulling, kosten en hoe te vergaderen. Dit gaat bijvoorbeeld over TSI, SFERA, ERTMS of ATO.

TSI Reports (Technische Specificaties voor Interoperabiliteit)

In dit geval gaat het over aanpassingen in de TSI en TSI OPE (operations). Een voorbeeld: het was omschreven dat bij alle medische en psychologische testen een arts aanwezig moet zijn. Dat is nu veranderd naar “bij aanwezig of als eindverantwoordelijke die het ondertekent”. De discussie hierover is afgesloten door de CER en is er alleen nog ruimte voor discussie in bilaterale groepen.

Ook werd er gesproken over hoe snel terugkomen na een calamiteit (aanrijding). In Oostenrijk heeft men dat op 72 uur gezet, maar de EC houdt vast aan de afspraken in het vierde spoorpakket. We kregen een tekst over hoe een eenduidige Europees tekst over terugkomen na een calamiteit er minimaal uit moet zien. De aanwezigen hebben zich onderling verdiept in de tekst, gediscussieerd en daarna aanpassingen op de tekst gedaan.

Ook wordt er gekeken naar veiligheidscommunicatie en de prioritering hiervan. Hoe belangrijk is een gesprek en hoe zou binnen Europa gecommuniceerd kunnen worden met een treindienstleider? Is het een veiligheidsgesprek of kan het informeel?Hier wordt per
land verschillende mee om gegaan.

  • Hoog: altijd volgens veiligheidsprotocol
  • Medium: gesprek als veiligheidsgesprek voeren met de nodige bevestiging
  • Laag: informeel

SFERA

SFERA staat voor Smart communications for eicient rail activities, oftewel slimme communicatie voor eiciënte spooractiviteiten Hieronder een beknopte omschrijving over wat SFERA is; wat op dit moment binnen Europa nog volop in ontwikkeling is.

Uitdaging

NS loopt in Europa voorop in het gebruik van geografische data om de locatie van treinen te bepalen. De benodigde data haalde NS tot voor kort op uit vele verschillende bronsystemen bij ProRail. De versnipperde informatie werd via vele verschillende koppelingen real-time gecommuniceerd aan het Driver Advisory System (DAS) in de treinen. Die versnippering maakte de omgeving kwetsbaar en onderhoudsgevoelig. Daarom besloot ProRail om een uniforme dataset te ontwikkelen op basis van de SFERA-standaard, die vervoerders via één koppeling kunnen binnenhalen.

Toekomst

Waar machinisten op basis van de geografische informatie nu nog zelf moeten beslissen hoe hard ze rijden en wanneer ze de trein laten uitrollen, zal in de toekomst ook het Traic Management Systeem van ProRail gebruik kunnen gaan maken van de SFERA-dataset. Het TMS geeft dan een advies aan machinisten op basis van de werkelijke omstandigheden. Treinen kunnen dan op een continue snelheid rijden, zonder rode seinen tegen te komen, en komen op tijd aan op het volgende station.

SFERA geeft laat net als andere technische ontwikkelingen zien dat de techniek er is om een goed werkend en uniform controlesysteem (soort tachograaf) te ontwikkelen binnen het spoor. Voor het spoorweggoederenvervoer zou het zeker een uitkomst zijn en wie weet in de toekomst voor de hele spoorsector. Het zou goed zijn voor de sector en zeker ook om valse concurrentie tegen te gaan. Geen “race to the Bottom” maar een gelijk speelveld. Innovatie, duurzaamheid en nog veel meer van dit soort zaken ontwikkeling zijn goed en moeten, maar niet ten koste van de werknemer.

WIR (Women in Rail)

Er is steeds meer aandacht in het spoor voor de vrouwelijke werknemers, vrouwenrechten en een veilige werkomgeving. Maar toch is dit altijd een klein onderwerp in de overleggen. De deelnemers van de vergadering stellen dat het goed zou zijn dat hier meer aandacht voor komt. Hier is nog genoeg te doen voor en met onze vrouwelijke collega’s. Een Zwitserse collega gaf aan dat ze bij vrouwelijk kassa/baliemedewerkers, die van werk naar huis gaan, verplicht zijn om in te loggen op een app als ze naar huis gaan en uitloggen als ze thuis zijn. Doen ze dat niet, dan worden zij opgebeld. Nemen ze niet op, dan wordt alarm inwerking gezet en politie wordt gebeld. Zij zou dit delen met ETF.

Er was nog een Deens onderwerp over de S-baan van Kopenhagen, maar het was niet duidelijk wat hun punt was. Het ging voornamelijk over de werkwijze op die S-baan en waar de machinisten aan moeten voldoen om daar te mogen rijden. Dat ze daar het opleidingsniveau ook verlaagd hebben alsook de duur van de opleiding. We moeten met zijn allen alert zijn op 'the race to the bottom'.

Hetzelfde doel

Al met al bleek in Zagreb dat alle aanwezigen hetzelfde doel voor ogen hebben en dat marktwerking dan ook niet gedragen wordt. Iedereen ziet de negatieve gevolgen die de marktwerking met zich meebrengt en is het erover eens dat we behoefte hebben aan
een goed, solide en sterke spoormarkt en niet aan versplintering. Dat geldt voor de hele sector goederen en reizigers.

Cookies op websites van de FNV

De FNV gebruikt functionele cookies die noodzakelijk zijn om de websites zo goed mogelijk te laten functioneren. Daarnaast maken we optioneel gebruik van statistische en marketing cookies. De functionele en statistische cookies maken geen gebruik van persoonsgegevens. De marketing cookies worden gebruikt voor het personaliseren van advertenties. Onderstaand kun je toestemming geven voor het gebruik van cookies. Voor meer informatie, of om op ieder moment je instellingen weer te wijzigen, kun je terecht op onze pagina over de cookies.

Functionele cookies: Cookies die nodig zijn om te zorgen dat de websites naar behoren functioneert.

Statistische cookies

:

Geven inzicht in hoe onze bezoekers de websites gebruiken.

Marketing cookies

:

Deze cookies gebruiken we om de websites op jouw voorkeur af te stemmen.