Vakbonden roepen politiek op tot actie voor verbetering veiligheid openbaar vervoer
Incidenten van agressie tegen ov-personeel schrikbarend gestegen
Vakbonden FNV, CNV en VVMC sturen de Tweede Kamer de zoveelste brandbrief waarin ze oproepen tot actie als het gaat om de veiligheid in het openbaar vervoer. De vakbonden maken zich grote zorgen en vragen om concrete maatregelen om agressie en geweld in de toekomst tegen te gaan.
Schrikbarende cijfers
Het aantal geregistreerde incidenten van agressie tegen ov-personeel is schrikbarend gestegen. Het is een trend die met spoed moet worden gekeerd. In 2022 steeg het aantal incidenten met 30% ten opzichte van het jaar ervoor en in 2023 was er opnieuw een stijging van 8%. Spugen, schreeuwen, schelden en duwen lijken te behoren tot een reguliere werkdag van de NS-werknemers. Het overgrote deel heeft weleens te maken met agressie op het werk. Dat kan zo niet langer.
Ziekteverzuim en lage instroom
Daarnaast merken we dat het ziekteverzuim onder ov-personeel hoog is. Tegelijkertijd worden er weinig nieuwe mensen aangenomen. We geven regelmatig aan dat bij de medewerkers het water aan de lippen staat. NS acteert daar wel op, maar er is nu ook echt snelle actie nodig van de politiek.
Verharding maatschappij
Een belangrijke oorzaak van de problemen is de verharding en verruwing in de samenleving. Maar ook de toename van overlast door verwarde personen, dak- en thuislozen en tekorten bij handhavingsinstanties spelen een rol.
Concrete maatregelen
Om de problemen aan te pakken vragen we de Tweede Kamer om deze concrete maatregelen:
- De Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s) in het Openbaar Vervoer moeten toegang krijgen tot de systemen voor identiteitsvaststelling. Nu moet bij een incident de politie worden ingeschakeld om de identiteit van een verdachte vast te stellen. Een rekensom leert dat de politie zo’n 100 diensten per week moet inzetten voor dit soort zaken. Dat betekent dat net zo vaak en minstens net zo veel en vaker nog meer V&S’ers samen met de betreffende reiziger moeten wachten op de politie. Tijd waarin agressie en geweld kan ontstaan en ook tijd waarin de wachtende V&S Teams niet beschikbaar zijn voor ondersteuning van hun collega’s. De politiek erkent dit al jaren en dus is het onacceptabel dat dit al jaren voortduurt.
- De bevoegdheden van de BOA's moeten worden uitgebreid. In de beleidsregels BOA, worden BOA's geïnstrueerd om zich bij ‘heftige’ casuïstiek niet op henzelf gericht, zich terug te trekken en dit aan de politie over te laten. Dit is lang niet altijd mogelijk of wenselijk, waardoor de situatie nodeloos complex wordt. Zowel voor de collega's als burgers. Het OM moet vaart zetten om een (tussen)oplossing te vinden, waardoor de BOA ondanks niet bevoegd te zijn, hij/zij wel kan handelen. Op lange termijn komen er bij voorkeur grotere, permanente wetswijzigingen.
- Internationale samenwerking om de veiligheid van het internationaal ov-personeel en reizigers te waarborgen. Voor de politie geldt al dat ze ook in de omringende landen actief mogen opereren. Voor ov-personeel is er echter niets geregeld.
- Start van een campagne ter bevordering van respect voor publieke functies, inclusief die van ov-personeel.
- Aangifte van ov-personeel bij agressie en geweld zou zwaarder moeten wegen dan die van een reiziger. Nu krijgen ze vaak van de officier van justitie en zelfs al door de agent bij het doen van aangifte, te horen: ‘Hier kunnen we niks mee. Het is uw woord tegen dat van de verdachte.’ Dat moet echt anders.
Politiek moet nu echt ingrijpen
We willen dat de politiek nu echt ingrijpt. Als de handhaving niet effectiever wordt en er geen veilige werkomgeving is voor het personeel, zal dit uiteindelijk leiden tot een lager veiligheidsgevoel bij reizigers en een verminderde aantrekkelijkheid van het ov.
