Gebrek aan visie en vertrouwen staan cao ProRail nog in de weg
Geef je mening over de koers
De cao ProRail verloopt op 1 januari 2023. Dit betekent dat FNV Spoor moet besluiten wat te doen. Dit is een dilemma dat wij in dit bericht met onze leden en de werknemers bij ProRail willen delen. Om een juist beeld te kunnen schetsen moeten wij terugblikken naar de vorige cao-onderhandelingen.
Basis niet op orde
Bij de terugblik wordt alleen over Verkeersleiding (VL) gesproken. FNV Spoor is van mening dat de problemen bij VL nu tenminste in kaart zijn gebracht en erkend zijn. De vraag is echter of dit onderzoek niet bij alle bedrijfsonderdelen plaats had moeten vinden. Zijn andere bedrijfseenheden wellicht ondergesneeuwd? Daar broeide toch ook van alles? Als de werkdruk hoog is, het ziekteverzuim toeneemt, de werving van nieuwe werknemers niet snel genoeg gaat en er vervolgens geen tijd is om nieuwe collega’s in te werken, dan heeft ProRail de basis niet op orde! Dit is een probleem voor ProRail als geheel en gaat iedereen bij ProRail aan.
Tijdens de vorige cao-onderhandelingen is vanuit de collega bonden CNV en VHS onderstaande eis op tafel gelegd en opgenomen in het onderhandelingsresultaat:
“Onderzoek naar werkbeleving CNV Vakmensen heeft aangedrongen op een onafhankelijk onderzoek naar de werkbeleving en onvrede (o.a. als gevolg van Koers VL) onder de VL-medewerkers. ProRail heeft daarmee ingestemd. ProRail en vakbonden zullen gezamenlijk de onderzoeksopzet maken. Alle partijen hebben ingestemd met het voorstel van VHS niet met de volgende cao-onderhandelingen te beginnen totdat dit onderzoek en de verbeteracties hebben geleid tot significant minder onvrede in de VL-organisatie. Om dit te beoordelen zal een 0-meting en een vervolgmeting in het onderzoek plaatsvinden.”
Met voortschrijdend inzicht had dit onderzoek en de 0-meting beter ProRail-breed plaats kunnen vinden en wellicht moeten wij dit alsnog op de agenda gaan zetten. In de tweede deel van deze eis staat dat de cao-onderhandelingen niet gaan starten tot er een vervolgmeting is gedaan waaruit afgeleid kan worden dat er significant minder onvrede is binnen de VL-organisatie. De conclusie die wij moeten trekken is dat de onvrede op dit moment niet weggenomen is binnen de VL en binnen andere bedrijfseenheden zelfs is toegenomen.
De verantwoordelijke vakbondsbestuurder van ProRail voor FNV Spoor op dat moment, Michiel Boer, zei destijds:
“Het eindbod was onvoldoende en daar moest echt wat aan gebeuren. Daarnaast moest het ook voor eens en altijd klip en klaar zijn dat er nu echt concreet aandacht moet komen voor alle problemen. Dit is meer dan duidelijk gemaakt aan ProRail en ook echt aangekomen! Iedereen weet dat veel dingen niet gisteren opgelost kunnen worden, en al helemaal niet in een cao, en dat woorden makkelijk zijn. Het verschil nu is dat jullie hebben laten zien dat je actie kunt voeren, maar ook dat je daartoe bereid bent. En dat hebben we nadrukkelijk op tafel gelegd en daar laten liggen. Indien er geen werk gemaakt wordt van het verbeteren van de situatie binnen Verkeersleiding dan gaan wij gedurende de looptijd van deze cao wederom over tot actie. En daarmee is nu het moment om ook vertrouwen in onszelf te houden, dat wij samen in staat zijn om dit op de rails te zetten en te houden… met druk indien nodig! Het werk is niet gedaan maar een betere uitgangspositie dan jullie nu gecreëerd hebben komt er niet! En daarmee is het ook het moment om het arbeidsvoorwaardenpakket te beoordelen op zijn eigen waarde.”
Gelukkig kunnen wij wel vaststellen dat er werk is gemaakt van het verbeteren van de situatie binnen VL. Helaas wel pas vanaf maart 2022 omdat het onderzoek veel langer duurde dan verwacht. ProRail is pas 6 maanden onderweg. Dit werk heeft nog niet geleid tot voldoende verbeteringen en daar is de Directie VL zich ook ten volle bewust van. Met alleen plannen maken zijn we er namelijk nog niet, de oplossingen moeten ook geïmplementeerd worden. Het betrekken van werknemers en het breed en helder communiceren laat ook nog echt te wensen over. VL is onderweg, er is ‘werk gemaakt’ om in de woorden van Michiel te blijven, maar ProRail is nog niet op de plaats van bestemming. Nog lang niet. Daarnaast moet er ook aandacht komen voor andere bedrijfseenheden, want ook daar is de maat vol. Dit is ook bekend bij de directie van ProRail. Spoor naar morgen zou, volgens de directie, tot oplossingen moeten gaan leiden.
ProRail voldoet niet aan de afspraak in de vorige cao. De basis is niet op orde. Dat houdt in dat de cao-onderhandelingen voorlopig niet kunnen starten. Aangezien, zoals gezegd, alle partijen destijds hebben ingestemd met het voorstel van VHS om niet met de volgende cao-onderhandelingen te beginnen totdat dit onderzoek en de verbeteracties hebben geleid tot significant minder onvrede in de VL-organisatie kunnen de inhoudelijke cao-onderhandelingen voorlopig niet starten. De bestaande cao kan ongewijzigd verlengd worden, maar dan komt er geen loonsverhoging. FNV Spoor is hierin altijd heel duidelijk geweest: dat is volstrekt onacceptabel. Dat was aan het eind van de vorige cao zo en is met de huidige inflatie nog relevanter. Dit is een standpunt dat ook CNV en VHS met ons delen. Daarom zien wij geen andere uitweg dan een beleidsarme cao af te spreken, gekoppeld aan financiële verbeteringen omtrent loon, pensioen en toeslagen.
FNV Spoor wil praten over de volgende onderdelen:
Koopkrachtbehoud: Automatische prijscompensatie (APC)
Ter compensatie van de stijging van de kosten van het levensonderhoud zullen de salarissen en alle andere emolumenten die in de cao in geld zijn bepaald, door middel van toepassing van een systeem van prijscompensatie worden geïndexeerd. Dat wil zeggen dat telkenmale per 1 januari de brutosalarissen worden aangepast aan de hand van de ontwikkeling van de afgeleide consumenten-prijsindex (CPI).
Koopkrachtverbetering: looneis
De lonen en salarisschalen worden per 1 januari 2023 verhoogd met een nader te bepalen voet in onze brief richting de werkgever.
Pensioen
Per 1 januari 2023 loopt onze huidige pensioenregeling af. Uiterlijk eind van dit jaar zullen partijen tot nieuwe afspraken voor verlenging van onze pensioenregeling dienen te komen. FNV Spoor kiest hierbij voor een maximaal mogelijke pensioenregeling, d.w.z. een regeling met een fiscaal maximaal opbouwpercentage en daarmee corresponderende franchise. Als uitgangspunt hierbij gelden het maximale opbouwpercentage (1,875% per jaar) en daarmee corresponderende franchise (€14.802,00 (2022).
Het RvB en ExCo van ProRail hebben verantwoordelijkheid genomen door te erkennen dat er te laat is gereageerd op de uitdagingen binnen de organisatie. Niet alleen bij VL, maar bij alle bedrijfseenheden. Er is gebrek aan visie geweest, daar wordt nu aan gewerkt. De laatste stap is vertrouwen. De werknemers moeten het vertrouwen terug krijgen dat ze meegenomen en meegewogen worden in het ontwikkelen van deze visie. Ook moeten zij het vertrouwen krijgen dat de visie ook daadwerkelijk en op de juiste wijze geïmplementeerd wordt en leidt tot een werkelijke verbetering. Dit moet zichtbaar worden in minder werkdruk, robuuste bezetting voor alle afdelingen, minder ziekteverzuim, betere werkomstandigheden en mogelijkheden tot groei en ontwikkeling. Kortom ProRail moet de basis weer op orde krijgen. Uiterlijk in Q2 2023 wordt er een vervolgmeting gedaan onder alle medewerkers van ProRail om de werkbeleving te duiden. ProRail en bonden zullen de manier van deze vervolgmeting gezamenlijk vorm geven en daarover afspraken maken. Naar aanleiding van de uitslag gaan de vakbonden de vervolgstappen met de leden bepalen.
Jouw mening als lid
De leden bepalen bij FNV Spoor natuurlijk de koers. Wij willen weten of je het eens bent met de bovenstaande lijn. De andere mogelijkheden zijn, zoals gezegd, een verlening van de cao zonder financiële verbetering of erkennen dat ProRail de basis prima op orde heeft en een cao-traject opstarten. Door middel van deze enquête kun je laten weten hoe je hier over denkt. Deze enquête mag door zowel leden van FNV Spoor, leden van de andere vakbonden en niet-leden ingevuld worden, feedback door iedereen is welkom! De uitslag, met weging van alle input, wordt echter alleen bepaald door de input van de leden van FNV Spoor. In de enquête, waarbij de persoonsgegevens vertrouwelijk worden behandeld, en niet openbaar worden gemaakt ook niet aan de leden, hebben wij ook aantal vragen opgenomen omtrent werkdruk en werkomstandigheden zodat wij, tijdens de onderhandelingen, in beeld kunnen brengen voor ProRail hoe groot de problemen zijn bij alle bedrijfseenheden.
