Organisaties uit de zwembranche nemen steeds meer maatregelen tegen grensoverschrijdend gedrag. Dit blijkt uit een onderzoek dat eind 2018 is afgerond. De maatregelen zijn bedoeld om de zwembranche (nog) veiliger en plezieriger te maken voor elke zwembadgebruiker.
Aanleiding voor het onderzoek was ‘Code Blauw’, een bewustwordingscampagne over grensoverschrijdend gedrag. Dit was een initiatief van de Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB). Onderdeel van deze campagne was een branchebreed onderzoek naar ervaren ongewenst gedrag en (het effect van) maatregelen en initiatieven die de KNZB, de Nationale Raad Zwemveiligheid, Optisport, Laco, Sportfondsen, RECRON, Nederlandse Onderwatersportbond (NOB), Reddingsbrigade Nederland, de Nederlandse Culturele Sportbond (NCS), de Verenging Sport en Gemeenten (VSG) en vakbond FNV hebben genomen om grensoverschrijdend gedrag in de zwembranche tegen te gaan. In totaal hebben 173 mensen de online vragenlijst ingevuld.
Het onderzoek is in april 2015 gestart om de meest actuele cijfers boven water te krijgen. Over de jaren heen blijkt er een stijging in met name verbale en seksuele intimidatie, pesten, belediging, bedreiging, lichamelijk geweld en verbaal geweld. Deze laatste is in de afgelopen jaren zelfs gestegen met ruim 10%.
Meer en meer organisaties uit de zwembranche vragen van hun medewerkers een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Ruim 90% van de respondenten van het onderzoek gaven aan met een VOG te werken. In 2016 was dit slechts 50%. Voor zweminstructeurs wordt de VOG het meest aangevraagd (76.6%), gevolgd door trainer/coaches (51,8%), medewerkers (51,1%) en voor vrijwilligers (49,6%). Dit is een verdubbeling van de aanvragen ten opzichte van de start van het onderzoek in 2015.
Binnen de zwembranche is meer en meer aandacht voor gedragsregels. Nieuwe leden van zwemverenigingen worden hier actief op gewezen. 75% van deze nieuwe leden is dan ook op de hoogte van de geldende afspraken, ruim 3 keer zoveel als in 2016. Ook geeft 84% van de respondenten aan bekend te zijn met de gedragscode Zwembranche (onder leiding van NRZ opgesteld in 2011), die zich richt op het gedrag van het kader/medewerkers.
Een klein 70% van de respondenten gaf aan op het werk een calamiteitenplan te hebben, ruim meer dan de krap 50% in 2016.
In de zwembranche zijn ook steeds meer (gekwalificeerde) vertrouwenspersonen werkzaam. Bijna 5 op de 10 (zwem)organisaties hebben een vertrouwenspersoon. Drie jaar geleden was dit nog 3 op de 10.
Door de aandacht die er de afgelopen jaren is geweest voor het tegengaan van grensoverschrijdend gedrag en de maatregelen die hiertegen genomen zijn, weten nu bijna alle (zwem)organisatie wat te doen wanneer er grensoverschrijdende incidenten plaatsvinden. Helaas blijkt ook dat er geen afname is van grensoverschrijdend gedrag en dat blijvende aandacht en inzet van alle betrokken organisaties noodzakelijk is.