De gevolgen van de bezuinigingen op het hoger onderwijs zijn nog ernstiger dan gedacht voor zowel de werknemers als de kwaliteit van onderwijs en onderzoek. Dat blijkt uit een enquête van de FNV onder ruim 1.400 werknemers op universiteiten.
Gijs Kooistra, bestuurder FNV Onderwijs & Onderzoek: ‘Hoger onderwijs en onderzoek zijn essentieel voor de toekomst van onze samenleving. Het kabinet-Schoof koos er bewust voor om dit kapot te maken. De resultaten uit deze enquête laten de gevolgen al zien. Met de val van het kabinet heeft de Tweede Kamer nu dé kans om de bezuinigingen alsnog terug te draaien en de grootste schade af te wenden nu ze op de meeste plekken nog niet zijn uitgevoerd.’
Van de werknemers op universiteiten gaat 88% ervanuit dat de kwaliteit van de opleiding waar zij werken achteruitgaat, 78% van de ondersteunende diensten op de universiteiten verwacht dat de kwaliteit van hun werk minder wordt en 64% van het wetenschappelijk personeel ziet de kwaliteit van hun onderzoek dalen. Ook maakt 56% van de onderzoekers zich zorgen dat de wetenschappelijke integriteit in het geding komt omdat de universiteit te afhankelijk wordt van financiering van derden.
De bezuinigingen hebben nu al gigantische impact op de werknemers zelf. Zo is 53% bang dat er in de toekomst geen plek meer voor hen is in het hoger onderwijs. 89% verwacht dat de werkdruk verder zal toenemen door de bezuinigingen, voor 60% is dat nu al zo. Verder zegt 42% dat de sociale veiligheid op de werkplek verslechterd is en maakt 78% zich zorgen over het mentale welzijn van collega’s.
Een universiteitsmedewerker zegt: ‘Mensen vallen om of gaan weg; ik zie het nu al gebeuren.’ En een ander: ‘Er zijn het afgelopen jaar al veel bekwame collega's uit eigen beweging vertrokken, (deels) vanwege de onzekerheid en het sombere toekomstperspectief dat is ontstaan door de bezuinigingen.’
Kooistra: ‘Door de bezuinigingen moeten medewerkers met minder mensen dezelfde hoeveelheid werk blijven doen. Hierdoor is er minder tijd voor onderzoek en goede begeleiding van studenten, terwijl dit voor veel mensen juist de taken zijn waarvoor ze op de universiteit zijn gaan werken. De werkdruk neemt toe en er ontstaat binnen teams strijd wie nog wel tijd over blijft houden voor onderzoek en wie niet. Dit leidt tot sociaal onveilige situaties.’
Medewerkers, studenten en besturen voeren al langere tijd actie. In november 2024 stonden zij met 25.000 mensen op het Malieveld en in maart en april van dit jaar staakten meer dan 32.500 mensen tegen de kabinetsplannen. 69.000 mensen ondertekenden een petitie. Op dinsdag 10 juni staakt het hoger onderwijs opnieuw, met de eis dat alle bezuinigingen teruggedraaid worden.