Naar aanleiding van het rapport Fokkens over integriteitsschendingen en spanningen in de top van het Openbaar Ministerie (OM) eist FNV Overheid dat er een onafhankelijke integriteitscommissie wordt ingesteld. De manier waarop er nu met klachten van personeel wordt omgegaan is volstrekt onvoldoende. Dit hebben we in het overleg met het OM aan de orde gesteld.
Er heerst een angstcultuur bij het OM. Mensen zijn vaak bang voor hun leidinggevenden. De sociale veiligheid is een groot probleem en het gevoel dat bij integriteitsproblemen er met 2 maten wordt gemeten leeft onder de werknemers.
Ook is het niet duidelijk wat acceptabel is in de organisatie. Wat er onder andere niet duidelijk is, is:
Verder staat in het rapport dat veel medewerkers gevoelens van schaamte hebben over alles wat er nu naar buiten is gekomen.
Het valt de Commissie Fokkens op dat het Bureau Integriteit OM met name actief optreedt en interventies pleegt als handelingen of gedrag strafbaar zouden kunnen zijn. Er is een duidelijke focus op corruptie, fraude en geschenkenregelingen. Hoewel het óók correct is hierop te letten, moeten strafbare feiten door de politie worden aangepakt. Integriteit draait om omgangsvormen, ongewenste intimiteiten, machtsmisbruik, pesten, mensen voortrekken vriendjespolitiek en intimidatie.
Integriteitsschending raakt aan plichtsverzuim
Volgens artikel 80 lid 1 van de arbeidsvoorwaarden rijksoverheid (ARAR) is plichtsverzuim zowel het overtreden van enig voorschrift, als het doen of nalaten van iets. Dit is namelijk wel iets wat een goed ambtenaar in gelijke omstandigheden behoort na te laten of te doen. Grove integriteitsschendingen raken dus aan plichtsverzuim. En dan kan het gaan om tuchtrecht met disciplinaire maatregelen.
Eind 2018 bracht FNV Overheid een rapport uit over integriteit bij de Rijksoverheid. Uit ons onderzoek bleek onder anderen dat 1 op de 6 ambtenaren door leidinggevenden onder druk wordt gezet om niet integer te handelen. Dit leidt vaak tot spanningen of zelfs psychische klachten. Een schokkende uitkomst. De FNV heeft het rapport aan de Tweede Kamer en de minister van Binnenlands Zaken (BZK) aangeboden, omdat zij coördinerend minister is met betrekking tot integriteit bij de Rijksoverheid. De minister van BZK heeft aangegeven met de uitkomsten van ons rapport aan de slag te willen gaan.
Wij willen een intensivering van integriteitsprogramma’s. Dus zéker ook bij het OM. Angst hoort niet binnen het OM. Daarnaast willen we een onafhankelijke Integriteitscommissie. Dit bespreken we nu ook in het overleg met de minister van Justitie & Veiligheid.
Het is juist van belang dat er bij het OM een vertrouwenwekkende commissie komt, met mensen die door de werkgever, medezeggenschap én bonden worden aangewezen. Een commissie met mensen van statuur die onafhankelijk zaken kunnen beoordelen over misstanden, integriteitsschendingen of ongewenste omgangsvormen.
We willen ook dat klachten en meldingen altijd serieus genomen worden. Aan de werkgever hebben we alvast meegegeven dat voor herstel van vertrouwen van het personeel in de werkgever belangrijk is dat er naast andere maatregelen, eenzelfde soort onafhankelijke commissie komt voor integriteitskwesties.
Voor vragen over dit artikel, mail of bel Yntse Koenen, yntse.koenen@fnv.nl, 06 51218353. FNV Overheid behartigt de belangen van medewerkers bij het openbaar ministerie.