Commissie von der Leyen heeft plannen gepresenteerd om regels voor bedrijven in de Europese Unie te versoepelen. De Commissie heeft daarnaast vooral de Bouw op het oog: deze zou ‘overgereguleerd’ zijn. Dat klinkt misschien als goed nieuws, maar er zitten grote risico’s aan – vooral regels op veilig en gezond werken én controle en handhaving moeten het ontgelden.
De Commissie wil de regeldruk voor bedrijven met 25 tot 35% verminderen. Dit betekent dat allerlei regels die werkenden nu beschermen, kunnen verdwijnen of worden afgezwakt. Dat is vooral slecht nieuws voor arbeidsmigranten, flexwerkers en andere kwetsbare groepen in onze sector die niet rechtstreeks onder de bescherming van onze cao vallen.
Wat ons zorgen baart, is dat er geen enkel plan ligt om de positie van bouwvakkers uit het buitenland te verbeteren. Terwijl die mensen nu al te maken hebben met slechte arbeidsomstandigheden, oneerlijke lonen en te weinig controle op malafide bedrijven. In plaats van dit aan te pakken, wil de Commissie juist regels schrappen.
Werkgevers vinden dit prima, minder regels betekent voor hen minder administratie en meer vrijheid. Maar voor werkenden betekent het minder bescherming en grotere kans op uitbuiting.
De Commissie von der Leyen werkt ook aan een soort digitale “tool” waarmee je in 48 uur een bedrijf kunt starten in de EU – zonder dat er veel controle op plaatsvindt. Daarnaast zijn er plannen om bedrijven toe te staan te werken volgens EU-regels in plaats van nationale regels. Dat klinkt misschien handig, maar het maakt het ook makkelijker voor malafide bedrijven en schimmige ‘postbusfirma’s’ om de boel te omzeilen. En moeilijker voor eerlijke ondernemingen en werkenden.
Om het personeelstekort in Europa aan te pakken, wil de Commissie het voor bedrijven makkelijker maken om mensen van buiten de EU (zogenoemde “derdelanders”) aan te nemen. Tegelijkertijd is er niet gezorgd voor betere bescherming van de mensen die nu al in Europa werken. Sterker nog: de plannen maken het moeilijker voor bijvoorbeeld de Nederlandse Arbeidsinspectie om te controleren of bedrijven zich aan de regels houden.
Wat helemaal vreemd is: de Europese Commissie kondigt ook aan dat er in 2026 een pakket komt met plannen voor ‘eerlijke arbeidsmobiliteit’. Daarin zou de bescherming van werkenden juist verbeterd moeten worden. Maar hoe dat past bij de plannen om nu allerlei beschermende regels te schrappen, is ons een raadsel.
Wij vinden dat deze plannen een “afbraakagenda” vormen. Ze maken het makkelijker voor foute bedrijven en moeilijker voor eerlijke werkenden. Dat mogen we niet laten gebeuren.
Werkenden in de bouw – uit Nederland én andere landen – verdienen bescherming, eerlijke lonen en fatsoenlijke regels. Europese vakbonden roepen de Commissie von der Leyen dan ook gezamenlijk op om hierop toe te zien. Dáár zouden hun plannen over moeten gaan.