Column: duidelijk is het wel; het belastingplan van de FNV

Vakbond FNV organiseert door het hele land een reeks bijeenkomsten over een uitdagende wijziging in het belastingstelsel. Het blinkt uit in eenvoud. Doel is een eind maken aan de scheefgroei in ons land. In Groningen is veel recht te zetten. Een alternatief plan biedt kansen.

Scheefgroei

Het geld in de Nederlandse samenleving stroomt als een Niagara waterval naar de rijken en de aandeelhouders. Een groeiende groep landgenoten leeft in armoede. Aan deze sociale woestijn wil de FNV wat doen met een wijziging in ons belastingstelsel. Het uitgangspunt is gelijke belasting op inkomen uit arbeid en inkomen uit vermogen. In een ver verleden was de vennootschapsbelasting in Nederland 35%. Dat lijkt de FNV een goed percentage om een basis te leggen voor een Nederland waar iedereen profiteert van onze enorme welvaart. Een sympathiek en logisch klinkend idee.

We zien schokkende cijfers over de vermogensverdeling in Nederland. Met een tafel vol tompouces brengen we dit in beeld. Aan ons de vraag om deze te verdelen naar rato van het vermogen verdeeld over de 20% rijksten, de 20% armsten en de 60% middeninkomens. Hoe sfeer van invloed kan zijn op smaakbeleving laten we ons liever niet over uit.

Uit de reacties van de aanwezigen krijg je een griezelig beeld van hoe het is als je bij de 20% armsten hoort. Een niet te ontwarren kluwen van huurtoeslag, zorgtoeslag, regelingen, heffingskortingen, kinderopvangtoeslag, premiekortingen, etc.…Duidelijkheid is ver te zoeken. Als je in armoede leeft, is moedeloosheid het gevolg.

Belastingontwijking

Je hebt belastingontduiking en -ontwijking. Het eerste is een misdaad. Ontwijking is wettelijk toegestaan omdat onze regering vindt dat het kan. Logisch om hier naar te kijken als je 35% winstbelasting wil heffen. Op de vraag om hoeveel geld het gaat in Nederland komt uit het gezelschap een pakket oplossingen in samenhang.

Frank Kalshoven benoemde in zijn column in De Volkskrant in 2021 de 116 fiscale regelingen in Nederland. Daar is een bedrag van 119 miljard euro mee gemoeid dat niet in de schatkist komt. De rekenkamer heeft als steekproef 4 van deze regelingen tegen het licht gehouden. Geen van de regelingen blijkt te voldoen aan de toets en zijn dus onterecht toegekend. De minister van financiën, toen Hoekstra, maar ook zijn voorgangers en opvolger zijn hier volgens hem niet in geïnteresseerd. Frank is mild. Hij noemt het vreemd. Vreemd? Drugshandel is met 20 miljard per jaar dan kleine criminaliteit.

Belasting op arbeid

De vele reacties bij de aanwezigen hebben één grote overeenkomst. Alle ellende heeft te maken met de hoge arbeidskosten. Met 35% belasting op arbeid gaan we dit niet oplossen. Beter is, helemaal stoppen met belasting op arbeid. Hef belasting op grondstoffen en energie. Natuurlijke hulpbronnen waar we zuinig op moeten zijn. Voer een financiële transactietaks in. Winstbelasting valt er ook onder. Een ander modern idee is het heffen van belasting op de inzet van kunstmatige intelligentie (AI) waar dit ingezet wordt om mensen te vervangen. Om de welvaart in dit land het beste te verdelen is de invoering van het basisinkomen een deel van de oplossing in samenhang. Voer de 24-urige werkweek in als standaard werkweek. Meer vrije tijd, meer vrijheid, betere banen. Heel belangrijk: mensen krijgen weer grip op leven, geld en werk.

Visie

Velen springen gelijk in de rekenmodus. Niet doen! Vergeleken bij economie is sociologie een exacte wetenschap. Dit voorstel is een visie en heeft een logische basis. Rekenmodellen kunnen niet goed overweg met visionaire keuzes en versomberen de stemming.

Met dit voorstel kunnen we maatschappelijk verantwoord flexibele arbeid in huren. De flexwet en alle reparatiewetgeving en andere lapmiddelen kunnen in de prullenbak. Sorry afvalverwerkers. Jullie krijgen het even druk. Het is het waard.

Basisinkomen betekent ook kunnen werken aan de samenleving. Het fundament hiervan berust op vrijwilligers. Onbetaalde zorgtaken. Vrijwilligers in cultuur en sport. Buurtverenigingen. Basisinkomen bevordert de balans tussen werken en vrije tijd.

De vrijgekomen capaciteit bij de fiscus inzetten om een eind te maken aan de onrechtmatige fiscale vrijstellingen en de modernisering van het stelsel. Het begint met de cursus ‘How to blow up a financial pipeline’.

Durf

De twijfelaars die niet kunnen denken zonder geld, geven we graag het volgende mee. De onbetaalde zorgtaken in dit land zijn uitgedrukt in minimum loon, 215 miljard euro. We noemen de eerder genoemde dubieuze fiscale regelingen waar het over meer dan 100 miljard kan gaan.
 

‘Revolutionaire momenten veranderen onze politieke common sense. Ze markeren een breuk in wat mensen denken dat politiek wel en niet mogelijk is. Zodra mensen zich niet langer iets aantrekken van wat voor politiek realistisch doorgaat, opent zich een nieuwe wereld vol creatieve mogelijkheden.’

David Graeber
 

Hier in Groningen ligt een formidabele kans. Start ons voorstel (24urige werkweek, basisinkomen, 0% belasting op arbeid) bij alle werkenden in Groningen. Een rekenvoorbeeld: iemand verdient nu bruto 3000 euro en netto 2200 euro in een volledige baan. Stel basisinkomen is 1500 euro. Dan betaalt de werkgever nog 700 euro. Daarvoor gaat werknemer 24 uur per week werken. Aangezien de arbeidsmarkt er enorm door verbetert, is de FNV de aangewezen organisatie om deze wending te begeleiden.

De fantastische mogelijkheid voor Groningen is de ereschuld die De Staat der Nederlanden aan onze provincie heeft. Zie het als startkapitaal voor visionair beleid. Nog leuker en makkelijker kan bijna niet.
 

Jeroen van Linge
Lid FNV