Column: Polderen op drijfzand

De FNV kadergroep organiseert een ludieke actie met een dokterspost bij de toegang naar het bedrijf. De nieuwe productiemanager heeft de eerste botsing met de gevestigde orde. Bestaansrecht en eigenbelang als rem op verandering en verbetering.

Escapes en clashes

Lefman’s naam galmt door de fabriek. ‘Het cliché nieuw elan, krijgt in deze altijd op antieke wijze geleide fabriek voet aan de grond. Het begint met de uitschakeling van de macht. De directeur is ongewenst in de fabriek. Lefman dwingt dat af. De productie-engineers krijgen een leidende rol in het dagelijks overleg op de afdeling, waarna in een centraal overleg de afdeling overstijgende zaken aan de orde komen. Deze structuur legt druk bij de leidinggevenden in productie. Escapes om wanprestaties te maskeren worden ontmanteld. Men moet uit de comfortzone komen en over de eigen schaduw heen durven stappen. En dat valt niet mee. Maar het werkt wel. De keiharde cijfers van de rendementen laten een trendbreuk zien. De clash blijft niet lang uit. De uitwerking van Lefman op de organisatie werpt indirect een kritische blik op het bestaansrecht van de productiechef.

Bij de juffrouw op schoot

De maandelijkse vergadering van productiemanager met productiechefs gaat bij Lefman een beetje anders. Het veilige kringetje van de chefs wordt verder ingeperkt met het verwijderen van de juffrouw van personeelszaken uit dit genootschap. Ze vinden het niet fijn.
Doordat de chefs elke week om de beurt bij de juffrouw op schoot zitten, beschouwt menig medewerker de afdeling personeelszaken als gevaarlijk terrein. Anderzijds weten de charmes van de juffrouw in deze masculiene omgeving wel veel mannen te bewegen tot het delen van geheimen.
Inmiddels ben ik adspirant lid van de FNV kadergroep. Zorgelijke ziektecijfers vragen om zorg. We richten een EHBO-post in. Twee dokters ontvangen een groot aantal medewerkers.  Niemand van ons heeft de oorlog meegemaakt, maar we denken nu wel te weten hoe mensen er na de hongerwinter uitzagen.
Gezichtsuitdrukkingen op Mars zijn niet wezenlijk anders dan hier. Ik zie aan Tai dat hij het verdomd interessant vind en dat is het ook. Met Lefman hebben we iemand die inziet dat de verbinding tussen middenkader en werkvloer de sleutel is naar vooruitgang.

Bestaansrecht, obstakel op de weg naar verbetering

‘Ik ben benieuwd naar je bevindingen over het thema bestaansrecht’, zegt Tai.
‘Dat is een interessante invalshoek’, begin ik mijn verslag. ‘Het kan levensgevaarlijk zijn.
‘Aha, je zet de boel gelijk op scherp Jeroen.’
‘Laat ik eerst eens beginnen bij een bericht uit Australië. Steenkool is daar een belangrijke delfstof, een bedrijfstak waarin veel Australiërs werken. Ze willen meer mijnen openen ondanks de mondiale klimaatproblemen. Ik citeer hier een stukje uit het NOS bericht dat verslag doet over de verdeeldheid.’
‘Over klimaatverandering maken ze zich niet zo'n zorgen. “Op een gegeven moment moeten we misschien van de steenkool af, maar voorlopig nog niet. De prijs stijgt de laatste maanden juist”, zegt West. De twee steunen plannen van de deelstaatregering om nog meer nieuwe mijnen toe te staan in dit gebied. "De toekomst van Australië, en die van de wereld, is nog steeds steenkool", zegt West.
Enkele kilometers verderop vecht Janet Walk (63) tegen de mogelijk nieuwe mijnbouw. "Toen ik hoorde dat ze hier nog meer mijnen willen bouwen, kon ik het haast niet geloven. Leven wij wel op dezelfde planeet? Waarom zou je dat doen?"’

Too big to fail

‘Die voorstanders van de mijnbouw zitten echt nog in een fossiele denkwijze, letterlijk en figuurlijk’, merkt Tai op. ‘Het is een kenmerkend voorbeeld van hoe bestaansrecht de vooruitgang in de weg staat. En je kan het deze mensen op zich niet kwalijk nemen. Die zijn hier zo mee opgegroeid en een ongemakkelijke waarheid als het klimaat komt hen niet goed uit. Heb je nog meer voorbeelden Jeroen? Dat gevaarlijke, hoe zit dat?’
‘Drugs! Wie ontleent er niet zijn bestaansrecht aan. Handelaren, Juristen en advocaten, politici, afkickcentra, hulpverleners, politie, gevangenispersoneel, journalisten, slotenmakers, laboratoria. Ze zijn er allemaal van afhankelijk, het lijkt wel een massaverslaving. In een land als Mexico ben je je leven niet zeker als je als politicus de drugshandel wil aanpakken. Zo gevaarlijk kan het dus zijn. Ook Nederland heeft er met enkele moorden in deze sfeer aan kunnen snuiven.’
‘Fantastisch voorbeeld van hoe jullie systeem de maatschappij gijzelt’, roept Tai.
‘Too big to fail’, roep ik uit.
We zijn gevangenen van ons eigen systeem. Hoe gaan we hier aan ontsnappen? Waar is er nog de visie? Op Mars blijkbaar. Wat op aarde nodig is, is lef!

Jeroen van Linge
Lid FNV