Een goede RI&E in elk bedrijf
Vanuit de overheid zijn de regels per 1 juli aangescherpt rondom de toetsing van de RI&E bij een werkgever met meer dan 25 medewerkers. Daarnaast is ook het beleid binnen de FNV veranderd. Beide wijzigingen worden hier kort uitgelegd.
Ieder bedrijf is volgens de Arbowet verplicht om een RI&E uit te voeren. In de RI&E worden de gezondheids- en veiligheidsrisico’s waar werknemers aan kunnen worden blootgesteld in het werk op een rij gezet. Er moet een plan van aanpak bij zitten hoe de knelpunten aan te pakken. De RI&E is de basis van het arbobeleid. De methode van de RI&E en daarna het PvA worden ter instemming voorgelegd aan de or of pvt. Helaas beschikt een groot deel van de bedrijven niet over een volledige RI&E. De or heeft als taak om naleving van wetten te bevorderen, o.a. de Arbowet. Dat kan ervoor zorgen dat jouw bedrijf wel een goede RI&E heeft. Onderstaande wijzigingen kunnen een aanleiding zijn om een stap te maken.
Wijziging toetsing RI&E door de overheid
De kwaliteit van de meeste RI&E’s laat helaas te wensen over. Daarom heeft de overheid besloten dat de RI&E van een bedrijf per 1 juli uitgebreider getoetst moet worden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de systeemtoets en de scopetoets.
Bij de systeemtoets wordt gekeken of alles wat wettelijk verplicht is ook daadwerkelijk in de RI&E opgenomen is. De systeemtoets mag door elke arbokerndeskundige gedaan worden.
Bij de scopetoets wordt er getoetst of de RI&E voldoende ingaat op de risico’s binnen elk onderdeel. Dan wordt gekeken of de inventarisatie goed is gedaan en of de juiste maatregelen worden benoemd. De scopetoets mag alleen door gecertificeerde arbokerndeskundigen gedaan worden binnen het eigen vakgebied. Dus chemische risico’s worden door de arbeidshygiënist getoetst, veiligheid door hoger veiligheidskundigen en psychische risico’s door een arbeids- en organisatiedeskundige. Naast deze drie gecertificeerde arbokerndeskundigen mag ook een BIG- geregistreerde bedrijfsarts de scopetoets doen voor alle onderdelen. Hopelijk geven bedrijfsartsen het aan als ze zichzelf niet deskundig genoeg vinden om de scopetoets te doen en verwijzen ze door naar gecertificeerde arbokerndeskundigen. Als je als or of pvt wilt dat er echt goed op kwaliteit getoetst wordt, dan heeft toetsing door de arbokerndeskundigen, de A&O deskundige, de arbeidshygiënist en de hoger veiligheidskundige de voorkeur.
Via het instemmingsrecht op het contract met de arbodienst, of het overeenstemmingsrecht op een maatwerkregeling om de kerndeskundigen in te huren, heb je als or invloed op de kwaliteit van de toetsing.
In de nieuwe regelgeving staat ook dat inzichten van medewerkers moeten worden meegenomen in de RI&E. Een gesprekje met medewerkers tijdens de rondgang door het bedrijf is dan niet voldoende. De or doet er goed aan om af te spreken dat medewerkers worden betrokken bij het invullen van het deel van de RI&E dat over hun afdeling gaat. Hier gebruik je het instemmingsrecht op de methode van de RI&E voor.
In dit artikel staat duidelijk op een rij waar je als or op moet letten bij de RI&E en de nieuwe regelgeving.
Wijziging beleid FNV
De wijziging in het beleid gaat over de toetsing van de branche RI&E en de arbocatalogus. De branche RI&E is gericht op het inventariseren van mogelijke risico’s binnen een branche/ sector en de arbocatalogus is gericht op het geven van oplossingen voor de aanwezige risico’s in een bepaalde sector. De beleidswijziging van de FNV die in april dit jaar is ingegaan houdt in het kort in dat de FNV geen inhoudelijke toets meer uitvoert. Wel werken we nog steeds samen met sociale partners bij de ontwikkelen en het updaten van de instrumenten.
Waarom is de FNV gestopt met deze toets?
De beleidsregel die gaat over de toetsing van de arbocatalogus is in 2019 aangescherpt, waardoor de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) nu veel uitgebreider toetst dan ze eerder deden. Eerder werd alleen marginaal getoetst, waardoor we het als FNV nodig vonden om zelf te toetsen op de inhoud. Nu de NLA zelf toetst of alle afspraken aan de wetgeving voldoen is de noodzaak voor de FNV vervallen om op de inhoud te toetsen. Zonde van de tijd om dat twee keer te doen.
Voor wat betreft de branche-RI&E ligt het net iets anders. Van een erkende branche-RI&E is sprake als sociale partners en een gecertificeerde arbodeskundige het instrument goedkeuren. Bedrijven met maximaal 25 werknemers die gebruik maken van een erkende branche-RI&E hoeven geen gecertificeerde arbodeskundige in te schakelen. Het hebben van een RI&E is een verplichting voor alle werkgevers, maar het is niet verplicht om een branche-RI&E te gebruiken. Je mag als werkgever ook gebruik maken van andere RI&E instrumenten. De FNV is van mening dat het niet haar taak is om toezicht te houden op de kwaliteit van de branche-RI&E. Daarom voeren we niet langer deze toets uit. Ook merkten we dat we regelmatig alleen gevraagd werden om de branche-RI&E goed te keuren, zonder dat we bij het proces van de ontwikkeling betrokken waren. Daar lenen we ons niet voor. In sectoren waar de samenwerking wel goed verloopt, zijn we natuurlijk nog steeds bereid om mee te denken over de ontwikkeling en het updaten van de branche-RI&E.