De 'Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden' gaat in

De nieuwe wet verplicht jouw werkgever tot het geven van meer informatie over je arbeidsvoorwaarden en -verplichtingen. Zo moet jouw werkgever je nu ook informeren over de dagen en tijdstippen waarop je moet komen werken. Je weet dan beter waar je aan toe bent.

De nieuwe wet voorziet er in dat opleidingen en cursussen die je nodig hebt om je werk te kunnen doen, door je werkgever betaald moeten worden. Het gaat dan niet alleen om de kosten van de opleiding zelf, maar ook om studiemateriaal en de reiskosten. Ook mag je de scholing in ‘de baas z’n tijd’ doen. Werkgevers hadden altijd al een verplichting voor het aanbieden van opleidingen, maar in de nieuwe wet is nu duidelijker vastgelegd welke kosten de werkgever moet betalen.

Het nieuwe artikel 7:611a lid 2 BW bepaalt: als de werkgever op grond van de wet (Europees dan wel nationaal) of de toepasselijke cao verplicht is zijn werknemers scholing te verstrekken om het werk waarvoor zij zijn aangenomen uit te voeren, moet hij die kosteloos aan de werknemers aanbieden. Bovendien wordt de scholingstijd als arbeidstijd beschouwd en vindt, indien mogelijk, plaats tijdens de tijdstippen waarop de arbeid moet worden verricht. NB. Het gaat om alle kosten die de werknemer moet maken in verband met het volgen van de scholing (zoals studiemateriaal, examengelden, maar ook reiskosten).  

Kortom, de werkgever dient deze scholing te betalen en als mogelijk onder werktijd te laten plaatsvinden. En scholing buiten werktijd wordt ook als arbeidstijd gezien en moet dus uitbetaald of in tijd gecompenseerd worden. De werkgever mag ook geen terugbetalingsregeling voor deze kosten afspreken.

Je werkgever mag je niet zomaar meer verbieden ander werk te doen, naast je gewone baan. Hij kan dat alleen nog maar doen als hij een objectieve rechtvaardigingsgrond voor heeft. Denk aan bijvoorbeeld aan gezondheid en veiligheid, bescherming van vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie en het overtreden van een wettelijk voorschrift (bijvoorbeeld de Arbeidstijdenwet).

Het hebben van een objectieve rechtvaardigingsgrond is dus noodzakelijk, maar die hoeft niet in je arbeidsovereenkomst of cao te zijn beschreven. Je werkgever moet een objectieve rechtvaardigingsgrond hebben op het moment dat hij een beroep doet op een beding (verbod dan wel toestemming) over de nevenwerkzaamheden. De noodzaak van een objectieve rechtvaardigingsgrond geldt voor bestaande en nieuwe (collectieve) arbeidsovereenkomsten.

Je kan nu als werknemer je werkgever verzoeken om meer voorspelbare arbeidsvoorwaarden. Eerder kon je al je werkgever verzoeken om aanpassing van de arbeidsduur, arbeidsplek en werktijd. Maar nu kan je ook vragen om een vorm van arbeid met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden. Je moet dan wel minimaal een half jaar in dienst zijn bij je werkgever. Heb je bijvoorbeeld wel een vaste arbeidsduur, maar geen vastgelegde werktijden, dan kan je nu daar om vragen. Maar je kan ook je werkgever verzoeken om een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.

Je moet het verzoek schriftelijk doen. Je werkgever moet binnen een maand schriftelijk en gemotiveerd op je verzoek reageren. Heeft een werkgever minder dan 10 werknemers, dan moet hij  binnen 3 maanden schriftelijk en gemotiveerd op het verzoek van de werknemer te reageren. Houdt je werkgever zich niet aan deze termijn, dan wordt je verzoek ‘’automatisch’’ ingewilligd. Je werkgever moet bij een afwijzing onderbouwen waarom hij het verzoek niet inwillig. De wettelijke normen van deze voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden zijn open, zodat ze via jurisprudentie verder ingevuld moeten gaan worden.

Als je een ‘geheel of grotendeels onvoorspelbaar werkpatroon’ hebt, krijg je door de nieuwe wet een iets betere positie. Bijvoorbeeld als je werkt op oproepbasis. De nieuwe wet verplicht werkgevers nu om ‘referentiedagen’ vast te leggen. Dat zijn dagen of tijdstippen dat je moet komen werken. Buiten de referentiedagen, hoef je dat niet.
Praktisch gezien is dat een hele kleine verbetering, want een werkgever kan ook 24/7 als referentiedagen vastleggen.

Ben je geen oproepkracht, maar heb je op een andere manier een onvoorspelbaar werkpatroon (bijvoorbeeld door een jaarurensysteem), dan krijg je meer duidelijkheid op welke dagen en tijdstippen je moeten werken. Per 1 augustus 2022 geldt voor die werknemers namelijk ook dat hun werkgever referentiedagen moet vaststellen. Daarnaast geldt dat: