Ondanks coronacrisis weinig daadkracht kabinet op arbeidsmarkt

Het kabinet steunt in grote lijnen de arbeidsmarktadviezen van de commissie Borstlap en de WRR. De FNV is daar tevreden over, de vakbond strijdt er tenslotte al jaren voor om de problemen op de arbeidsmarkt aan te pakken.

De FNV mist wel de daadkracht in de reactie van het kabinet. Juist in een tijd dat door de coronacrisis veel flexers hun baan hebben verloren, moet er ook doorgezet worden wat betreft de oplossingen.

Zakaria Boufangacha van het FNV-bestuur: ‘De FNV heeft jarenlang aandacht gevraagd voor de problemen op de arbeidsmarkt. Het is goed dat Borstlap en de WRR onderstrepen dat de onzekere positie van werkenden zijn veroorzaakt door politieke beleidskeuzes in Nederland. Dat onderkent het kabinet ook. We snappen dat het kabinet de adviezen niet meteen kan omzetten in allerlei wetgeving. Maar wat ze wél kan doen om de kwetsbare positie van flexers en zelfstandigen te verbeteren, laat zij óók na. Deze coronatijd laat zien dat met name flexwerkers de klappen van de crisis opvangen, daarom is het nu nodig om actie te ondernemen!’

Ga handhaven op schijnzelfstandigheid

Het kabinet heeft stappen gezet naar handhaving op schijnzelfstandigheid. De FNV roept het kabinet op om de handhaving per 1 januari 2021 ter hand te nemen, zoals eerder voorgenomen, en die beslissing niet aan een nieuw kabinet over te laten.

Verbied 0-uren– en oproepcontracten

Er zijn nu noodverbanden voor bedrijven. Dan moet dat ook kunnen voor al die flexwerkers die geen werk- en inkomenszekerheid hebben. In Duitsland en Spanje moeten flexers in de vleesindustrie in vaste dienst genomen worden, of het is tijdelijk verboden flexers te ontslaan. Boufangacha: ‘Ons kabinet kan ervoor zorgen dat er meer zeker werk komt in sectoren als de distributiecentra en pakkettensorteercentra, door per direct 0-uren- en oproepcontracten te verbieden of onzeker werk flink duurder te maken. Daarmee stimuleer je banen met meer zekerheid en vang je de klappen van de crisis beter op.’

Evenwicht terug

Structureel moet het evenwicht terug op de arbeidsmarkt, zodat werkenden meer grip krijgen op hun baan en leven. Boufangacha: ‘Zekerheid ís geen luxe. Wij willen oplossingen die de verstoorde balans tussen werkgevers en werknemers herstellen en een einde maken aan de draaideur van onzekerheid voor flexers. Het werk is heel vaak structureel. Het contract voor onbepaalde tijd moet gewoon weer het nieuwe normaal worden, met vaste uren, een stevig vangnet en een minimumuurloon van 14 euro. En zelfstandigen moeten kunnen rekenen op goede tarieven en toegankelijke sociale voorzieningen.’

Drie soorten contracten op de arbeidsmarkt is genoeg

Het kabinet onderschrijft de aanbeveling van Borstlap dat de hoeveelheid aan contracten op de arbeidsmarkt naar drie teruggeschroefd moet worden: mensen met een contract voor onbepaalde tijd, uitzendkrachten voor piek en ziek, en zelfstandig ondernemers. Er is regelgeving nodig om ongewenste constructies, gericht op goedkope arbeid, op te schonen. Boufangacha: ‘Kabinet, neem de aanbevelingen van drie type contracten over. Gebruik uitzendcontracten maximaal 26 weken voor piek en ziek en verbied 0-uren- en oproepcontracten. Bescherm daarnaast de werknemers tegen schijnopdrachtgevers.’ Als een werknemer vermoedt dat hij in een schijnconstructie zit, dan moet hij het recht hebben om een arbeidsovereenkomst op te eisen. De bewijslast ligt dan bij de sterkere partij, de opdrachtgever, om het tegendeel te bewijzen.

Daadkracht en snel optreden

FNV roept al jaren op de doorgeslagen flexibilisering aan te pakken door de vluchtroute naar goedkoop en onzeker werk af te snijden en de arbeidsmarkt eerlijker te maken. De coronacrisis was niet te voorzien, maar de gevolgen van de crisis op mensen met onzeker werk wél. Het kabinet heeft niet voorkomen dat mensen met onzekere contracten hard geraakt worden. Boufangacha: ‘Dat vinden we teleurstellend. Daadkracht en snel optreden is nu dan ook hard nodig.’