We vieren een feestje. Want 125 jaar geleden begon het allemaal wel zo’n beetje voor de FNV. Toen richtte Henri Polak de eerste moderne vakbond op. En wat een schitterende erfenis heeft hij nagelaten. Kijk wat je in dit bijzondere jaar allemaal kunt doen en bezoeken.
Henri Polak. Ring any bells? Als je je geschiedenis van de vakbond een béétje kent… En anders zag je die naam ooit wel op een zaaltje bij de FNV. Om onze oervader kun je niet heen. Terecht ook. Want zonder zijn diamantbewerkersbond waren wij er misschien nooit geweest.
Polak richtte in 1894 de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond (ANDB) op. Dat was de eerste moderne vakbond. Die was er niet van de ene op de andere dag natuurlijk. Daar ging een flink gevecht aan vooraf.
Een clubje mannen stond aan de basis. Zij organiseerden de stakingen van duizenden diamantbewerkers in Amsterdam. Die waren boos over hun lange werkdagen in de fabriek. En vooral dat ze daar amper wat van terugzagen in hun portemonnee.
Met het mes tussen de tanden onderhandelde het stakingscomité over hogere lonen voor de diamantbewerkers. Met groot succes. Dit gaf Polak en zijn strijdmakkers vleugels. De ANDB was een feit.
De bond kreeg ongelooflijk veel voor elkaar begin vorige eeuw. Denk aan de 8-urige werkdag vanaf 1911. Maar ook afspraken over sociale zekerheid; dat je een uitkering kreeg bij ziekte, werkloosheid of als je invalide raakte. Klinkt nu logisch, maar dat was het niet.
Het Internationale Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) staat uitgebreid stil bij het 125-jarig bestaan van de ANDB. En bij wat de bond heeft achtergelaten. Bij wat wij uiteindelijk zijn geworden.
Zo is er een prachtig boek samengesteld barstensvol verhalen en foto’s. Je kunt Een schitterende erfenis. 125 jaar nalatenschap van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond (onder redactie van Karin Hofmeester) bestellen. Met korting als je lid bent van de FNV.
Wij geven ook 5 exemplaren weg. Hebben? Stuur voor donderdag 3 oktober 15.00 uur een mailtje naar andb@iisg.nl. Met je naam en je postadres. Op vrijdag 4 oktober is de presentatie van het boek in De Burcht, vanaf 16.00 uur. Onze voorzitter Han Busker trekt dan de namen. Als je de presentatie wilt bijwonen meld je dan aan via secretar@iisg.nl.
Genoeg leuke en interessante dingen in dit jubileumjaar. Dit is een een overzicht van alle festiviteiten. Wij lichten deze er voor je uit:
Meer levensverhalen vind je op de speciale website over de diamantbewerkers. Ook het online archief van de ANDB. Daar kun je bijvoorbeeld op naam zoeken wie er lid waren. Hé: misschien zit er wel familie van je bij!