Deadline voor inspecteurs Bangladesh Akkoord nadert
Het hooggerechtshof in Bangladesh heeft na de hoorzitting op 30 november nog geen beslissing genomen of het Bangladesh Akkoord moet stoppen. Een tweede hoorzitting is vastgesteld op 6 december. Tot die tijd geldt dat de inspecteurs van het Akkoord, die de veiligheid van kledingfabrieken beoordelen, hun werk moeten staken. De druk op de Bengaalse regering om het Akkoord voort te zetten wordt opgevoerd. Ook Mondiaal FNV maakt zich zorgen.
Vakbonden en Europese kledingmerken sloten het Bangladesh Akkoord na het instorten van de fabriek Rana Plaza in 2013. De organisatie inspecteert textielfabrieken voor 192 internationale kledingmerken en vakbonden in Bangladesh. In mei liep het 1e akkoord af en werd een 2e gesloten, omdat het werk er nog niet op zat. Via het Akkoord worden 368 Bengaalse inspecteurs on the job opgeleid om mankementen in de gebouwen op te sporen.
Nog veel gevaarlijke fabrieken
In de afgelopen jaren hebben inspecteurs uit naam van het Akkoord zo’n 1600 fabrieken bezocht en zijn daardoor vooral eenvoudige gebreken verholpen. Veel ingrijpende en gevaarlijke situaties moeten echter nog worden aangepakt, zeggen internationale vakbonden en ngo’s. In 800 fabrieken ontbreekt een goed brandalarm of adequate brandbeveiliging, zoals rookmelders, sprinkler- of blusinstallaties. Daarnaast zijn er een paar duizend kledingfabrieken die nog niet gemonitord zijn. De inspecteurs-in-opleiding zijn volgens hen nog niet zover om de taken professioneel over te nemen. Daardoor komt de veiligheid van duizenden werknemers in gevaar.
Verantwoorde overdracht
“Het bericht dat het Hooggerechtshof in Bangladesh het Akkoord vanaf 30 november verbiedt, heeft ons ook verrast”, zegt Ruben Korevaar, beleidsmedewerker van Mondiaal FNV. “Doel van het 2e Akkoord is mensen capabel te maken voor een goede inspectie, maar de tijd is daarvoor nu te kort. On the job trainen lukt niet meer, daar is veel meer tijd voor nodig. De inspecties naar aanleiding van het 1e Akkoord zijn langzaam opgebouwd tot een geoliede machine. Je kunt niet verwachten dat nieuwe inspecteurs binnen een half jaar hebben geleerd alles te overzien. De inzet is juist om een langere transitie periode af te dwingen waar er verantwoordelijke overdracht kan plaatsvinden van het Akkoord naar de Bengaalse arbeidsinspectie.”
Druk op Bengaalse regering
Achter de schermen zijn internationale vakbonden, ngo’s en de EU aan het werk om druk uit te oefenen op de Bengaalse regering. Vorige week donderdag nam het Europees Parlement met grote meerderheid van stemmen een resolutie aan die de overheid van Bangladesh dringend verzoekt om de Akkoord inspecties voort te zetten. Ook wordt het land opgeroepen werk te maken van vakbondsvrijheid. De resolutie roept de Europese Commissie op om de handelsvoordelen te herzien wanneer Bangladesh afspraken met het Akkoord en de Sustainability Compact niet nakomt. Al eerder vroegen 50 Europarlementariërs de Europese Commissie in een brief aan Eurocommissaris Malmström om actie.
Actieve steun van Akkoord-bedrijven
Samen met Schone Kleren Campagne, CNV, Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen en de Landelijke India Werkgroep, schreef Mondiaal FNV een brief naar alle Nederlandse Akkoord-ondertekenaars met een dringende oproep aan de bedrijven om actief steun te geven aan het 2018 Transitie Akkoord. Schone Kleren Campagne vindt dat de 193 Akkoord-bedrijven gezamenlijk hun economische invloed aan moeten wenden door toekomstige orders afhankelijk te maken aan een voortgang van het Akkoord tot mei 2021, zoals eerder was afgesproken.
Met andere woorden: het stoppen van het Akkoord betekent het terugtrekken van opdrachten. Voor Mondiaal FNV gaat dat te ver. “Dat gaat ten koste van de positie van de werknemers in de Bengaalse textielindustrie en dat vinden we onwenselijk”, zegt Korevaar. “Die mensen verliezen dan hun baan. We vinden het Akkoord heel belangrijk en hopen via opvoerende druk toch nog iets te bereiken. Er loopt nog een rechtszaak in hoger beroep tegen deze uitspraak en die moeten we even afwachten.” Deze staat nu gepland op 29 november.
Akkoord-kledingmerken bezorgd
In een artikel in De Correspondent tonen sommige Akkoord-kledingmerken zich bezorgd. ‘Het vroegtijdig beëindigen van het werk van het akkoord, zal de reputatie van de kledingindustrie in Bangladesh en haar klanten zeer schaden en de enorme vooruitgang in gevaar brengen’, laat Lary Brown van Esprit per mail weten. ‘We kunnen niet precies zeggen wat de oplossing is. Het hangt af van de actie van veel andere deelnemers. We zijn niet de enige die voor dit dilemma staan, en verwachten een gezamenlijke manier te vinden om dit op te lossen.’ We Fashion schrijft: ‘In het geval van het stopzetten van het akkoord, zullen de betrokken partijen opnieuw moeten nadenken over de stappen die ze zullen zetten.’ Zeeman laat weten helemaal niet in te willen gaan op de kwestie. ‘Wij gaan niet in op een overheidsbesluit omdat we daar geen invloed op hebben.’
De Nederlandse minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Sigrid Kaag heeft onlangs Bangladesh bezocht en schriftelijk verslag gegaan aan de Tweede Kamer. Ze schrijft: ‘In Bangladesh heb ik gesproken met premier Sheik Hasina, de relevante ministeries en vertegenwoordigers van de textielsector. Ik signaleer bij de overheid de bereidheid tot een compromis. Om dit te kunnen bereiken moest het Akkoord eerst beroep aantekenen tegen de uitspraak van het Hooggerechtshof. Het Akkoord heeft dit inmiddels gedaan. Mocht het beroep onverhoopt geen effect hebben, dan zal het Akkoord de inspectiewerkzaamheden voortzetten vanuit locaties buiten Bangladesh. Dit zal een grotere inspanning van de aangesloten merken vergen.’
Dagelijks hun leven riskeren
Korevaar maakt zich zorgen over de toekomst van de Bengaalse textielindustrie als vanaf 30 november de inspecties daadwerkelijk in Bengaalse handen komen. “Wat betreft belangenverstrengeling is Bangladesh niet het beste jongetje van de klas. Ook over de rol van de werkgeversorganisatie BGMEA maak ik me zorgen. Als de inspecties niet meer naar behoren uitgevoerd worden en het achterstallig onderhoud aan de gebouwen niet wordt ingelopen, riskeren duizenden textielwerknemers dagelijks hun leven. Een dergelijk gevolg moet je niet willen.”
Resultaten tot nu toe
De Schone Kleren Campagne heeft de resultaten van het 1e Akkoord mooi op een rij gezet:
• 90% van de initiële geïdentificeerde problemen is opgelost (overall)
• 174 fabrieken hebben alle verbeteringen doorgevoerd
• 934 hebben ruim 90% van de benodigde verbeteringen doorgevoerd
• 1000 veiligheidscomite’s hebben een training gekregen
• Meer dan 1,5 miljoen kledingarbeiders zijn geïnformeerd over veiligheid op de werkplek
• 330 klachten van arbeiders zijn opgelost
Tekst: Astrid van Unen
Bronnen:
De FNV heeft een nieuwe website. Hierdoor kan het zijn dat links op deze pagina niet werken of afbeeldingen niet zichtbaar zijn. Excuses voor het ongemak.
