Bekijk of jouw vragen ook staan tussen de vragen die we vaak gesteld krijgen. We hebben ze op een rijtje gezet, mét de antwoorden erbij.
VME is de uitstoot van vliegtuigmotoren en bevat 21 stoffen die als kankerverwekkend of mutageen zijn geclassificeerd volgens de Europese wetgeving. Deze stoffen kunnen longschade, hart- en vaatziekten en kanker veroorzaken. Ultrafijne deeltjes uit VME kunnen zelfs tot in de hersenen doordringen.
Platformwerkers op Schiphol worden blootgesteld aan gemiddeld 70.000 tot 116.000 ultrafijne deeltjes per cm³. Dat is twee tot drie keer zoveel als op luchthaven Kopenhagen. Dit wijst op een structureel hoge blootstelling aan schadelijke stoffen.
Veelvoorkomende klachten zijn:
Medewerkers op het platform concluderen zelf dat er veel collega’s arbeidsongeschikt geraakt of overlijden op relatief jonge leeftijd. Lijsten met tientallen zieke of overleden collega’s circuleren onder medewerkers. Deze klachten en ziektebeelden komen ook naar voren uit wetenschappelijk onderzoek..
Neem dan contact op met Bureau beroepsziekten.
Nee. Ondanks signalen van het RIVM en andere onderzoeken in het buitenland is er in Nederland nog geen onafhankelijk onderzoek gedaan naar de dosis-responsrelatie voor vliegtuig uitstoot op Schiphol.
FNV, KWF en de Gemeente Amsterdam hebben meermaals gesprekken gehad met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om hen te overtuigen van het belang van een onderzoek naar de kankerverwekkende uitstoot. Helaas zonder resultaat. Daarom richten wij ons nu tot de politieke partijen in de Tweede Kamer. Zij kunnen verantwoordelijke minister en staatssecretaris met een meerderheid in de Tweede Kamer dwingen om zo'n onderzoek uit te laten zetten.
Er is weinig daadkracht. Werkgevers erkennen de signalen, maar wijzen naar de overheid voor initiatief tot onderzoek. Ministeries (SZW en I&W) wijzen naar het Gezondheidsraad onderzoek, maar nemen geen verantwoordelijkheid voor aanvullend onderzoek. Recent lijkt het erop dat Schiphol Group welwillend staat tegenover een onafhankelijk onderzoek, maar dat komt nog niet terug in hun uitingen.
Op dit moment erkennen werkgevers en Schiphol de ernst van de situatie niet en weten platformwerkers niet wat de kans is dat ze daadwerkelijk ziek worden. Hiervoor is nodig wat de precieze effecten zijn van kerosine uitstoot op medewerkers en dat kun je vaststellen door een onderzoek dosis-responsrelatie. Een onafhankelijk onderzoek zorgt ervoor dat werkgevers en Schiphol er niet omheen kunnen en ze eindelijk moeten erkennen dat platformwerkers over de kans op ziek worden door het werken in de kerosineuitstoot.
Tenslotte kunnen gerichte maatregelen pas echt goed worden ingezet als duidelijk wordt wat de effecten op de medewerkers zelf zijn en niet alleen wat de concentratie van kerosineuitstoot in de lucht is.
De arbeidsinspectie is op verzoek van FNV gaan handhaven op Schiphol. Daarin hebben ze geconstateerd dat er teveel dieseluitstoot en teveel kerosine uitstoot is om veilig en gezond je werk te kunnen doen. De arbeidsinspectie heeft vervolgens eisen gesteld om deze te minimaliseren en daar termijnen aan gesteld. Ondertussen is de dieseluitstoot flink verminder, maar is de kerosineuitstoot nog steeds veel te hoog. Het verminderen van kerosine uitstoot heeft meer tijd nodig omdat dit betekend dat de hele operatie op Schiphol aangepast moet worden. De precieze vermindering door de voorgenomen maatregelen is ook nog niet duidelijk, dus het is des te belangrijker via een onderzoek duidelijk te krijgen wat de precieze gevolgen zijn van werken in de vliegtuiguitstoot voor medewerkers.
Het is zeer onwaarschijnlijk dat de Gezondheidsraad tot grenswaardes kan komen, omdat het zelf geen onderzoek uitvoert, maar alleen de bestaande literatuur bestudeert. In de bestaande wetenschappelijke literatuur zijn geen dosis-respons relaties tussen kerosine uitstoot en kanker te vinden. We trekken de kwaliteiten van de Gezondheidsraad niet in twijfel, maar doordat het een literatuuronderzoek is zullen ze niet tot grenswaarden kunnen komen.
Zieke medewerkers ontvangen nu geen erkenning of compensatie. Zonder officiële erkenning is er geen uitzicht op schadevergoeding of structurele verbetering. Velen voelen zich in de steek gelaten.
Woensdag krijgen Tweede Kamerleden een uitgelezen kans om de staatssecretaris op te roepen tot het starten van dit onderzoek. Vanuit de samenleving klinkt inmiddels brede steun: vakbonden, gezondheidsfondsen, artsen, wetenschappers, de werkgever én de gemeente Amsterdam als aandeelhouder van Schiphol benadrukken het belang. Kamerleden hebben als volksvertegenwoordigers de verantwoordelijkheid om deze zorgen serieus te nemen en daarnaar te handelen. We hopen dan ook dat een meerderheid zich hiervoor uitspreekt. Dan móét de staatssecretaris in actie komen.
Niemand zou kanker moeten krijgen door het werk. Op vliegvelden als Schiphol is het duidelijk dat medewerkers worden blootgesteld aan hoge concentraties kankerverwekkende stoffen. Maar hoe groot het risico op kanker is dat zij hierdoor lopen, is nog niet goed onderzocht.
Dat moet hoognodig worden uitgezocht. Want alleen dan weten we wat er nodig is om de gezondheid van medewerkers effectief te beschermen. Daarom doen wij een dringende oproep aan de politiek om zo snel mogelijk opdracht te geven tot onafhankelijk onderzoek dat dit duidelijk maakt.
KWF Kankerbestrijding financiert zelf ook wetenschappelijk onderzoek. Toch vinden we het belangrijk dat ook de overheid – als (mede-)eigenaar van Schiphol – en werkgevers het belang van onderzoek naar de relatie tussen blootstelling en gezondheid erkennen. Als de overheid zo’n onderzoek laat doen, bijvoorbeeld door het RIVM, laat ze daarmee zien dat ze het belangrijk vindt. Daarom heeft het onze voorkeur dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de opdracht geeft.